O ka Hae Katolika, Volume I, Number 13, 1 May 1869 — Moolelo Ekalesia Kalolika. [ARTICLE]

Moolelo Ekalesia Kalolika.

Oleloao 4. Ma Afrika m'a Cartage , ua inahalo nui ia St. Peropetua laua me St. Fe!icite. He mau wahine hanohano laua. I ka va • hopuia'i laua me kekahi poe e «h' , ho poe Kateku meno wale no lakou. .Maloko a. ka hale pouli i loaa'e ka pomaikai o ka Bapatema. l'a nui na hana a ka makuakane o St. Perepetua ia ia i haalele mai kela oihana oiaio. Aka, ua paakiki ia me kona poe hoa a i ka make. I ka wa i make ai o Severo , ua loaa ka hoomaha i ka Kkalesin no na uiakahiki ewalu. la Maxiinino, kona pani hakahaka ; ua hooholo hou ia na olelo kue i ka poe Krisliano. Ma na Kuinukauoha me na Epikopo , n»e na Kahuna ' wa'l'e ka hoomaau ana. l'a manaoia , e auhee koke ana na hipa, ke hahauia na kaliu. I ka makahiki 253, ia J)ocio <• noho Alii ana, ua hoaoia ka poe Kaiolika nia na ano eha he nui wale. Ke ahi, k;. aila wela , na.kope niho e weluweiu ai ka io, na upa e umiki ino ai ke kino, kela ano keia ano hoeha , ua pau i ka lawelawe ia, ma Farani, ma Ilalia, ma Afrika , ma Asi.i. Pela mau no i hoopopilikia nui ia ka Ekalesia, a hoomaha i kekahi manawa , a hoomaau hou ia mai a hiki i ka pau ana o keia kene'.uria, a komo aku maloko o ka'ha o na keneturia. l'a oleloia hu eiwa mau miliona -ka nui o na Maratire i pepehiia inamuli o ka pono o ka Kkalesia Koma ia wa. Kia kekahi poe o na mea kaulana loa iwaena o ia poe : O Fahiano. Ile Kuniiikauoha in, ua okiia kona pot) i ka la 20 o Jan. 250. 0 Pfonio , he Kahuna wale ia. la makahiki no, ua knkiaia i ka laau ma Smyrna , no kona hoole ana e hoomana i na akua wahahee.—o Cipriano he l.pikopo ia ina €artage ma Afrika , he niea naauao ia me Jia ikaika. 0 Saturnino ma Tu(~osa a o Uioniki ma Pama ■ ma l ; arani, i ka ;nak. 257. 0 Siketo , he Kumukauoha ma Ilouia. A o k'ona l)iakono o Laurenete. L'a koala ola ia maluna o ka liao wela a hiki i kawa i moaloa.i koni io. ' K noonoo iki kakou ina keia inau hoomaau ana o ka Kkalesia iloko o m:i inua. ekolu a oi. Ileaha la ke kuinu o ia i ka [ioe Kristiano ? Eia mai kekahi mau kuniu. 4.—0 ka hoino kumu ole o ria Ka-; huna o na akua wahahee o ia wa. Ma ka paipai ana o ka ino iii lakou, oia o ka dial>olo, ua onou lakou i na Alii e hoopio ai i ka Kkalesia hou. No ka inea wahi a lakou , o ke kuinu ia e pilikia uui ai ke aupuni. ina he inai ahulau paJia , he kaua paha he pilikia e ae, kulii)iuhi koke lakou i na Krisliai)o o kc kuinu

ia. Aole i akakA 'i na Alii ka oiaio oia mau mea. Aka ua makau laiou iko lakou kuinu a i keia poe kahuna wahahee teka!li, a hooliolo lakou mamuli o ko laVou manao. Naaupo maoli, no ka inea, aole i pau n<l pilikia o ke Aupuni ma ka make ana o na Kristiano. A o ua poe Alii la ua pau ( lakou ika hoopai ia eke Akua. I.'a pepehi o Nero ia ia iho. Ua powaia o l)o--iniliano i ka la 17 o Scpt. 9(5. A pela aku lakou i inake iuo ai. A pela i inaki iuo mau ai na euemi o ka Kkalesia oiaio i na manawa a pau a ihe na wahi a pau. >o ka niea aia no ke Akua nia na wahi a pau. Iliki no ia ia iloko o kona uiana ke hoopuehu aku i na eneini o kona Ekalcsia,, a hiki no ke huukupaa ia iu iwaena o na pilikia a pau.

Kekahi kuimi okoa o koia maii hooniaiiu ana <» ko ke Akua inakomake c lioike imua o na hanauna a pau , nona ka rAal«*sia Kalolika lioiua ; <» ka niea e pili ana a e kokua ana ia ILkal. o ka inea lanakila ia. Nawaliwali na mea niana a pau 0 keia ao nia ko lakou hui ana i kue ai ia ia. A ikaika loa na uiea nawaliwali a pau ue hoopili lakoii iiiaiiiuli ona a me kona '/Jialesia , ua waliine , na keiki opiopio , ua ikaika io ia ia. I'a akaka loa keia ina ka inoolelo l]kalcsia iloko o nu keneluria nnia ekolii. A aole anei keia, he inea e laiia'i ka maiiao o ka poe Katolika. Mai liopo \\ ale lakou i na inea inana a me na niea naauao o keia ao <■ kiie inai ana ia lakou. Aole o lakoii pilikia io. Hookalii m<*a w ale no e hoopoino ai i na K.ilolika, o ko lakou ano palaka, nno hewa. l'a ikeia hoi ia mea ina ka inoolelo Kkalesia o ke keneturia e4colu. 0 ka palaka a iue ka hewa o kekahi poe hoahanau o ia wa ,iia lilo ia e hoopilikia'i ka Lkalesia. l'ela ka inanao o Cypriano ka l'.pikopo o e '■ olā ana ia wa. Ma na wa oliiolii o k.i nolio ana o ka Kkalesia, ua koino nni n;i kanaka iloko o ka pa liipa o ka llaku mi' ka noonoo ole nae, me ka makaukau ole o Ka naau , aole o lakou mole loa ilok.o o 'ka pono. Aole liuliu iiiai ka wa i l apale • maia'i lilo ia [>oe i poe palaka . poe inii lealea hou mamuli o na mea i ho<(leia iloko o ka ba(Hitenia , a ua lilo ia poe Krisliano i poe. hoaiianaii ma ka iuoa wale no. Aole inole . aole lawe na S;ikarcina, aole liana i neh'nna kupono. >olaila, wahi a St. Cypriaiio , ua hiki i ke Akua ke hoeha ia poe palaka ma na hana oolea. Moehaia kekahi poe.o na mea i make ia wa, ua ae mai lakou ua (iololei ka ke Akua liana a ua holoi ia ko lakou Ik wa nia ko lakou inihi ine ko lakou koko iho. Kekahi poe nae, ma na ano a pau o ko ka ICkalcsia ua palupalu i ka \\a pilikia, <i ua apokaka lakou no ka niak<iti 1 ka make ; inahope nae , ua hoi m.u ka nui o lakou , a iloko o ka ue me ka wai ru<ika ua nonoi lakou hookoiiio hon ia

ilōko oka pa o ka llakn. L'a ae lakou noi ,ua hoohakalia mai „ at » y !a ana o ko lakou hewa, .\ lakou iloko oua hana ku i ka mihi ' o|o ia, ina ka u\\ao ana o ka poo Mtf| lire 110 lakou , alaila nae ua ;ic iaji ()i j j poe apokaka la »i hoihoiia nialnko „ i Kkalosia. C . .. Ke hoike mai nei ka moololo kalawina no keia eini ana hiai o k, j,„,' 111«** ka Kkalesia oiaio i na nini»;i\v,i m,,),,' hia. Aka nae lie ano pohiliihi { hoopunipuni kona hoike aiw. | Vl . ,, t nei ua mooklo ekal. kalawin.i i,. i ."7 : • la \\a kiikulu laknii i n.i lii ikim ri ni a lawe lako i i iia kii inalok'i lakon i na ini a ala uia k.| Iml ~ ; Akua. > lUa keia mau hua o ke kal.iwm,, : .. k:'ka he kahiko lua ka !na kii i1.4,,, t llalepule. Aka. na hewa anei i.i I , ana o na kii ? Aole ak.ika . oi n |, iiiea lioonani i na hale a lie iikm >1, | nianao ai. (Ha wali' no hoi ke kuuni i! i koinoia'i ia inaii kii nialoko o iui J le.—Aole i olelo uiai na ni.ikn iln n . le, na hoouiana maoli ia na kii. \, | aole nialaila ka hewa o na. lim.ili,:, ia wa. Ki' olelo lioii nei ua iiionli-k, K la«ina nei : « Ilaalel*- ka poe Kahiinapiile 11. iiiaopopo a lakoii i hana aku ;u in.ni, ka hai ana'kii ia Jesu a ine kon,i i ana nia ke Kea ; a liii aku l;ikoii i k- . iiiau niea pohihihi a Jesu i kaiioli;i ika poe Kahunapiile. Healia ia iii ii v pohihihi ? » l'oluhihi uiaoli no ia woln'wel) j l'ela , nei kc ano pono e kakan ;n . : iiioolel) 'Mna na liai ia rnai uoloke ti« na iiiooh lo kahiko ia niau olelo a ,n 1\ liiina , ina paha iia hiki ke hooi ,; po niai . ua kauohaia m% palia, aor : 1 ha e jeMi-Kri v lo. Alaila ua lioouaaka poe e heliiliolu ana ; meueia aole i popn. (l ka liai ana inai o ko ano ; a iih' ke ano hi'ua o ka \\a kahiko ii, ■ inoa o ka poo nioa kakau mooli'lo i i lioik<- liiai no ia lnau mea. Oia k.i ; loli i loa. (Aoleipau.