Ka Loea Kalaiaina, Volume III, Number 41, 21 October 1899 — Ko“ Ka Loea Kalaiaina” HIWAHIWA KALA HANAU O KA HOOIIHNA MOI MAKE [ARTICLE]

Ko“ Ka Loea Kalaiaina” HIWAHIWA KALA HANAU O KA

HOOIIHNA MOI MAKE

» I Ku milimili, ku Loi, a mo ka maimolnna a ka Laiiui Uawaii, Ka miimnina pau ole hoi, a Uona poo Makauinana. OUpu ku uwila i ke uo uei, Ne-i unkoio, ku ieo o ku Hekili, Nu-ka h u\lulu ku pupuku o k« houuu, 0 ku hoea uim mai iu a ku wohi kopu luui. Ho huu oe; he milimlli, he punahelo m\ Hawuii. H« poo kupu huua i ko ao uli-e I E na Iloa Makaainanu: Mo ku naau walohia, a mo ka pnuwai kaumaha, ko holo 4 l aku noi «u imua ooukou, nio ka haahaa, mo ka paholu ana nku i ko’u aloha, ia ouko i u pau e o'u mau hoa o ka io a me ke koko hookahi. Aloha — Aole paha ho hana ehaeha 3 ao a ke kanaka e hana ai. mainua o kona lawe ana a’o i kana maka kila, a hoomaikeke aku iinua o kona poo hoa > ka lahni hookahi i ka moo* lolo oka meu a kona uhauo i aloha ai a i minamina nui ai hoi; a o ka mea hoi a ka! laliui i hihnai ai, a i manao*j lana ai, mai a ia mai e loaaj ai na hookanaaho ana; a ma i ona *la hoi o loho hon iaai! na leo oli hauoii o I1iiwau| nei maluna o kona inaU kua-j lono, a maloko hoi 6 na awa-l wa uliuli, aka, aole nae pola: ka manao o ka raea nana kakou a pau i hana. 0 keia la ka la 16 o Ukaio- * ba m. n. 1899, oia hol ka iu hanau o ke Kama Aliiwahine i make, ka Hooilina o ka noho Kalaunu o Hawaii, npi, ka . •*. i: ‘ > ■' * I mea hoi aka lahui ponoi o Hawaii nei i aloha nūi ai: a i minamina nui loa ai hoi, al nona hoi kela kii nani e kau a‘o lu maiuna. ’ Ina oia e ola ana, ulailn, o { ka piha ana keia o kona mau | n akahiki i ka 23. oiai* ua | • f I hanau ia ko aliiwahlne puu- . wai waipahe i ka m. h 1870, inai ka puhaka o ka Meu Ki- { ekie, ke Kama Aliiwahine Minama Kopili Likelike, ke i kaikaina ponoi hoi o ke Alii ( ka Moiwahine Lilinokuhmi, i u kaikuahine hoi o ka Moi 1 Kalukaua I. i make. a me ka I ka Mea Kiekie ke Koikialii < ka Hooilina Moi W ; Pitt Le- j loiohoku i inake. , 1 na Ja opiopio lou u ko i Kama Aliiwahine i aloha nui [ ia. ua hoounaia ol.i no ka ; hoonaauaoia ana raa Enelani [ i kupono ai oia no ke kulana j kiekie, a koikoi i manaolana a ai e ka puuwai o keln amo keia kanaka Hawaii. . No na maknhiki Ewalu ka 1 imi ana o kc Kama Aliiwahi- [ H3 opio i ka naauao; a.ma- i muli ona a o pa-ka ia ana c malalo o na kumu a’o naauno i lo«, amo ko kulana aapo ma- i oli no i lona i ko Kama Alii- \ wahino opio, ua Jona ia Ih' ka < naauno kiokio, aolo l»oi ma | na Imko hoonaanao o ka olo- | lo Honhinia w»Je no, nkn, ma ( n« ololo FiU'n nl, Laiion mno < koknhi man olelo ono koknhi, Nolnila, o ka nanuao i loun i ko knma aliiwahino, ka ilpoilina o ka nohoahi o Hawaii.i' ho nunuan i hiki loa ko olelo ia u‘o, ho kakaikahi loa rm lcdo o Kui'opii a mo Knolaui ko hoohalikoiu.

Ma na r«!ft o ko «lo A!ii, ua lilo iaia i moa knmaaina;ft ua Uiki lioi m llawiui noi ko kaoim a*o maokona Uooilina Moi «1«, «ā like om mo kokalii 0 na lodo kiokiolono Euiopn ft mo Knoluni, * I ku loaa ana nkuo ka U)no i ke Kamn'Iii wahino Kainlani; ua hookuimli ia kn Noho Moi o kdmi makuahino Alii Liliuokahini iloko o ka M. II. 185)3, .lamiaii 17, Ka Noho Moi hoi ona i Poni ia ai 1 Ilooilina, ua hoohaoha nui ift kona puuwai opiopio, aka, o like no nae me ka naauao i loaa iaia, aole m i lilo i mea nona o kanikau ai; a e hoo« nliilinn walo ai p>iha, no kona ininumiiia no kona hnuohano pilikino ponoi iho, akn, hc hookahi wnle no ana moa i knumuha ai, oia hoi, no ka pono « mo ke Kuokoa o konu mmi mnkiia'na ponoi. Mahope o ko ko Kama’Iii j iwahine haalele ann aku i na L Ikapakai o ’Eīielaui, ua hoiL ;mai lu oia no kona aina ku-h [laiwi, a i waena hoi o kona L poe makaainana punwai ha* , jmama; a ua apoia aku oia |me ka nuau aloha o koaa j poe 'nakaainana, a hookipala L mai la mc na inanaolnna L ohoiiia. Aole lioi o kona poe I } ! ahui ponoi wale no, aka. oL na poe no apau o noho ana L maluna o keia Pao Aina e nami o llawaii noi. j Mamuli hoi o kona kulana L oluolu me ka waipahe, un p lilo koke oia he punahele na f kela moa a me keia mea; a I mamuli hoi o kona kulana r lodj olaio, ka lilo koke oia i Lei Momi makamao i ka puu- r wai o na mea apau, me ka « moouhano mua ole ia eia ka ka Anelu Eleele o ka make ko hoohalm mai la ma na kuono poeleele o keia noho I ana maopopo ole. |. I ka wa i haupu mua olo ia ai, oiai, na makaainana e ī: noho ana iloko o ka palaku, me na nmnaolana ohohia *jo ke Kama’lii wahineopio. Aiā h hoi, ua hoea mai la ka Anela o ka make, a kaili aku la i ka hanu makamao o ke Ka- f ma’iii wohino opio. a hoonelo iho la ia llawali nei a mo £ kona lahui mo ke Kama’lii wahino opio olo. Olai, ua 1 kaili uku la ke Akua i kana o li ka uhane, • 0 kekahi palm \a o na * haawina hoehaoha loa i loaa v ia Hawaii nei. Uo mau haa- . wina hoehaeha o ao no keka* L hi i Joua i mi inakaainuna f aloiia Alli mamua okn, aka, o ko kokou hoonelo ia ana 1 nao i ko Kama’lii wahino olo, ua lilo ia i mea nana e hoomokumoknaliua ai ka puuwui n o knla amo koiu. Ka moa k lioi u Hawaii o knnikau mau uoi, a e hiki olo ai ko poi.-in, oiai. na kukun; ;-i honaalolia iloko o ka puuwni o Huwai| makeo Alii.