Ka Loea Kalaiaina, Volume III, Number 28, 22 July 1899 — Ua Ola Hawaii UA PUKA [Illegible] AO MALAMALAMA [ARTICLE]

Ua Ola Hawaii UA PUKA [Illegible] AO MALAMALAMA

NA WAHI PANA 0 KWA w I HOONALOWA L KIA I KEIA WA A H r Kl OLE KE IKEIA. Haim ihe» lu nu wahiuo uel B paa ino ka ike oleia e ku maka « kanākn. /io moa oiaio Ue!a, aole nb he inea 1 iko iki a hiki i ka hopeun o kana olelo aua, i ka wa ana e kankau noi i kau» waiwai makamae, a na ka bua akn o kana mau mamo aku e hnli mai kana nano Uuna. Ao, e hoea mai una uo ma ia hone akn. A ualo iho U kana mea huna o ka Lei Palaoa aua I huna *ho la iloko o ka pohakn. Ko ike ia mai la uue kaua mea huua ana o hnua nei e kekahi akua ma kelaaoae mai o kahawai o Paiuikauahl, o ka inoa o keia akua, o Ko^naolelo. I» ia e naua mai la 5 ka haua a ka wahiue, aia m akn» nei iluna 0 ka bein,u kahi i noho mai ni «a na. O /fekunololo ka inoa o ia heian, ua kapuia uo raa k:t inoa o uu akna *la a hiki i keia la. I keīa wa i liooho mai ai ua akua uoi, “a Huna ka wahiuo i ka Lei PaUoa e-1 a Hnna ka wahino 1 ka Lei Palaoa!!” X ka lolie aiia o uk w.ahine nei i keia loo hooho, haupu ae la oia ua ike ia mai la ka paha kana nane huna e kaimka, ku no la ia o ' kiei aku, a lm!o nkn la o ka ike aku I ka lielehelena o k« kanaka iie ole uao ko ia nei rnea a iko aku; no ka moa, ho lo« nkua kela aole lie loo no ko knnakn, a noho , hou ilio la im wahine uei me lea pan olo r» kona miiimo kmialea no k;t ualownlo oln knun im»a hnna I ke huua akn. A pu-o h u nim uo ua ioo uoi ana i lohe m«a ni, “E ka waiiine mai kn. La Iiiki mai ma Ha’eha’e, Hoopnnana iho la i Haimka’ulnn, i Kauhmu a--, ka 4« i /vmniloholu I Waiakaea i Ku mnknln', i ka ipu maknui a Laamuomno «•—n» nnlo,” Aole he moa i ike owun wale no, a hiki i kn wa a kati puu e hnli mai ai, a na’u no auniiei e hoike aku i ka hua o kou opu i ka wa ana e huli mai ai, E mea heluhelu. Ke iko ae la kaiiii nn keia nkna ana no e hoike j ka niHii nana e Imli mai i keia mea i hniia ia »i, a i ko ai hoi ka olelo u ka wahine, n ua ka hua o kau e huli mni. TJ/< I* »i»koJa ua olelo 'la mahopn Ioh imu i ke Knalua o kana nmii moopnua; ka mea i kapaia e Knuni he “Kookn,” Kanila o I'nnkapele. A na keia akun io no i hoike i ka mea niuia i huli mai , zu»i //aWaii. O keia aku» o Kekuaolelo, oi» no ke akon min» i hoike i ka uane huna» keknlii mau keiki, A peiiei ka inoolelo o keia mau keiki; O PaWialiakea knhi noho o kei» inan keiki ine ko Inu» maii m.ikun. O K'\ hakelea ke kane. o , KiUpolei-iianu fea waliiiie, hoimu m»i n» laila, no keiki. O k»! mna, o Papukanioe he keikikano;; 1 o ka lrm, o Nanluiihoku ho kaika i*

;w\i\Mm>, 2 O I noim akn a nnuwi nn man jkoiki noi, ho tm\a «o nao w* man koiki uoi [ ka iho «>hu i kuimkai i ku luwwla i kui o KnuUkui. lm iuki muu laua nol i ku hoi man mo ka i"ii, uoho helo mm o nnlo ku hoina mo ka i-u, Oiai ka i-u lm oluu nmholo, na na kmm a na ka wahino kn loau nmi. I kokuhi lu, na iho hou *ku U na mau koikl nai i ka lawuiH, ua noko aku la i ko knu i ka laua npenu mu uu wuhi i maa ia lana i ka lawaia ia a lie noo ka moa loua; I ka hei’na mnanao he palaui ka i-a i loaa, l\e i-a pill i ka wahluo walo no, aole i kane. O i uoke hou aku la laua noi i ka lawaia u- aui ka la, ho nelo ka mea i loan. a hiki i ka luhi nkoa aua o ua umu keik: nei a hoi nole. ▼ l % ■

I ka hoi aua mai a ua mau koi- . ki uoi a Puuokapoloi, a oiai hoi * ka pua o ka ma’o e palaluhiehu una i ka la, ua noho iho la ke kai kuahiue e haku i mau lei ma’o uo lauu. Ika paa ana o na lei o lauu, ua ho-hohoi mai laua i ke kaha loa o Kaupe’a a hiki i Wai- • pio; a hala ia; a hala ke ke kula o Kulipahee; a hala no hoi ka piiua o Puoohulmmi, iho i kaha L wai o Waiawa, a luki u» lioi ua , mau keiki nei i ka puuawai <> Kaaimalu, a u imi iho la i ka wai. ī ka pau aua o ka laua inu wai J uua, ua paue uku la ke kaikuahi- } ne i ke koik\mane. Ei nei e-, e ai k kaua i keia i-a a pau, alaila kana k hoi mo ka ike ole mai o Papa ma [ i ko kaua ai aua. k Pane raai la ke kaikunano, aole , pono kaua ke ai, no kn mea, nau ia i-a. aole ua’n. Aole pela e kunane, e ai kau» . i ka i-a; he nui kuu aloha ia oe 1 uo kou nele i ka i-a, a ho’i hol; au me ka ī-a, a o oe hoi aohe un i-a, nolaila, e ai kaua i keia i-a. Mamuli o ko koi hoomano loa o I , ke kaikuahine i ke kaikunane, ua ae aku la ko kaikuuaue a hoomak» iho •la laiia eui me ka nana ole ae o ka ai kap'u. la lr*na o hoomakaokau au« e ai, na ike mai la ua akua nej oia iioi o Kekuaolelo, mai kona wahi mai o uka, ua kahea mai la oia;‘ Aai e— aai na keiki ika i-a; Ai; noa na keiki i ka i-a he Paluni. | ī keia wa i pane aka ai kahi i kahi o laua, Ua ikela kaua e kauaka, aole nae Lo kanuka, ei la la he akua. O keia ka hiki mua o ku aiuoa, a o ka hope ka na mikunele lioomanakii dala. Mnmnli o kn ai maiu aua iho la oua muu keiki nei i ka i-a i kapaia ni kela wahi o Kaaimalni a hiki i koia lu. > . . . ! E haliu hou ne hoi kakona 1 V * nuiui aku i kahi paun i iittlowii)o| a ulii puia © ke ko, oia hoi ke kui, la o Kanoeuoe. •! O ke kula o Kanoonoe, oia no be kula ma ka aoao knmohana’e o ke kula o Puuahawele, aia a pii mni oo mailalo mai o ke kaha 1 wai o Ki]>apa a kau iluua noi, a holo ke alanui anpuni mauka, a Iiolo hoi ke ala hele wawao makai o Waipio, oia ke k«U o Kanoo noo. O Lihae, o Haleunau, o Kalena, uu komo keia inmi wuhi pana a pnu iloko o keknlii melo kahiko oia iho keia; Hao na kepa ka Imu o Lihue Hnki na kaulawiiha o Hale, auan Mokumokn ino i hu holo a Kalena Ko holo la i ke knln o Kanoenoe. (Ja nhipaa ia koia kulu e ke gnla ft rao ke ilaimana ran ke ilula ke Akuu-ku o ka poo Mikanele. A ma keia wahi aku e noe aku ko kakou makaikai aua no Kahu* lopoai kahi o Koinohoomanawa- j mii a mo Kalelealuaka n« koia Pnle ae: