Ka Loea Kalaiaina, Volume III, Number 52, 13 January 1900 — NA ELELE A KA HUI KALAIAINA. [ARTICLE]

NA ELELE A KA HUI KALAIAINA.

I ka Lunahooponopono o “Ka Lui:a Kalaiaina, Aloha oe:— Eae mai ia’u no ka hoike ana akn i ko’u mau manao maloko o kau «upepa leo nui e hoopalalu man mai nei; » be ku no hoi i ka eohia ame ka ehaeha o ka naau ma kekahi mau mea; a ma kekahi 9 nmi mea no hoi, he plha i ka hauoll me ka mauaolana mahiehie. 1 ka makahiki 1898, ī ka malanw o Sept., ka w» i akokoa ai na E!ole mai na Ahalmi Lala mai o na mokupuni, o like roe kekahea ■ a ka Feresiileua Nni D. Kalauo- , kalani. ( Ua noho ia i/alawai no hooka'hi Pule a oi, a hooknuia. Ona - im.i auo nui i hooholoia e ia y halawai, oia il»o keia: I. —K liooona hou i Elelo i VVasi«etoiw.v2. —E hilu (lala na Aha . 1 1 ui Kulaiaina n pan, i ola no na Elelo e hole >ii; a o k» huioa j * v lioi>iirloia he $2,000. Ao ka ma- 1 nawa i māuaoia »i no ka hoouno * hou iui.i i ka Elole, oia ka mala- f ūia o Mnraki 1899. 1 I ka wa 1 pahola aku ai ka 1 loiie no koia maa . manao a ka j Aha Klele oka lla i Kaiaiaina o ‘ ka Paeaina, «a ooku koke la mai I 1» ko»a maaao « ka nnpepa hoa- f lolm, oia uo hoi k» mipepa “Ke * Aloha Aina,” roe kana raati peku li mhhiiuiilmnn no hoi o ka iliki i> iho peiiei: “Mai haawi raai on-i'' koti e hn Liihai i hookahl kenela j" I; <*tc. et<u” fc /••••• • *. -*.*/•* ... / Ua hoolohe a hooko ka lahui *• • § . .• ••. • ... • ia Limlmim, a kam iho la ka «ka| I. hHh& iM a ka Waikoloa i ke k«la L ttii h©i! “Pela ka' fc k& Aloha Aina!” . i

ka Aha lfclo um HouohUu kooko ana i ka nmuao wg| hoaholoia i ka m. h, l8tW. u lik© ao ia i hoikeia waluaa. A ow ii«l» a ka Hni KalaUina i koaiaana ak« ai ao ia Imua kila klU, oia no o 11 W. WiUu>x Estj, Jga, //eloluhe Kwq, ame Ktlgar E»q, ka nea nanu nu olelo ikaikn o ka oiaio a me ka pololei, e kani nak<*lok\il«. ).« i ka pahukani o na pKj-uiy<» o na pepeiao o un Seuate amo ua Lnnftmftkaaiuana o ke uupum o Aiaerika, uo ku pono o ka Laluu Kawuil; aolo hoi m> ko Una pono wale uo. A o kein hana auu u ku Aha Elele o k» Hui Kalaiaiua i hana aku wei, oia no hoi ka ka nupopa Looa une hoi naua ka helo lea uo a like loa no nie ka ka lio» loha Aloha Aina) i paluku iho »i me na hunolelo nioi a wela ai ka naan hoakanaka, uo kola tuau olelo i ku ole, “i ke auo o ke aloha uina oiaio," a i loaa ole hoi maloko o na poai hoolohe kauoba Luui, “Ealohauku i kooukou poo euemi eto, etc. w Mnt. 5:44. A o ua mau olelo la o ke akabelo ole a me ka piha uwaawa IAhuna ia K. W. Willcox, oiu uo keia; 1; “Mai puai mai oukou e ka lahui, a manao iho, ua hele o Wilikkoki e bnli i pono uo ka bui.” 2; “Ka lahai hea? ka lahui puni wale anei? 3; “O ka lahui manaopaa, aioba aina, aole o lakou hilinai ia 4; XJa hele o Wilikoki no kekahi hana okoa, aole no ka lahui. 5; E ku ka okoa ao oukou iho © ka lehulehu.” 6* “E waiho kakon na keia poe no i hana iho la i keiahaawe kaumaha, e auamo i ka lakou mea i makemake ai.” 7; Ke konoia akn uei ka lahni aloha aina a puni ka Paeaina, mai haawi akn i hookahi keneta. 8; «He mea hoopilikia i ka lahui—” 9; “Ūa hele o Wilikoki no ke koi a kana wahine i na Aina Leialii.” 10; “O keia mau lllo e koi ia » mal nei, uo na lilo o Wilikoki, no ka haawi papaaiaa, a no ka hgolannj, a hoomaneoneo i na 5enate.” 11; Ke hoomau aku nei makou l i ka lahui, e hoole mai i na kokua ana, a pela aka, a pela aku, a he nui no na ololo o ia auo. (E nana aku, ma ka uupepa ka Loea o ka la 2 Dek. /899, B. 3, ' Helu 47.) E Mr Lunahooponopono. I kuu . helnhelu akahnle ana i kela mau ’ olelo i hoolahaiamai. he nuiko’u minamiaa, ame ka ehaeha pu no hoi: a no keia mau kumu: Akahi. Oiai o R. W. Wilikoki i pae aku ai f Kapalakiko ma ke kakahiaka o ka la 2 o Dek. 1899, oia no ka la like i poha ae ai ma ka uupepa Loea kela mau olelo kue iaia, no kana hnakai irai pon>» no kona lahui oiwi, mai kona aiua ponoi ae, aoio hoi na kekahi malihini mai ia mau olelo hailuku e mahia wale ai 3a hoi; aka, na Hawaii poooi no i hailuku iho )>• iaia. Aloha no. Alua. O ke kakali oleia hoi a iko ponoia aku kana hana e haha »i ma Amenka, no ka lahui paha n nona iho paha. Oia ka wa ku))<>no e hailnku ai na olelo; ulaiia aehe ololo ana; oiai ua iko pono ti. akn la kana hona, Aole nne peia ka mea i hanaia aku nona. j E ka Lahni Aloha Aina Oiaio, “aole hoi I ka lahul alohalehelolie,” Aloha Alii Omio, aloha Aupmil Moi Oiaio; heaha ka B. W. Wiiikoki hewa Karaima kiokie i Iiana mai ai no kakon i hoopnka i» imi fti kela knahana koikol a I eloeln, e iho ana a hiki 5 ka halii oli-io, hookahi kenuia palo rnai; \u>a akn ka mila? Owao kekahi © ae olo akn i ; Wflh( elima kenoia no k;tjn- ; f« ho K W. WiHkoki, ke iko. a * • ke rn«opopoIe» mai ia'n, ao1« ufa i haim nkJ3 3 # ka pono o ka lahni. ■

Ak», ke ike lua m'\ au, tH» kiL • lah«I kaua e hana la, aole «onaj wab iho uo, « Hko hoi me ka k« meakakau i kuehu ae «ei iloko o fca Loua. I mak» uo I» hoi o Pamaua i ? k* i’o pouoi ko, aolo i ka i«ua e. - Pela iho la no hoi keia, Nolalhi, 0 ka Nupepa Aloha Aina «uue ka Kupepa Loo.i, u» kuikahi Hko - m» kel» knahau» keukon, • e haawi wai \ Hookahi Keneta, Pau wai I» ka palena o ko ■ kakou apana Uala, oia ka hapaiwakalua, |nona ka waiwai io he 1 Klioui Kenefca; lun aku la keia 1 kuahaua u hiki i ka hookahi ke1 uot \ pale mai. Nu kel» »me kela mea e uoo- ‘ uoo nona iho, ma u» koao u me i na mmoi kokua aloha aua: aole i« k ho mea keakeaia mamuli o ke ku i ahau» akea aua. 0na kuahaua - ika lahni e keakea aua, “Aole e i lawe i ka hoohiki kakooaku i ha . hoohui aiua” a pola aku; hepouo ahe pololei ia keakea ana aua i aapepa; oiai, ua ikeiea ia me ka - maopopo loa kona ano iuo a me ka hewa uui. Aka, uo kei» keakeaa kue ikaika ana e pili ana ia R. W. Wilcox, ua miuamiim loa au, a ua ehaeha no hoi, no ke > akahele olo o ka mea nooa ia not onoo pupuahulu. i lua e haliu ae kakon i hope, a i hookolo aku i na meheu o na mo i olelo e pili aua no ua R. W. Wilcox nei, no kana hoao ana e hoo- . pakele i ka lahni ame ke anpuni 1 paa malalo o ka maua o na Mi- • kaeele hao aie', a mo na pono o i ke Kalaumi o //awaii, e liko «kn me R. W, Wilikoki ka haawi ana . iaia iho no ia maaao aloha aina . oiaio, ina no ka make a ola paha. > A o ke knuaka i haawi iaia iho o mohai i kona ola no ka pouo o v koua lahui, kona aina ftme kona ) Moi, oia ka! ke kanaka e keakoa i ia mo keia mau olelo kiiahaua ikaika loa o ka (makona) lo», i “Aole e haawi akn i hookahi ke- , neta,” oia hoi, aole e haawi akn i . wahi bcrena nana no kona ola o - ka noho ana e hooikaika i ka pono o kona aina ame kona lalim, a 3 e kakoo ana i ka hana a kona - Moi, a-na e hana la raa ka lielo ana, a nm ka noho’na a pela aku, i i kela aina malihini makamaka , ole o Amerika, no kona hooikni ik» ana i ka pono o ka lahui. n i kakeu o ike iho J» ma kanupopa me ka moakaka loa? Kupanaha 1 no ua manao o ia ano! Ic» wau he mea i makaukau a » i lako hoi ia mea he elala, ina la ’* aohe he walaau auae, he lalan 1 iho no a haawi aku me ka leo ’ ole. ( Abe man kokua ia ioi aku ka pomaika! mamua o ko ke kanaka hoonon ana oia hookahi iho no, } me k» nana ole aku ik» hoakanaka, e oui mai aua iloko o ka . pilikia, no ka paa i ke knahaua s •'naai haawl aku i hookahi keneta.” Ua ku anei ia papa aua i ke ano oke kanak» aloha aina? l T a maopopo ia ano kanain aole ia be aloha aina, aka o ke kannka e haawi aua i kana wahi mea iki . no ke kanaka e oni ana no kn pono o kona luhui poaoi, a e kakoo ana i ka hana » kona Hoi, oia ka ) i ike i ke aloha i kona aiau. Ke pane mai paha kokahi penei; “No kona hoohiki ana o kakoo iko aupuoi Kepuhalika, ke kumu e haawi ole ia ai i hookahi ' keneta." Hna oia ke kumu o ia keakea i ’ kuahauaia ai alaila, he walii kumn nawaliwali loa, a ka meanonnoo papau o kuhihewa ai, he loiaku kona mole. M» ko’u manaoio, aole ia he kumu lawa pono no ka hoole ana mai, aolo e lulu i na kokua ana no ka Elelo a ka Lahui. He hiki fce hoakaka ia aku ia mea; aka ko hoopokole uei au i ka olelo ana raa ia mea; oial ua iko pono aku nei kakou i kana e hana la ma Amerika, oin a me kona kokoolua, no ka pono ia o ka lahui ka laua e hnna la. Nolaila, e hoopau i iia manao kanalna, a e woho ao : ! i im hookahl konoia a oukou » haawi mai mo kaleo ole, no ka Elelo a ka Lahui i/awaii īl. W, Wilcox. Mo ke aloha no. ] Ei>WAjm Kekoa. //onololu Oahn, lan, 8, 1909. 9