Ka Loea Kalaiaina, Volume III, Number 48, 9 December 1899 — KA MAKAI KIU Liloi Gaila [ARTICLE]

KA MAKAI KIU Liloi Gaila

I •—KA—- ‘ Hoolele Leo Paliaohao I 1 —ke — KAIUĪMA O KE KENETURIA » _ •i —KK—1 POHIHIHI O NA POHIHIHI n Ka hoaloha kahiko—-Ka hihia Po- ► . hihihi. MOKUNA III Ka halawai a na diabolo—Ka halekula iwaena monna. I ka’u nana aku he ano no 9. kou o ke keonimana i kupono oie i ka papa o na karaima haahaa a ino loa, aka, o ka papa hihia kupono loa a T u e hoolauna aku ai nou imua o kela halawai ma ko’u noonoo ana, he kanaka hana apuka oe ma ke pa’i ana i na bila dala apuka: Pehoa, hewa anei ia la? He hiki ia’u ke hooia aku imua okela anaina he helu ekahi oe ma ia hana, a aole hoi ho kaikō" a owau popoki nana i po’i e naa ai oe, Nao go, hele ae kaua.” Ua huli ae la ka makaikiu Liloi Oaila a hele aku la mo kona wahi hoa, mo ka hoomau ana mai no nae o ua wahi kanaka nei i ko kamailio. •*E hoomao loa oo i ka’u mau i ka’u mau olelo a’o, mai pane wale aku i na niolo e ninauia mai ana, a mai koho hoi i hoaloha nou iwaena o kela anaina. Nana mai oe ia’u a hilinai ma ke ano owau kou wa* hi hoaloha hookahi wale iho no iwaena o ke aluka a mo k ka huikau o kela anaina, aia a pae maaiahi mai kaua i uku ’ nei, alaila manao ae ka nui o 1 na hnaloha, auo ua kokoko kaua.” Me keia mau olelo hopo a ua wahi kanaka diabolo noi, 1 kani eapalili ae la kana wahi 1 hokiokio, a i ka pau ana, ua panaiia mai la ia e kokahi t kani hokiokio i like loa ke ano ihe ka ua wahi kanoka i makilo noi, a i ko sokona Iiookahi, aiahuaneioku ana * maluna o kekahi waapa e la- , na ana iloko o ko kai, mo elua mau kanaka o noho ana iluna i makaukau mo ka laua , mau laau loloa (hoe) no ko kapala ana 1 na mapuna kai „ no ka muliwai Iludosona, 9 kahi a ka mokuahi Bolinn o mo*ku ana n kali no ka pau . pono aku o kana poo ohua o B keia po, oia hoi na mamo a % na hana kni'aima a mo haihai kanawai. Ia Imia uoi i kau aku ai ilu- ! na o ktt waupa, o ka wa no ia o na kunōku o pna ana i ka hoo i oupo iho ui i ka Inua mmt hoo mo ka ikaiku. Aka- * hi kioe ana! aliia kapala mia! akōlu huo «nat «ia lukon ko hanlani la iluna o ka ilikni

akea o ka Hmleeona, a ikeia aku Ja no hoi na kukul o ke Selina e owola mai ana meho wahi kulanakauhale uuku la iwaena moana. vEraoo!e hoi, ua pili akn la ko lakou noi waapa ma ka aoao o ke SoIina a pau nui ae la na eepakoke i ka pii noluna o ka oneki, a kali no ka wa e haalele iho ai o ke Selina i kona mouo. Ile ke ko ana no’ ka bele, I * 00 * he o-lo bodo ana no ka leo o 1 . % ke kapeaa, nakoke ae la na kaulahao, pu, pu, ka mahu a hoomakn na mea paahana eneyino, ia wa 1 oni ae ai ke Selina a holo imua me ka ika ikn, ke owe nei ke kai raa ka aoao. ke hakinua aku la ke ale mai na aoar aku o ka ihu, o ke Seiina, a no elua hora o ka manawaholo, ua paaiho la ke Seiina, o luli a o iola ana i kahi hooeahi no ka mea, ua hoea aku la oia ma* ’waena o ke kowa o Sana Huka a rae Kone Ailana, mawaena hoi o ka waha o na pu. kuniahi o na papu eluo e ku ana ma kela a me keia aoao o ke kowa. Ma keia wahi a ke Selina i % lola iho la i huli ae ai ka ma- • , kaikiu Liloi Gaila a hawanawann i kona wahi kamaaina • •• , •• I. ••• • •••••, • • me keia mau olelo: “Maanei jho la pau ko kakou holo ana aku imua ea?” “Ae e Mn,” wuhi a kahi makilo, “Alaila, ua na na no ka uai ana mai nol o keia halawai a na diabolo a imua ponoi o ka waha o na imuahi a elua. Aole ka daha keia poe i ike aia ho papu me na batari pukuniahi ma ma kela aoao o Sana Huka e hiki ai ke puhi ola ia keia wahi moku a me na mea a pau maluna o-na iioko o ka minute hookahi, a pela nohoi rae ka aoao o Kono Ailana?” * Ua ike a kamaaina na ala4 kai o keia ahahui halawai a 0 na diabolo la mau mea au i hoiko mai la e Mr.; aka, o ke ku ana nae ma keia wahi a 1 imua ponoi hoi o na maka o ; na popoki o ko aupuni, he ‘ kokua nui loa hoi ia i ka hoJ lopono o na hana e lawelawe 1 ia ana e makou ka poe haiJ hai a kue kanawai,- no ka i mea e kuhihewa walo ana no • lakou ho mau moku holo ma* i kaikai wale no keia. Aka no ■ Selina nei nao hoi, he mau 5 hana weliwoli, a me na hana 1 kaiaima ino, oia na mea e ike 1 ia ana maluna o kona oneki i 5 kela a mo keia manawa o ma i 1 1 lnma ia ai o ka halawui, a » mai kona la i hooholoia ai a ’ hiki i keia la, aole oia i maua’o ao mawaho o keia laina 1 kahi u-na e ku noi.” ! Ua kahaha a pahaohuo ko 1 Oaihi noonoo no koia raau ololo a kona kamaaina, a ua nalu walo iho no ia iloko iho 1 ona mo ka noonoo uui, a un 1 aueane maoli no oia o hamaI ftfk i keia po mo kona ipuololo kamahao i ka hoololo leo ■ knpanaha, ua noonoo hau ae ū Ja ia uo mi olelo a'o a kona I I wahi kokoolua, a na ka leo

kahoa o ka lunahoomalu o ka halawoi i kono mni ikn maknikiu a me kona kokoolua e Komo aku no ko keona halawai kahi o malamaia ana ona hana hoike a kela a me ' keia eliaholo. .i« Maloko o ua keena la; he 1 lehulehn o ha kino kanaka i ’ kamaaina a i malihini no hoi k ia Gailo, a ua Iielu aku ua Oaila nei a manaka i ka ua mea o ka piha, aka, iwaena nae o ia piha a me in nui huaheiu, aia He hookahi ka* nanaka o haka pono a e kaulona pololei mai ana ia ia ma ka nana ana mai, a oia ka ua makaikiu Gaila nei i hanpu walo ae ai no iloko ona, eia paha kona hoa makaikiu Halo Bane maiuha o ke Selina noi, a i ole ua kuhihewa ia paha oia. Me ia mau manao o ua Gailā nei e anoninoni ana iloko ona, poha ana ka loo o ka Lunahoomalu Kimo “Hoolohe!” A ika wa aka mav • kaikiu i huli ae?ai e nana iko aku la no oia o ko kanaka no i haawi mai i na haka pouo a kaulona poloiei anamai iluna |ona i na minutc ihoihalai mamua, “Knpanalia” wahi a i ua Gaila nei, ‘'ua manao ao| nei au o kuu houloha llale { Bane la oe, oia ka na kuhihowa ia wau, O Kimo ka oo ka limahoi o na hana kaiaima, a oia au o Gaila mahopo o kou mau kapuai a hiki i kou noho ana ho pio na ke kanawai maloko o na paia paakiki o Sini Sini.” 9 Ua haawi aku ua Oaila noi i na hoolohe ana no •pa ololo a me na alakai noeau a piha naauao a ka Lunahoomalu 1 raa ko alakai mua ana mai mo keia mau olelo mahopo o kona kukala ana mai i ka mapuna olelo mua loa o ka; hooloho! “E na hoaloha” wahi a ua Kimo noi, “he kanakolu ao nei makahiki i hala ! ia’u, a iloko o ia kowa makahiki loihi. Ea, ua piha ia i na inea a rao na popilikia o liko me ka olelo—0 ko kanaka i hanauia e ka wahine, he hapa kona mau la, a ua piha hoi i ka popilikia. Ae—ia'u e omo ana i ka waiu o na la ukulii, haalele mni la ko'u makuakane ia maua me kuu makuahine, Auwe! e na hoaloha; he mea ©haeha ka lioomanao ana ao ia mau ln, nu like maua ia mau la a kuu makuakano i haalele iho ui me ho moku Ja e i ka ia aua e ko au mimiki oka poino a nohaha ilunp o na kuaau amo na moku pohaku oloholoho e kn ana iwaona moana o ka popilikia. Aka iloko no nae o ia puiuo a me ia popilikia, aolo i haalelo, a aolo no hoi i pauaho inai ka maluma hoo* manawanui ana u ko’u luuui makuahino ia’u, a ia’u i hiki uku ui i ka lioluna muknhiki o ololoia ai ho kanaka imilaiu, U8 hoopoa iho la au i ku'u hoohiki imua o ua wahi inm kuahino aloha In o'u, o kau } no wau i ka hoopnl mnlunu o a kola mukuakaiie alolm olo i nnua maiia i kuimikniu iloko 3 o ku puino."