Nuhou, Volume I, Number 21, 24 March 1874 — O KE ALOHA IA KA PONO. [ARTICLE]

O KE ALOHA IA KA PONO.

Eia kakou ke noho nei he Lahui; lie Moi ko kakou a he Kiimukanawai; a ua paa ko aupuni malalo o na hoomalu kaMwai, Ia kakou e noho nei me ka 0110li s me ktf ike ana i na pono o keia npho ana; lie mea maikai e ninauihp na noonoo o ke aha la na makana maikai a ka Lahui e haawi aku ai no ko lakou Moi. I ka make o Knmehamolia V. ua ala like mai na makannnn me ka hooho ana i na leo ; "E ola o Lunalilo i ke akua !'* Ua . - m ■ ~0 : ~- kupinai ae na leo huro i ko Lunalilo kohoia ana i Moi; a pela mau na kupinai leo I hooho ai no ka oiioli. Ua ake nui ria makaainana e loaa ana na pomaikai ia Lunalilo; a e liloana la o Lunalilo i alii aloha makaaigma a nana aku i kona mau makaamaiia. Aia mahope iho ua lono ae la ma o na makaainana la, he' mea e i ana e haawi ka aina i ka haole; a lilo aha no *Amerika, Ua uhi ae na manao o na e hoole ana 110 ia haawi ana ; a i ka loheia ana e holo ana o Lunalilo maluna o ka Moku Manuwa i Hilo ; ua hoomaka nftii !a ke kuihe o na kana- , ka. I ka holo ana o u\ Lani la ; aole i hooho ikaika aku na makaiinana i k.o lakou mau leo hauoh no ua Moi la; ua hanapino ko kani ana o na leo huro ma kai o Ainahou/ Ua akaka ke kiimu no ka hooikaika ana ona e holo ma ka moku manuwa ; ua ku ole ia i ka makemake o na makaainana ; a ua kulii lakou o hoowalewaleia ka Moi e na alii o ka manuwa a lilo ka aina i ka haawi ia, O keia ke kumu nana i hookuemi 1 hope i ka manao hauoli o na kanaka, Mai ia wa imi ka emi ana o na manao hauoli o na ma-

j toainaha a hiki mai i ka \va i hauwalaau ai , j 110 ka haawi ip Puuloa; ua hoomaCa ka eini I loa ana o na makaainana ; no ka mea ua la-, j ha ae la ma na Xupepa ka ae ana ou oo Lu- ■ j ualilo e hanaijx i kuikahi me ka Panai aku j jia Puuloa. ya ku ole ia hana ana aka Moi j jme koua mau Kuhina i a ka makemake ona j I makaainana, nolaila, ua haule wale na ma- j naolana o na, makaainana ma ona la. Ua ' hookuiia ka Lahui me na manao kupilikii; me ka olelo ana ona makaainana; —Imi | noa he ola ka Moi, eia ka he make no, j j pau loa na mjiipake ika laweia i Kalawao, j j uwe ka waliine, uwe ke keiki; hele na ma- j I kua noho ke keila' e aho iho nei no ' |ka o Kamehapie-ha he ole loa ka iioi keia.*'j 0 keia iho la !na olelp kuemi hope o na ma-! kaainana; a (ui hoopuka ae no hoi lakou, 1 " He keu iho nēi keia o ka Jloi hana nui; » iaia ne\hoom!ka ka walaau e haawi ia Puu-! loa, 4ioomaka ka'nune Hooliui Aupuni, iaia | nei no, kauo Huluhulu ia na niaipake," Pe-1 la na manpo o na makaainana, mahope iho o ' ko lakou huro| hauoli ana. Nolaila, ua ike ! ia na hiohina hauoli a me ke aloha o'na ma-1 kaainana ia Lunalilo i kinohi; ua hanohano oia ma kona jioho alii: aka, o ka hope ujie he haukae loa. Ano hoi kakou i keia wa ; ua loaa ia kakou'he Mo;i hou, ma ka nsho alii. Ua nui na hoino me ka' hoowahawaha ana o kekahi poe iaia, aole 110 liōi i hooho ae na j makaainana rhe na leo hauoli i kona la i ko- \ hoia al i Moi \ aka, ua hoiiio aku iaia; No- 1 laila, i kumu <? ao ia ai ko kakou noonoo ma ! na mea e aloliaia ai a e hauoliia ai hoi e na ! makaainana ka noho alii ana, he mea mai-; fti e hoololi ae kc au o keia noho ana, aole I e hoohalike ajai me na meheu o ko Lunalilo j wa, Oia keiā, e hilinai ka Moi ma o kona ! mau makaainhna' la ; a oko lakou pono e ma-' naō aku-qi. 'E hookaawale mai oia mai ka ' pop haawi aii|a niai, e like me keia poe Kuhina i kohoia'iho nei koe o Nahaolelua. He ' mea ehneha lba 110 ka Laluii ka'ike aua i keia poe haawi aina e noho mai nei e hōoponopono i kd aupuni, ao'e loa ia he meu e nani ai ka n(iho alii; a e hanapilo lioi/ no nuanei na leo| huro o ua makaainana. He mea wale no na hanohano ma kela | mea keia meei ke o!e e polui mai ka leo aloha ;o na.niakaainaua ; aole no hoi o na haole e j waiwai mai o lakou ka poe ffauohauo ai ka I nolio alii, aō!. 1 loa ; aka, o ka poe ilihuno o kona aina ponoi ; ka poe nona ponoi lakou, a no lakou pemoi hoi lu. , O jalo!iu ona makuaiuaha, oia ke mole loa loa 110 ka hauoli; ona leo huro hauoli, oia ka īnea hoala i na mauao paulele maluna o ka ytol % Nolaila, e jtilo na au i liala ae i liaawina e ao pono i'a ai ko Kalakaua uoho alii aua; alaila eko ka olelo ana ; —•' Ue iao ka hoomaka ana, he maikai ka hopena. Oia hoi nie na hoinoia i kinolii, a me na leo hauoli ka waenakonu ; ame| na kanikaii inau' loa ka hopena. |