Nuhou, Volume I, Number 8, 23 December 1873 — AKAHI MAKAHIKI I HALA. [ARTICLE]

AKAHI MAKAHIKI I HALA.

Aliahi aeiiei makahiki i hala mai ka make ana o KamehamehaH r . I Kona make ana aole no i komo hohonu loa ka lahui i ke kumakena ana Nona; no ka mea, ua . komohia na manaolana nui noka'Moi hou. Ua huij pu na makaaintina. na Hawaii me na haole, | a olioii pu i ka inoa o Lunalilo. Ua piha na nupepa o Amērika i na kukulu manao Nona: | a ua manaoia hoi e loaa he ano ola hou ana o Hawaii, a e holo mua hoi me ka hanohanO j nui malalo o kona Moi,"hou. Ua kok.ua ke-1 kahi poe kakau manao, he poe hoa māikai no ka Moi, i ke kukulu ana i ka noliona lnhui malalo o ka Makua hou. Ua manao nuiia no-hoi e na mea a pau, o ka noho Moi ana'e o Lunalilo, e loaa ai na handfiano kiekie no Hawaii. Aka, ano, aneane pau ka makahiki; aia nae he mau manao pihoihoi ame ke kupilikii kai loohia maluna: o ka lahui; a he hilahila kai hookomoia ma kahi o ka hanohano ame ka holomua i manao muaia... Ua hoohokaia ka manao lana o ka lahui, a ke noho nei me na manao kanalua, pihoihoi, a ehaeha ka naau. | Ua hapalapuia ka inoa laahia o Lunalilo; a o keia au hou o ka iioho ana, ua hoka, a make ka manao; aole no ka Moi a kakou i aloha ai, aole, aole loa; aka, no na Kuhina, no ka naaupo o ka lakou hana, hohe makau wate; a hookotrto i ka lahui iloko o ka hooheneheneia. Ke olelo kue nei kela me keia i na Kuhina; a o makou no kai kue mua ia lakou i kinohi. Ua ike mua makou he poe nawaliwali wale no lakou, a aōhe ike i ka hooponopono ana no ria mea pili Aupimi. Ua hoopukgt Jpanao mua no makou i ka mahina no a.la--1 n °ho Kuhina ai, a ua olelo jnakou aohe o lakou mau wahi noonoo a* manao liohonu e kokua ai i ke Aupuni; a.ua olelo pu no hoi makou, ina he mau noonoo ko lakou, eia nae aole o lakou hooīiianawanui me ke akahele o ; : M ka noonoo e kookahua maikaiia ai ko lakou: manao. Nani ka hilahiki i ka ike aku i ka inoa kamahao o ka Lanv Lunalilo e kumakaia ia ana e keia poe * ~ Aole hiki la lakou ke leokua i ka Aole lakou ike i ke kakau ana ame ke kamailio ana, Hookahi wale no oia poe ka hoa aloha io no ka Moi, a ekolu o lakou he poe enemi i ka Moi. Ua kamailio hoino unia lakou īaia mamua o Kona noho Moi ana. Ua hoao -lakou e hoole i ke koho ana ia Lunalilo i Moi; eia nHPp 'ke makanaia neilakou, a o ka poe hoi mm maoli i kokua me ka ikaika aole lakou i nanaia. O ke laimu nut o keia hoinoia aia nialuna o keia au o ka noho alii ana. i Ke hoopuka miinao nei na iiupepa haole o Amenka, a ke oWlo n(?i hoi na haole o keia Pae Aina i na olelo kue i ke a\i o ka nolio niii koliupaia nēi he īmuīe hio nui, E hoonaniia ke Akua ma ka inoa laalua o ka Moi, e hoopau ae o Lunalilo i keia poe

Kuhina mai ko lakou inaa kulana ae, ka nana i hapā3a Kona inoa kamahao iloko o ka ekaeka o ka hoinoia. Heaha ka olelo a na mak'amaka o ke Aupuni'no lakou ? Aole wahi # hana maikaij iki mai ia mai o keia makahiki! J Eoleloipai paha lakou, na lakou i hookaawale i na mai lepera; aka, he hana kahiko 110 kela i ke au o ka noho alii mua. Aole lakou e hiki ke hoole a ke liuna wale i ka iapuwafe a lakou i Jva wa haunaele o na koa; oiai lakou ua hoao e hookikina i ka Moi e kakau i ka palapala; iie hana hoino kela i ka Moi. Ua kamailio lakou no ka hiīki ana o ka hae Amerika t iluna. Ua liuko lakou e haawi ia Pmiloa me.ke kuka pu ole me na makaainana. A haule iho nei keia hana a lakou me ka hilahila, me ka hoohaukae wale i ka inoa o ka Moi; a hoino wale hoi e hoonaukiuki ai ia Amerika. Aole a lakon wahi hana naauao iki; aka,j he mau naaupo wale no. I Ua hoolio ae makou me na leo huro me na| makaainana i ka wa i hala ae no ko makou; hooikaika ana e *koho ia Lunalilo; ano nae 1 hoi eia ke ku nei me na naau kāUmaha a hoomaopopo aku i na ano o keia makahiki ma na hana kolohe, a ua oleloia ka makahiki mua o ka noho alii ana o Lunalilo he makahiki luiuk iuo.