O ka Hae Katolika, Volume I, Number 1, 1 May 1868 — Amerika Huipuia 1866. [ARTICLE]

Amerika Huipuia 1866.

lSvw- TorJi, ,! une 18(!(>.— O kamii o na kanuka o Nu-Yoka lie hookalii paha iniTTona ; o ka imi o na Kaioiika , niai 500, 000 a -'iOO.OOO, lle. mi no na hale i j hoolepope no ano keia ;mo o ka hoomana ai»a ,he ha!e l.anai ia .110 ha 0 ka iku o !ia luakini hoolepope , ho mau hale iiiāikai ole ; a oia no W ka nui iii i ka aoao kiekie o ke kulanaKkauhale , kaiii o ka poe wniwai a ine ke Kkuonoono. m II' 1 h.'pa !oa na luakini ma ke aoao »; haaha i , kahi i m-hnahua na kan. ka ; a lina ka!ii oia inahuahua ana ona kana■ka , ua ēmi loa iti«ii na !) «le pule iluko 0 Kkeia mau ī'i iho nei. No ka Khaalele o na kalui hooje|M)j)e o ia \valii , 50 a oi na liale |Hilō i haaleleia, a ua P9|!o i mau h ile kuai , liiiii, h ile kuai kuL kaa, a he ekolu. i hooiiniaiimaia i:p ka i na holoholeua. t ■ Aole I a\>a na ha!e puie no ka hapakolu I||| na hoole[)o|>e o ia 'wuu , he kakaikahi |l|sie na hale piha i kanaka. Ū ka nui oka M|s i kapaia he hoolepope , ao!e manaokekahi aoao homnnna. 3tawaena o ka poe i ike i ke .kun.iii' KpNko IaKOU hele i kekahi aoao hoom ui 1. Pk© kumu paha o ko iakou hele i ka aoao 4Bihopa a i ka aoao iYesuiteriano [>aha.

Lna paha e ninau ia ka poe i aoia , 'penei : He hoolepope anei oe ? mai no kela. Ae , no ka -noao.-hea la ? Aole i maopopo ia'u . wahi ana , aka , ua pili wani ka hale pufe o mea. . . Aole hiki ke hai nia(»popo i ka nui o na Kalolika ma Nu-Yoka, noJca mea, anle lakou i helu pono.ia.- l;a nui na mea i manao mai 300,000 a 4(X),000. Ina o ka [H)c i ihapaieinaia ine ka.poe hik'i' mai .-ke kumu hehi , ioaa 394,000 ; ma ke kulanakaiihaleo IN'u-Yoka-wale no; aka , he nui loa ia hualielu ; a ua nianao \\avi , ua aneane paha 400,000. keia poe he nui , he 32 wale no ha!e pule a me J)3 Kahuna. lle elima hale pule ina ka aoao haahaa o ke iaona. 0 0 na hale pule hoolepope ma ."ia.-aoao o ke t.aona. Ile hale pu!e inaikai ka hale SL Teresia , inamna he haie kalav>ina ia , a ua lilo i na kaioiika , i keiamau ■■makahiki iho nei. O ke kale<lra!a hou , ■ua kupono i na kanaka he 10,000. Aka, elna ka nui o k:j po.e hele- nnu iloko oia niau ha!e pule ? Ile ninau i:ito nui keia. ! ka nana i ke -akea o na h ile a me ka nui o na pule mesa-o ka la puJe , ua manaoia he ehia hapakolu o na J\akolika e hele nei i ka mesa i ka la puie iiu.ko o na liait* pulu e ku nei. A, i ka uana i ka piha o na hale me he inea la, ua 01 'iimfn.ua o elua hapakoki ka poe. e "lohe nei i ka mesaf i ole i na ja pule a pau , he pinepine nae. Ile paiua ka puie mesa 0 keia kahuna keia hahuna i ka ia pule. A, owau , ao!e 'wau i |>u!e niesa..-.ma kekahi hale puie , i ole e piha ioa. He poe la\}e Eukaritia mai ka 100 a >00 nia kela hale pule ke;a haie puie , 1 keia hehedoma keia hehe<i. a he nui loa ae i m la hoano. li<> ka nui e Hiv aiia iua >u -Yoka i keia ia pule keia la pule. Ka poe e hele ana i ke kalekimo nwi 40 a aO,OOO. ; O na ha'e kahi e aoia'na iioko o ke knlnnakauhah» I. (| na iialekul i nui eki t (> Bt. ] rane,sko-Xcivier a me Mauhalana, o ka mua inalolo o na J osusla , a o kr< lua inaialo o na hoahanau o ria kula Krisliano. 2. Liua AkaiUnn ik) na keiki kane a me 12 no na kaikaniahine. 3. 21 haie ku!a apana Kahuna no na keiki kane , a nie 2f) i»o kaikaniihine, ilaila he 1 i , aoo kamaui paha. lle niau haie nui a me ka maikai"ma na -\vahi*s pili koke ana i ke kulanakauha!e. Lh i haie no na keiki niakua ole ; hookalii hale kula no ka poe īhhuue , huokalii hale no ka poe i loaa ole kii haha ina kahi e, hookahi hale nr.iikai loa , kahi i aoia na kaikamaliine i ka ii i;ia , lumkahi hale hookijva i ka poe nu«i , eha hale inoneka t.o na La ;e . 12 ?.«t ; v:ri-ine. Aia ma-

iaila 333 v«rigine iloko o na hale he 59. Aia o Brookelina ma kela aoao o ka muliwai Hikina , ua pili loa ia ia Nu*Yoka; lie apana Epikopo ia me na hanā Kaiolika he nui. Ma kekahi aoatr o ke laona , ma knpa o*ka muli\rai lludesona, ua ikeia na huie pule o ke kulanakauhale .lerese, ilaila ua holo imua ka hana Kalolika ma ke ano kupanaha.. Ua makemake hou 110 o IVii-Yoka i mau lawehana , no k:v mea , ua like paha me 4,000 ka nui o *na lioahanau maialo o ke Kahuna hookahi, a he 20,000 paha ka mahuahua o na Nu-Yoka i lela •makah. keia mikah. tia paha o Nu-Yoka ma ka papa aha o na kulanakauhale o keia ao ma ka nui o na Katolika ; a ke makemake nei iiia- kokoke me ko Parisa ma ia auo. ( \V(\okly Hegisler Nov. 3, iBOG. )