O ka Hae Katolika, Volume I, Number 19, 1 November 1869 — Ua Make!!! [ARTICLE+ILLUSTRATION]

Ua Make!!!

ALOHA ! Aloha nui, i'a hele .aku i kela ao mau o Rev. Areiicnio Walsh , ko kakou Kahuna i aloha nui ia! Ue kumakena ko kakou naau i kona haalele āna ia kakou ; aka, ua hele aku kela i ke A,kua. Ikala 14 o Okat., mamua iki oke aumoe, mahope iho o kona lawe ana i na Sakarema o ka Penilenia, oka Eukaritia, o ka Eukione, a me ka Hooluolu uku pau , me ka noonoo pono, me ka hoomana a me ke aloha i kona Haku , ua hele aku kona uhane iloko o ka malu loa; aole onioni kona kino , aole eha i ka nana aku , a pio malie wale iho no ke oia o kona kino: lla hanau o Rev. Arekenio i .lieiani , i ka la mua o vVperila , 1801. A i ka la 30 o Scpt. 1850, pae mai oia nia Ilonolulu nei. Ua kipakuia na Kahuna mua , aia la ma Kaiifonia o Hev. Uakelo laua o Rev. Patritio. Ikaika ka manao o Arekcnio e noho maanei, e malama i na hoahanau, e hana i ka hana o ka Haku me ka makau ole i na enemi o ka aoao Katolika, kela poe nana i kipaku ia Uakelo ma. I ka la 1 7 o Aperila , 1837 , hoi Uou mai o Bakelo laua o Patritio mai Kalifonia mai, a launa iki laua me Arekenio mauka nei; aka , huhu loa na kalavina, aole huhu a kana mai , a i ka la 20 o Mei , ua laweia o Bakelo laua o Patritio ma ka moku i hele mai ai laua, ua haaleleia ka inoku e ke Kapena, aua puhiia kona Hae i ke ahi. Pau loa na luina i uka , o laua wale no maluni o ka moku ; o ko laua hale-paahao no ia. Kaumaha maoli ko Arekenio manao i ko i laua noho paahao ana :na ka moku. 1 ka malama o Julai o ia mak. 1837 , hiki mni kekahi Manuwa I.ei ilania, a me kekahi manuwa Farani, a kukakuka pu na Komodoa elua i pau ka noho paahao ana o Bak?lo laua o Patritio ; no ka mea , no ke Aupuni Beritania o Hev. Patritio , a no ke Aupuni Farani o Rev. Bakelo. Alakaiia la(A e nu Komodoa elua io Arekenio la ma uka ne'v, a lana ka manao o Arekcnio e noho laua me ia, aole ka ! lliihu I. • ' «•'!Cu,! . I>M<. ! ry>,

Ika la 2 o IS'ov.', hiki mua imi o Lui maanci;C ike , e aloha ia Arckcmo i k'Mia nolio hookahi ana ; 110 ka inea, aole i lohe o Lui i ka hoi ana mai o Ilake--10 ma i Honolulu nei. Aolo i aoia o Lui e lele i uka. Pilikia maoli o Arckcnio, eha kona puuwai; paa o lui i ko»a moku i hele mai ai, loohia i ka n);<i o Bakelo. Puahiohio loa ka makani kalavina o ka hoomaauia ana , koi iknika lakoii ia Bakelo e hoi, papa aku ia Lui aole ia onoho maanei. A uah;tnapelalakou no ka pono o keia Aupuni, wahi a lakou ! Aolo nioku o holo ai o llakolo laua o Lui. lloko o kela pihkia nui, kuai o l»akelo i wahi mo' ku e holo ai mo Lui mai ka huhu aku o kalavina, a holo ae la laua i ka la 23 o Nov. Mai loa o Hakelo , h;> mau la >ya!fi no ma ka moana, make no ia. 0 Arekcnio walo no ma uk;i noi , o ue an.a i kona poe hoakahuna i kipakiiia'i, u noho hookahi oia mo ka wiwo ole, me ka hoomanawanui iloko o na pilikia he nui wale. Aole i kipakuia oia no i o lakou makau paha i ko Aupuni Beritania ? Loilii kona hoao ia mai. 1 ka la 9 o Julai 1859, ku niai ka ManuwaT'arani ma Honolulu n<'i , holo- ke Kuikahi , noa ka puL Kat<>lika , mahuahua koke na hoahanau Kalolika , 252 ka i pau i ka Bapatemaia e Arekenio. Olioli oia , lana kona manao, kokoke pau kona noho hookahi ana. A mahope iho , hiki mai o 'l'epano ka Epikopo mua me Lui , a me Ereneke ,a me Joseve. llau--011 pu na hoahanau me Arekenio; ua hala ka manawa ino loa. Mai laila mai.ua mau o Arekenio maanei i ka hana o ka Haku. L'a ae wale aku oia i kona poe Luna e holo aku i Hawaii , i Kauai , i kela wahi keia wahi , ine ka oluolu , me ka ohumu ole no na hemahenia, no ka hale ole, no kā lako ole. Ma Koloa, ua hana nui oii no ke kukulu ana i ka Ilalepule , a rhe kona hale moe. A paa kona halo , kaheaia oia e hele mai maanei e noho nAkua no na keiki o Ahuimanu, kahi i make iho nei. Lohe ko Honolulu i kona make ana, kukakuka kekahi poe haole, a holo ka olelo me na Kahuna, e kii aku i kona kino ina Koolau a e lawe uiai ma lionolulu nei. 1 ka la lo , i ka hor? 9 o ka po , hiki mai īei kona kino ika Ha- , a nui inai no na haole a me na maoli i hele koke mai e aloha ia ' e maoli kekahi poe. Ao ae, ika '• ua hele mai ka Moiwahioe kane

make o Kalama Ilakeleloponi£c h;mv, : -JH komaikai mai i kona aloha no ArH, ,IH| l ka hora 9 oia la K}, piha k;i 11, no ka hoolewo , a hoomaka ka v j nui, eha Kahuna ma ke kuahu , o \] kiale , l , elero , Hemone, IJviiio, a „ reinano ina ka papa himeni. M.iL,; na Kanikela Farani a me' Beritania. ka hana ina ka llalepule, hele hoaaloha a v hiki aku i ka ilma , a n, 1 la ko kakou i alohn pr 1 Nui na waimaka i kahe ia la. K na hoahanau , e pule. kakoa, ua nolio oia maaiiei ine oukou i n, kahiki he 35 a me na la 1i oukou i kona noho hookahi an;i ' ka hoinoia ana , aloha ia ia in.i ( i Kaniku ma Hawaii , aloha i;i i,i > . Muliw .ii a me na luhi ma Kau.ii. ia ia ma Oahu apuni , aloha i;i i,, i ' hele ana ikeaoika po i ka u t,, K \' : pbupabT aloha ia. ia i kona ni;ik. j Ahuimanu iwaena o kona pm k - A ue ana i ko lakou makua. 1»«»»,, i le no ka poe i make , aL I' . |jjj la ii.'niolele : « Sancla ergo et salul)ris e-tV,. v | pro (Jofuncti;. e\orare, ul ap* 'IV vanitir. » ('2 Mak. 12—40.