Nuhou, Volume I, Number 7, 16 December 1873 — KA HALAWAI A NA NUPEPA HE KAMAKAMAILIO WALE. [ARTICLE]

KA HALAWAI A NA NUPEPA

HE KAMAKAMAILIO WALE.

Halawai hou na nupepa ma ke kaheaia ana e ka Peresidena nui o ka Hui, ma ka la o Hoku, i ka malama o Kaaona. Noho ka 1 Peresidena, hoomaikaiin ke anaina e Nnpepa Hoaaloha. "Noi mai la o Nupepa Lau 01iva e heluheluia ka moolelo o ka halawai i hala. Heluheluia a aponoia. j Ku mai la ka Peresideiia, Niipepa Kalepa, a hoike mai la i na hana i manaōia, oia hoi, j ka hoike ana mai a na komiie i hooholoia ai j ma ka halawai i hala e like me keia : 1= Ka j hoike a Nupejm Kalepa no ke kauoha ana i j na' haole kalepa e kakau i palapala; hoopii i • ka Moi, e ae mai e haawi o Puuloa, 2, Ka j Nupepa Kuokoa me Hawaii Ponoi hoike noj ko laua ano elele e kuahaua ai i ka lehulehu e ae aku e haawi ia Puuloa* i Hoike mai la ka Peresidena e like me kona kohoia ana'ē kauoha i na haole, a pe-; nei kana olelo: " Ua hooikaika nui au ma ka paipai nui ana i na haole kalepa e liana i palapala hoopii, a ua eleu liko ae na haole kalepa, a ua kakau inoa lakou malalo o ke* kahi palapala hoopii e noi ana i ka Moi e haawi ia Puuloa. Ua ike maka au i ko lakoii mau inoa, a ua hoouna mai hoi ko Maui mau ona maliiko i ka lakou palapala hoopii. Ua paa jho nei ko Honolulu nei palapala hoopii, a lie makaiikau koe e hoouna i ka Moi, Nolaila e like me ke kauoha a keia aha, ua hookoia e like me ia.'" I ka pau ana o ka olelo a Nupepa Kalepa, hoomaka na hoa e hehihehi no ka olioli, koe wale no o NuhoiL Ku mai la o Nupepa Kuokoa'ka lunahoomalu o na elejp kuahaua a hoike mai la : u E na hoa, e like me ko oukou hooholo ana ia maua i mau elele e kuahaua aku%i i na kanaka. pela maua i hmia ai me ke aiionui. Ua noke maua i ke kala hele ana ma iia alanūi, a ua kipa aku no hoi ma na kauhale e launa ai me na kanaka ma ke ano hoomalimali aku ia lakou me ka maalea i puni mai ai lakou. Ua manao niaua e mahele i na apana a maua, hele la hoi o Hawßi Ponoi ma ka hikina a owau la hoi ma ke komohana ; aka, no ko maua manao e kukakuka pu no maua ma na inea a pau, nolaila, ua haele pu no maua. Owau no nae o maua ka wahaolelo he ku wale ae no ka ia nei ? a aoho no he hooikaika ae, he ahona wale no ka'u. Ke lana nei nae ka manao o ko ou« kou mau elele e hulmmahi mai ana laūiaka, a e hei mai aua lakou i ka maua mau kipuka," Hu ae īa ka aka o ke anaina a na nupepa, Ku mai la o Nupepa Kikeka a Uoapono mai la i ka hoike a ua elele : kue mni Li o , Nuhou. : Ku niEii la o Nupepa Alaula a oielo mai, la, " Ē ka Peresidena, e hoike wale aku ana f no au imua o oukoiu ua lohe wale no au ia ; Nuhou e kukala leo nui hele ana nia na ala-' nui i na knnaka e ae aku e haawi ia '

; Puuioa, Ua ike mau no hot au iaia e noho J I ■ ' ■ |ana ma ka huina o.alanui Papu me Mpi.a, jmalaila oia kahi i hoakoakoa ai kanaka me j ke aoao ana ia lakou aole make ae aku e ha- j jawi. Ua ike pu 110 hoi au he mau kli ke-. j kahi ana e kau ana ma ka puka aniani, he, haole e auamo ana i ka pahu ko,a o Puuloa| ua nakiiia i ke kaulahao, a e kohianauaj wahi Nuhou nei i hope, ke manao nei au e^ i ninau pono ia ko Nuhou manao ma keia = |mea." . . . . | j Ku mai la ka Peiesidena a ninau mai la jia Nuhou, " E Nuhou, he oiaio anei # ua kuikala aku oe i kanaka, aole e haawi ia PuuI"! ' r iloa ?" Ae mai la o Nuhou. Ninau hou |no, uhe oiaio. anei ua hana oe he kii no i Puuloa, e kaolii ana oe ma ke kaulahao? v jAe mai la no o Nuhou. Kani like ae la ke' j u a na hoa, aaka ae la na ihu no ka huhu. ' j Ku mai la o Nupepa Kuokoa a olelo mai j la, " E ka Peresidena, aole o'u manao he j hana waiwai ka ninau wale ana aku ia Nujhou 110 ia mea. Aole o'u leanalua iki' no ka |holopono o keia hana a kakou ; 110 ka. niea,

jhe kanaka au i maa iloko o na makaainanu. |Ua pipili paa toa na makaaiuana mahope o'u ja ua paa loa na ekalesia malalo o*u. Nolaila |o ka huaolelo a'u e kauoha aku ai ia lakou : o ka lakou wale no ia e ae mai ai." { ■■■■■! , | Ku mai la q Nupepa Kikeka, a olelo, Ke jmanao nei au e hoohemo aku kakou ia Nu|hou mawaho <> ka kakou aha, no ka mea, ke ; hele wale nei oia e *lioike wale i ka kakou ! mau mea huna." . # Ku mai ka Peresidena a ao mai la'i na !hoa, £l Ena hoa, ma ko'u ano Peresidena, jke ao aku nei au ia oukou aole oukou e palue pilikino no kekalii hoa o.kakou, e kama|ilio tmkou ma 'ua mea i waihoia imua o ka |hale/* * : i Ku mai la o| Hawaii Ponoi a waiho maila! ihe olelo hooholo : 11 Hooholoia, E lilo o Nui ! 1 : |pepa Kileeka ij elele e hoike aku ai i ka ka-| ikou mau hana|i na Kuhina.'' Hooholoia. Waihomai|o Nuhou he olelo liooholo:| 1 41 Hooholoia, e kauoha aku keia aha i kekalii j i Kuhina e hoike mn i i ka pomaikai o kahaa-, j \vi ana ia Puuloa.'* Kueia. j - Ku mai o Kuokoa a oielo ae. w 0 keia| olelo hooholo lie olelo lalau wale no, pouo e! : hoomoe ma ka papa/' " *! Ku mai ia o Nuhou a wehewehe, 14 0 keia, ;olelo hooholo; lie pono loa ia ; oiai na maku-] Ihina he poluhihi no keia haawi aiua aua mej ; ka maopopo o!e ia lakou oke auo nuL No-j ] laila, ua. makejnake na makaainana e lohej ;ponomai kokajhi Kuhina iiiai i na he wai-j | wai io ko lilo a!ku o Puuloa. Aole pono ka-| kou lee kapnlu j wale e like iuo leeia, uo kaj meaaole ia kakou ka holo o ka haawi ana, | aia ino kanakii" iMahopeiho oka hoopaa-, 4)aa ana ua hoomqeia Jva plelo hOi»hoio» Ku nm h o Nupepa HoaaWia & oMo ae» j .r E ka Peve>uleua, ke manao nei au he f hi hana uuku \yale no keia oka liaawi aiua, ,no ka mea, ua paa ua kanaka nialalo o !makou mana, oia ka mana haipule, E lo«, 'kahi like ana tio lakou/" , I : - ir ;

Ku mai la o Nuhuu a .- ' >- s panl mīii lakou īa oukpu/Ku mai la o Kuokoa Kikeka a Ua paa na kanaka Hawaii i ka Iloo1ov:_* ina ka iliu e like ine kp. bipi, ahe hiki \va: - no ke hukiia 1 o i anei e like me ka -nakemake o \vx haole mikauele a kakou» e liolopono ana tio/* Ku mai la o Nuliqu a olelo, '• Ke ho-a - iho la no hoi i ikeia ko. aeia ana mai» ke L:u aku nei au ia oukou* e hele wale 110 oukou e lioomalimali me ka hoopuiiipuni aku i ka.iiaka, aole e puni iki mai ana, j:io ka mea, e hek kino aku ana no au e papa ia lakou aole e haawi. Keu aku 110 oukou aka pee ake hoohui aupuui. Keu oukou o ke alolu» ( ole i kanaka nona ka aina, nona ka Mui mina 'lii. He poe hookauo oukou, 4 * a haimae!-:-j ae la ka hale. j Noi mai o >iupepa Hoaaloha e hoopa;iov j Hoopaneeia.