Nuhou, Volume I, Number 18, 3 March 1874 — NOWAI KA AINA. [ARTICLE]

NOWAI KA AINA.

He.ninau ano nuī keia e waiho nei iloko oka iahui, ake hookui mau ia ne'i ' na noo-■*-ūōq ,|j:sfiaaka keia ninau, nowai ka aina," 1 Ina e hoalaia na noonoo, a rne na ike.maka maoli, alaila e hoike moakaka lea loa ia auanei, aohe poe eae nona ka aina, o ka poē Hawaii kanaka Hawaii nei, o lakou ponoi \m poe nooa ka aina o Hawaii nei/ Ua paa mau ka olelo anai, " he lahui Hawaiiua paa ka olelo ana, " no Hawaii nei na ili-ula ula, ?> aua paa ka olelo ana, he Moi kanaka a Hawaii, a he mau alii Hawaii, a he mau makaainana Hawaii," 1 na hoi e nana aku a noonoo pono, a ninau iho, u owai ka poe haawi aina e ulu mai no ka noonoo me ke kokua pu mai o na ike maka ana, 14 o ka poe kalepa iea poe ha-1 awi Ama. ?5 1 Ua ike moakaka lea ia, eia ke hoopulupu-j lu nei na manao noii o ka poe kalepa e ko j lakou makemake, i holopono ai ko lakou | inau waiwai, a i na e ninaū ana kakou, a i j ole e nana aku hoi iloko o ka papainoa i ka-1 kau ai i palapala hoopii e haawi ia Puuloa e : ioaa no na inoa o la, a oia mau inoa | me he mea la o lakou ka poe nana e paa nei 1 ke aupuni. Ua mahalo nuiia ko kakou aua ana a hoo- ! le ana i na nune haawi aina, a hookahi mea | nui. o ka paa pono ana i ko kakou aina iho. | ■ Ua akaka, aole loa e hiki i ka poe ake haawi, ke malama i ka mea I aua ia i na ma ko lakou mau lima e waiho ia ai aole loa lakou e manao a lokahi like mai me kakou, aole loa lakou e hui lokahi mai ana me kakou ma ke kupaa ana mahope oka aina, Ona waiwai o lakou a me ko lakou inau pono ka lakou e manao ai, a owai ka mea i ike ia oukou e na poe kanaka Hawaii ai poi ? E like me ka ka Eaihala, o ka mea hewa e mau no kona heua, pela no auanei keia, o ka inea inanao nui wale no no kona pomaikai e mau no kona manao pela. O ka poe i kue, a hoino i kanaka Hawaii a kapa aku he po£ naaupo no fca makee wale iho no ika aina, aole loa lakou e liana mai i mau pono no kanaka, a e olelo no lakou, u liele j>ela kanakaV' aina no hoi e noonoo maoli aku e inaopopo no, aole o lakou manao nui i keia aina, o ka waiwai wale no a ku aku h£o aua, Ahea h kakoU noonoo, a naauao iho, ahea la loaa na hoopololei maikai ana nokakou iho ? Oke aha la ka liana pono, oke pale aku pahai moo nahu, a i ole o ka hoomoe pu mai anei iloko o ka poli? Ina ua ikeia he mea liahu ke kanapi, a ua ikeia hDi he eha kana a he;mea ino kahiko oia, e lalau aku anei ia mea, a hoomoe pu iloko o ka poli ? He hana naaupo loa ia he hupo, a ike ole, a he hana ano pupulu paha. A ika noho ana o ka lahui e noouoo por.o no kona kulam a me ua pono o ka noho 'na aupuni, he mea hupo loa ka hoomoe ana Iloko o ka poli i ka poe manao like ole me ka !ehu!ehu no ka i \akee ana i ka oina.

Ke noho riei ka lahm rne ka manan hoo--0 na puuwai aloha ama, a ua paa ka marrao like no ka aiia a me ka makee no 1 ka aina. Ke olelo nei na noonoo kanaka s aohe pono ? > aohe maikai ke haawiia ka malama ana o > ka aina, aohe pono na lakon e hooponopono | na mea pili ika aina. Elua nae mau mea' nui e waiho nei imua o ka lahui oia ka wai- j wai ame ka ainu, a e anoninoni auafiei nai manao ana e haalele paha i ka aiha a oka ■ waiwai ke pka mai, a e haalele paha i ka ■ waiwai ao ka aina ke paa mai* Ainae hilinai ma oika waiwai la, ua pono io ia i | haawi aku } na hooponopono aupuni ana ma ka poho o ka lima oka poe i ike ika īmi ana o kd waiwai, i hiki ai.ia lakou ke uhauha wa!4 aku i ka aina i loaa mai ai ua waiwai la a ii na lioi o ka aina ka mea i makemakeia, gpno no e haawi ina malama ana o ka aiiia i ka poe makee aina, i malama pono ia £ii ua aina ,la a imiia ka waiwai me ka lele ole o kau wahi lihi aina. Ua wehe maikaiia na noonoo e hoakea ae i na hoike ana 110 o ka aiua, ka 4 lahui me ke aupuhi, ua e noonoo pono ia mamua na : .s|iiuu mua e hiki aku ai i ka noonoo ana no na pomaikai. O ke kahua ka mua no ke ku ana o ka hale, o ke ki ka mua no ka wehe ana i ka pahu, o ke.fijla.nui ka mua no ka hele ana'ku a hiki i kah| i manaoia. Noiaila ua maikai e loaa e na kia pohaku luli ole a hiki ke kukuluia ka hale, aole ma Ike one o makani, kahe mai ka wai a hiolo ua hale la.