Ka Loea Kalaiaina, Volume III, Number 22, 10 June 1899 — HE MOOLELO HOONANEA [ARTICLE]

HE MOOLELO HOONANEA

Ile kaao /loouanea no ke aui hala> m

A. ina na ululnuu no hoi i loaa ai iaia kona mau hoaMoha i hoomanawunui pu ai imua o ke dera«rona o ke kuahiwi, a i Joko no hoi o ka ululaau o loaa ai iaui kona poino hopo loa, a o ua wahi la ona o haule hopo loa ai, mamuli no ia o ka opumoia a makawelawola loa ia o ka nioa manaoino. om no koia iiiulanu ae mahopo oke kulanakauhulo nuni o Kakinekara nei. Oia Iho l:i ka’u mau hooakaisa ana no ka onh» iwaena 0 kakou ka moa hoi nona ka hanohauo a- kukou ohaaheo nei i koiu lu. A oiai Iioi. aolo lon’o hiki i ko*u mana ke paio 110 i na men i kauiu eka Mea Muna f.oa nona; a nolaila, ke hoopau nei »« i ka’u muu hc.a »ku aua mo ka hapai ana’e i ko’u leo, E hoopakeleia ka mea i kohoia ka Hooilinu o ka Noho Kalaunu a mo Kaoiiohiulaikokai kaoa wahino u ili aku a kau i ka pimaiiōuno. 1 ka puu nna o na olelo a ka luahino hope no iia mea o pili ona maluna o Laionela, ua hahiau iho la ke anaina mo na hiona o ko kaumaha iloko o ko lakou puuwai, ka poo hoi i akoakoa malaila a helo hoi i na hoike a na luahino, aole hikou i kaumaha no na ulia poino hou o ko iakou kulan .kauliaio, aka, no ka opio walo no i imi i ko lakou puh kana ika mea nana 1 hoomannwuuui ma ka mohai anu iaia i hoopakele no lakmi, a hiki iho la i kona papahi ana iho la i ka lei hanohuno i loaa pono iaia. Mahopo iho o ka pou una o na lunm maloko o k« pa-alii, ua hookuuia aku la mi mea a pau o lioi no ko lakou mau kauhalo iho. Omi k» h-hulehu i hoi nku uku.ui no ko lnkou mau kuuhalo iho, ua lilo m niea i hoikeia o na luahine i moa kamailio nui in na ko ke kulaiiakmilmlo » pau. Aka, im im inahnna ho lehulohu o jc» uoho iim* olnoiu 4 mu na ulia oii* o ka inannwa nmhope iim- o k« v/nnana anu un« IiihIiiiio. ua iiil;} mui ht ka wii e i)04iknh| jij ku ololo wmninu « Im imil.ino mua. 0« •iln iw ht iu Laionoh» kit munao heh* imikuikui ma ko kihi hikina o ke kulamikunlmie. Oiui oia o mukaikni uiiu i f<a kihi liikina la. im hi ki iiiui la iniuu ona kokahi leuikunmiiino imiikui n u-i no ho, a ololo. mul iaiu mo ka loo miio-imho; E ku Opio nmliliinl, nohou kau Inmkai o helo noi?

Pano aku la o Laionela» he malihini au, a e hele makaikai a3 ana au i na wahi kaulana o ko kakou aupuni nei. Aoio anei o oe ka hunona a ka Moi? wuhi hou-a ua kaikamahine noi. Aole, wahi a Laionelu. Mo ho mea ’la. un ike mua au ia oo maloko o ka pa-aiil; aka, e hoopokole kana i ke' kamailio ana no ia mea. E komo mai oe maloko nei o ko’n hale, alaila, o wehe akn uo au i na mea hunn oloko o kon puuwai. Ua hooko mai la o Laionela i kpia kono « ke kuikama* i * t liine, a lele iho Ju oia mui lu-j na iho o kona iio a komo akui la iloko o kahale o na kaika-' innhine nei. I kona komo anu aku iloko na waiho koke ia mai )a ko-| kalii klaha wai. Ua lalau aku ; la o L.iioneia a inn ae la, a • 1 nolm iho la me ke kali nna! i aku i na haiia a ua kaikama-: hine nei. i * j Aka, iloko o ku wa pokole ! Ioa, na loli ao la mi kaika-! maliine opiopio nei a i luahi* ne pnpuka loa, a iko koke akn ia no hoi oia o ka luahi- ’ ne no ia nana ka wanana, nimi. I Iloko o ia wa nn lio* u ae la 0 L'iiom-la o k" e Imi; aka, ia onmaWa rio i a hahau rhni ln ; ua luahine nei • kona kookoo| maluna o Laionela me ku pane ana mai me keia man hua olelo; Malalo o ka mana o ka oihaiia kilokilo i loua ia’u, ke hooiiio aku nei au i kon kino, kanaka i kino manu gnla nani i oi aku ka nani mamua o ko na manu a pau e lelo ana ma ka lewa j : la wa, ua li!o ae la o Laio-i ’ i • nela i manu e lele nna i o ia; maioko o ka hale o ua luj hine nei. j 1ko L. ioneln li)o «na’e hi i ' manu. un hoopaai;» aku la oia maloko o ka haleiiaahao o ke J m • 1 Ao-Opmi ma ke komohana e kaupono ana imilmm iho o ke ! kulanaknuhale a ke kaikaina e hele auwana la no hoi me kana mau holoholona e like no hoi me ka hoike a ka luahine mahopo iho o ke eo ana mai o ka makaim hoihei kukini hiia. > • lloko o ka wa i ln-opaaia :iho ia o Laioin'l-«, ua ho^paa ia aku ia oia iioko o im pihu ehiku ika wn ao, >i i ka w« 0 uhi inai ai na eheu o ka po mnl'iii i o ka hoini.i i * wa oia e hookuuia oi e hele e imi i kona ola rna kn ai ana ! na htm laau o ka honua. No nu pnle, « no na malama he lehulohu wule «« haohao iho Ju ko ke aloalii « pau 5 k« loihi loa oka Laionela huakai holo: aka, iwaenao na mea unnu o ko uloalii, he hookahi wale «o men i oi loa aku o kona kikoni mau m o f ( jim iniki liina olo ii ko aloha, |ola no ko kaikamahinoalii i j Kaonohiiilaikekai. k« mea o j \ ike 1« i ku «i liliha o ko alohu h kane- Ho oiaio ia. im ka ua ! miiilu no o hlolo. 1 . i Aim lilo hoi kola nalowale jloih» am« o Laimmla i ineu e i hooiaio lu ai nn olelo waimm»|

u na Inaliine, a ua lilo loa ia i mea nune nui lou ia iloko o ko knlanakauhale o Kakinekara. Oiai keia nnlowalo loihi loa ana o ko keikialii Lalonala, ua komo hou moi la ko anu maeolo i na nmkaainana 0 ko knlanakauhalo. a ulu ae la n« manao kohokoho walo no ko komo hou ia mai o ko lakou kuiauokauhale e keka hi enomi, a un nele nae i ka mea ole iiana o hoopakele hou ae. ( Iloko o keia wa a nn kanaka e nuiio ana no Laionela, |ua ikeia aku la na holoholojna e hoi mai noa iloko o ko ikulanakauhale aole nae ko 1 lakou hakn pu mo lakou. | I ka wa i maopopo ai i ka |Moi ua make kana hunona, 'u» kukahi *ie Ja oia iiiiiui n kona man kanalea, o kahikoia i • ke kuhinakmiluilo i ko kunikau eleele no hookalii ra«kahiki. A no Kaonohiulaikekai Uoi, mi hoakoakoa mni la oio i na holoholomi a kana kane, na hoaloha o komi mau hi i n«i aku, a nhum pakahi aku la oia ia lakou. Akn, na hoole pakahi mai la lakou a pau me ka i pu inoi. aole makon 5 ike.i kona wahi i liole akn ai, ua manao mnkou mi hoi o N • Iniai la oia eia lta aolo. No keia hoolo ami mai o na holoholona aole hikou i ike i kona wahi i hele uku ui, aole nae ia i lilo i mea o hookuihe mai i kona manaopaa no ka,na kane, ua hoomanawanui I iho la no oia e uumi niolie i na loku konikoni ana a ke aloha kane iloko ona, aka ke haina ia ae la ka mea huna o kona puuwai, a i- ike iu aku hoi “Ua luulnu Hannlei i k« ua'nui” i ua u-i ]» o ko kula* naknuhule o Kakinekahi' Oiai | hoi. aole i pio ka mnnaohina iieko ona no ka huluwai hou ana me kana kane, o ka mea nnna i iniki mna iho iu Waiukoko ka mann Pikoko helo mauna o uakulanakauhale lu o Kakinokara, la Laionola o paa la iloko 0 ka halepaahao a ka inahine auwae polea o ko Ao Opna, ua «hi niai la nsi ehen o ka po « hoopunana ilio la maluna o ka honua. ia wa nn lioo* kunia ae la o Lnimln inniloko mai o koun wahi e paa’na a lolo uku !u oia mo ke knlamiknuhule o Kakinoknm. laia i hiki nku ni ilailo, na kau iho la oin malnnn o ke* kalii kumulmm maloko o ke* ’ kahi pa o waiho ana inawaho * aku o ko kulannkanhnlo. 1 O keia kumulaau « Laione- ! jla i kuu iho In. ho knmnlnau ipunahelo lou m nn koknhi Ikanaka waiwni loa, a i mimi* • inina nui ia hoi o uu kimaku lla, nona hoi ko liua i oi ole akn inanum o kn okolu n ua knmnlaau In o lioohnn mai ai, Iie ekolu walo no hmi o keia kumulnun i kela a nie koiu hun nnn, ho Inm lioi in ] makomako nni ia o ko ka lu>inna n oan, i In Laionola mnmi gulu o 1 kan noi iimlmiii o ko kninii* i luuii, nn kiko nku ln oiu i ke*

kalii Uua o ua leomulaan nei ani iho la f a mlhope, ua hoi aku la oia no kOnfli hillepaahao iloko oke Ao-Opiia.' \ A hoea kou akn.