Nuhou, Volume I, Number 10, 6 January 1874 — MAKE ME KE ALOHA NUI. [ARTICLE]

MAKE ME KE ALOHA NUI.

E ka Nuhōu Hawaii : Aīoha oe : He mea elm no ka manao, mokumokuahua i ka maiiawa i ka lohe ana mai ua hala 1 ke ala hoi ole mai ko makou haku kaikuahine ; aloha i'no'! Akahi no a hiki mai ka lohe io'u nei no ka make ana o ko makou haku kaikuahine. he malama i hala ae nei, a noia lohe ana mai hu nui mai ke aloha. E pono paha « ae oluolu mai ka Nuhou Hawaii, e hoopuka aku au i kona moolelo. XJa make ma Hauula, o Mrs, Kaluaipihana Kamakahelei, i ka malama i hala aku nei, he kaikamahine oia a Kanehaku, a Kiha Lono me .Kamakahelei L, na 'lii o Kauai, o Kanehaku a Kiha Lono kai noho ia ka Lolale a Hae, hanau o Kaluaipihana Kamakahelei maLihue, i ,ka makahiki ISO4. I ka holo ana mai o Kaeo Kulani, mai Kauai mai, i ke kaua i Hawaii me Kamehamelia, o kona ka.ikoeke pu no kekahi o Kanehaku a Kiha Lono, me ke ano he alihikaua maluna o na koa o Kauai. I ko lakou auhee ana ia Kamehame iha na pali o Hawaii a hoi mai ai a noho alii o Kaeo Kulani ia Maui, o Kanehaku a Kiha Lono pu no kekahi. ī ko lakou hoi ana mai mai Maui me ka manao e pae i Koolau : aka, no ke kaua ia aku e Kalanikupule, ua pae lakou ma Waianae, a no ko Kaeo lohe ana i ka ohumu a Kaiawa ma ina hoi i Kauai alaila e hoolei ia Kaeo i'ka'mōana, a no keia lohe ana o Kaeo i kona make hookahi i ka moana, e aho ka make i ke kaūa he nui na moepua. Nolaila ua hoopau oia i kona nianao hoi i Kauai, pau na waa 6 na īii i ka wawahi ia e Kaeo, mai a. mau la mai i ka makma o Hinaiaelele, makahiki 1814, oia ka hoomaka ana o ke kaua i Ewa, iloko o na la hoouka kaua eliti?a me ke koa lua ole o na koa a me na 'lii o Kauai. Ua lanakila mau o Kaeo io mau la hoouka elima, oia ke kaua i Kukiiehu, Ewa, Oahu, A ma ke ono o na la hoouka i Kalauao, i Ea, ua ike ia ke koaloa o Kaeo me he kaihoee la ka ikaika i ke kaua,a no ka nui, alu ia o Kaeo ma, ua puni oia ma na aoao a pau, ua pau i ke auhee a me ka make ka nui o na koa o Kaeo, a koe aku iakou eono me ke koa a me ka ikaika lua ole, mawaem o ka loko i kapaia o Kahuawai, malaila 1 make ai o Kaeo me kona mau hoa elima, a pakele o Kanehaku a Kiha Lono, i pee iloko o ka puepue kalo. Ua nui kona huli ia me ka ike ia o kona wahi i pee ai, ei» n»e aole he loaa iki, he ola na ka aumakua. Ua noho oia ma ka ]oi kalo elua po elua ao, a i ke kolu o ka po ua hoīo oia a pee ma Lihue i Oahu, malaila oia i noho ai a'hoao i ke "lii wahine o Lihue i ka Ohann Lo, oia hoi o Lolale a Hae. 0 ke ano o keia kanaka o K. Kiha Lono, aole ona makemake e puka kana mamo i ke ao: ina e hanau kana wahine o ka pepehi kona manao, i pakole ka mea nona keia moolelo i kapaia ma ka inoa o kona makuahine a me kona kaikilahine (Kal uaipihana Kamakalieki}» Aole i ike h

keia kanaka he 'lii, na Kauai no i huli mai' a loaa i Haimla> i ko,lakou ike ana iaia, aole j e hiki ia lakou ke komo aku iloko o konai hale, he wehe mai i ka moena o ka mauu, aj kolo aku a malalo o ko lakou haku, uwe, ' I 'aku; me ka ninau aku a Kamaaina hai mai, Kauai, o kb makou alii keia, o Waialua ij Kauai, kona one hanau. He kapu oia, na| kona poe kahu e hana i kana, aka, no kona makemake 'hana, ua hana oia rne kona mauj lima, koe ka auamo ana, he kanaka nui oia, | he anana kdna laula, a he ikaika na lala. Ina i like pu ko ke Akua manao me kona, j ina aole e puka ka mea nona keia moolelo. | Ua hoao o Kaluaipihana Kamakahilei i ka iwakalua o kona mau makahiKi me Uhuuhu, ua hanau a kawowo kanawao, ua ae mai ke Akua i keia lalani e puka a laha. Elua j keiki e ola hei, he 10 moopuna; ua make oia ike 69 mākahiki. He makuahine oluolu,; he hoohaa ' ilalo loa, e ninau no kona ano kristiano he 40 makahiki iloko.o ka ekalesia oka Haku ma Hauula. "Pomaikaikakou ke make iloko oka Haku ma keia hope aku " |C)wati no, L. Kaīaio. Honolulu 1 , Novemaba 10, 1873.