Nuhou, Volume I, Number 7, 16 December 1873 — PONO O HAWAII NEI E PAA I KONA DALA. [ARTICLE]

PONO O HAWAII NEI E PAA I KONA DALA.

He ilihime loa keia, e i nei kona mau : makaaiuana be nhauha wale nei i ke dala; a riui nei i kokua. Nolaila he mea ino loa ka hookaumaha ana e hoowalewale m iikanak|3t Hawaii ilihune e hoouna a hooiilo aku i ko lakoi? mau wahi dala i ko jia aina e. Ina he makemake ko kekahi poe~*kanaka pono e hele e ao ma Fatuhiva, Samoa, a me Eonape paha, pono no lakou e hele e like'me j ko lakou tnanao maikai ana, e like me na kailaka maikai i ka wa o īesu a me Paulo j ma, ka po& hele a hai i ka olēlo a ka Haku me ka eke dala ole a me kahi hipuu ole. t Na kela a me keiā aina e kokua i kona poe kumi#ponoi t O na kumu haiola aka? Haku, ē nbho ilihune ana aohe hoi lie uku makahiki, aole pono lea lakou e ake nui ij mau kaa lio me na hale laau nani. Ina aia iloko o lakou ka uhane maikai o Kristo, ua hiki no ia; lakou ke hoike i ka Euanelio a ke Akua ma kela a me keia aina, iloko o na pilikia a me na hune me ka nele ana i keia mau mea hani, a aohe no hoi pono ia lakou e koikoi wale aku i kanaka Hawaii ilihune e kokiu aku i ko lakou mau hanai kumu i loaa ai nal kaa ? na hale, na piano.. E like me ka ilihune a me ka nele o na haumana, pono no e nele no k$ kumu. Aka, ike aku no nae he poe iiihune na aku no i-ke koi. Ke noho nele nei, a ke ilihune nei, a ke hemahemei nei o Hawaii nei, a o na wahi dala.e hoatoafioaKi nei na wahi auhau, he maii dala ■ hooliloia no ia no ka poap ponoi iho o keia aina. Mai hoouna hou i ke dala i Bdnape a i Fatuhiva, aka e haawi no i mea e kokua ai i na kumu Hawaii, i aoia ai na keiki Hawaii ma ka lapaau mai* ana, i kokuaia a lqpaauia hoi ka poe mai-pake, a i ai ka aina ina kekahi ano. Aohe haawi i dala no na oihana misionari o na aina e. He mea hilahila ka noinoi aku e jioinoi ai i ka poe Hawaii ilihune, Inae Imi na kumu liaiolu o kakou e nei, na ka}umapule haole o kakou e holokaa | mai nei, e noho mau hale kalepa nunui mai' nei, a me na hanohano like o ]akou, ka poe welo a na makua misionari e noho mai nei me nu eke loloa a lakou, a lulu dalu like la-! kou no ke kokua ana i na oihana misionari. o na aina ua oi loa aku ka pono oia. Ua iawu pono. no ia lakou ka uku ana i na kuuiu e liolo nei, i Fatuhiwa, no ka mea, he poe dalu loa lakou. Hui pu ae hoi ke aloha uhane, aole i kana mai ua kokua o lakou. 01010 ntcu la kekalii pake i kekaln kanaka o Kina mcj ka ninau aku, *• uoliea uiai oe V fune niai kekahi, "no Kina maiau." Paue hoi kekahi, "aole oe uolaila, me he niea la no Pekini mai oe, a'i ole no Honokona mai." Huhu mai|la ka !ua tr,e ka olelo ma;, •• uolaila r;o hoi or." . j • ■ ! i : :

I r : \ X r J Io u H A w; i : . \ ■' E oiuolu oe, a me kou Luna Hooponopono e hookomo iho i keia olelo pauoi uia kahī 1 * kaawale o kou mau kolamu. Ke pane aku nei makou i ka olelo hoohoio a ua aha ala i ka lialawai ana ma Kaneohe i Sepaternaba aku nei ; oia ka ole)o hooholo aua aha ala e pili ana no Rev. H. Kauaihilo ko mako.u kahu ekalesia rna Hauula nei, i hoolahaia ma ka nupepa K*A<A'.>a lieiu 360 ta buke 12 o keia M. H. 1873, ina ua olelo ala i hoopuka ia ma kahi o na Hunaliuna ilea Hou." Ua hoopau ia ko Rew H. Kauaihilo lawelawe ana i ka oihan'a kahu ekalei sia no Hauula a ua oki pu ia aku kona kuieiloko ona Aha Hui Euanelio a pau. A ma ia oleio hooholo i hoike ia, nolaila ; ke hoike nei makou na hoaiianau ma ka ekalesia o Hauula i ko fnakou manao pane aku no ! ia olelo lioohoio ma I:o makou mau komile ī |koho ia. I. O ka hoopau ana a ka Aha hui euanelio o lea mokupuni Oahu ia Rev. H. Kauaihilo mai ka lawelawe ana nva ka oihana kahu eka!esia no Hauula nei» a me ka noho īala ana: no na aha liui euanelio ; o ka oukou hoopau no ia. Aole rhakou i hoopau aku iaia, no ka makou i ike hewa. IT, Aole a makou paktpa|a hoopii i mua o ko oukou mau aha no kona mau hewa, elike me na kuniu a Pohakuea i waiho ai i mua o oukou. * 111. He mau palapala pale ka īaakou i :ia kumu hoopii i hoopii ia ai kp makou kahunapule, aole he oiaio. A ma !ia mau palapala e noi ikaika aku ana ia» oukou e hoonoho mai no iaia' i kahunapule no makou, me na inoa ponoi o makou na hoahanau ; i kakau pakalii ia. IV. He kokua nui komfkou mamuli o ka oukon hoopau ana ia Rev.'h. Kauaihilo ke M .. . .'l', .! makou kahunapule ina ua ike makou i koua hewa e pono ole ai kona nolio ana mai i kahu no makou. 0 makou no kali? poe i. makee i ka pono, | V. Ua hiiinai a hooholo wal. * \ ka ahewa ; a hoopau wale i ko makou kahunapule niamuli o na kumu lalau a hoplnhia wale i ko makou kahunapule ma ka iawe aua mai i ua kumu pojK»po i hoolalia lalin wale a: e ka enemi pilikino ia Rev, H, Kauailiilo ma ka A*t OA'oa i ka M.H. 1569. Aole nao i emo mihi hoolehelehe nui ae ana ka enemi e hoihoi ana i kana olelo ino a pah maluua oua ihe & me ka hoiko ana komite i nana aui ole ai i ka ponoo ko makou u\e ke kupa mai i ka aihue dala. I keia la ke ku nei makou me ka uuvn.io lokahi a hoike aku i ke akei\ a e nana ko ka lani m kakou, ! : O oukou »cj kaj heopau I ke Rev. H. Kauaihilo no!io kahuuapule aua luna iho o oukou. Aka, aole makou ī heo- ! pau aku i kona noho kahun|ipu!c ana uialuI na o makon. .... !': JloofioA>a? : A uo lk ka nei makou a hoole i ko niakou noho «nn he ekale-i.;

malalo o ka ahahui euanelio o ka mokupimi J Oahu a me na hooponopono ana aia aha, Hooholoia \ E lilo kakou he ekalesia ku- j okoa ma Hauula nei, mai keia la aku a i ka i hiolo pu ana o keia ao a e kapa ia ka īnoa o | keia ekaiesia " Ka Ekalesia Kuokoa ma Ha- j uala." Aole malalo ona ahahui, aka, malalo iho no oka Haku lesu ; a me ke alakai anā a ka uhane ma ka Palapala Hemole]e, ke alakai o ka manaoio a me ka hana. Hooholoia : E noho mai no o Rev. H. Kaa aihilo i kahu ekalesia no kakou, i ka manawa a pau a kakou i makemake ai ; ka hau!e i ka make, a me ka liewa ; ka mea e kaawale aku ai ia, e kokna hooluōlu aku no kaUov; iaia. f S. Hiki. T. Kekai. Komite. | J. Naone. } Kamaka. (,M. Kaohele.