Ka Puuhonua, Volume III, Number 13, 14 April 1916 — He Moolelo Hooni Puuwa NO NUI Sinorita me Valeria Amelia ka Ui Nohea Ka Ui Hapa Paniolo a Haoa Pelekane. Ke Kaeaeao ka hikaua. A I OLE Na Ipo Elua i ke Aloha Hookahi e Aumeum Ana i ka Puuwai. [ARTICLE]

He Moolelo Hooni Puuwa NO NUI Sinorita me Valeria Amelia ka Ui Nohea Ka Ui Hapa Paniolo a Haoa Pelekane. Ke Kaeaeao ka hikaua. A I OLE Na Ipo Elua i ke Aloha Hookahi e Aumeum Ana i ka Puuwai.

MOKUNA XVI,: Ka Pioo Nui ma Ladana——Kuu Hoapili, Aahe ae nei—Liu liu na Mokuaina Aupu ni—— Ke Kaua Moana Ka-. mahao.

A mamua ae o ka hiki ana i kekahi o iaua ke hoopuka mai. i! kekahi huaolelo imu-i o ka Haku Opio Elemia, aia hoi, ua holo inai la ka Lede Valeria me ke pihoihoi nui, a paa mai la kona lima i ko ianei umauma a ninau maiia oia me ka leo pihoihoi nui: "E ke Kauna maikai-—-He-aha keia pilikia?" "O! O!! Mai hai mai oe ia'u, ua loohiaia kuu kaikoeke aloha i kekahi 'pilikia, a pela hoi kana kane, kuu kaikunane, a, o kona hoa'ioa oiaio no hoi i ka wa o ka popilikia." | "He mea oiaio, he moeuhane ano e loa no ka'u i ka po- nei no laua." "Ano, eke Kauna Elemia «naikai, e hai mai oe: Keaha keia pilikia i kau'mai maluna o kako J, e like me ka ho' ; ke a.„ . ; kou mau helehelena?" "E kuh kaikuahine maikai—e kuu Va!eria-—e!" "A i kela wa i hiolo Iho ai na waimaka ma na -papalina o ua Haku Opio Ēlemia nei, alai- * !a, hoomau akujla oia i ke kamailio ana." > j "A hoea mai i keia wa, aole loa makou i halawai iki me kou kaikunane, ke Kauna Walaka, aole no hoi me kou kaikoeke, ; ke Kauna Wahine Amelia Alavareza. ■ :: .]: <v Eif no paha laua iloko oko ; laui mau keena; aole paha. Aohe mea hookahi o makou i ' ike; a oia ke kumu o ko'u hiki 1 mai imua ou a me na maku i o kakou," < Ua nalowale 1 kuu kaikuoane aloha, ke K-a 1 Walaka? U3~fratawale nka ( kuu pokii kaikaina a kalkotke 1 hoi c Amelia maloko o ni , o ke aioha ole?" Wahi a Lsde Va!eria i uinau 1

aku ai i ke Kauna Opio Elemia me ke pihoihoi nu I kela wa, no hoi i ku ae ai ka Haku a me.kanawahine iluna a hele mni la ma kahi a Valeria a me Kauna Elemia e ku ana, a hoomaopopo hou mai la ina oleio a Kauna Eiemia i olelo mai ai. I Ua hoik@ aku la no hoi ua jKauna Opio nei >na mea a pau e pih ana i ka ike ole ia o Walaka a me Amelia ma ia kakahiaka. Hoike aku la no hoi ua Kauna Opio ne', aia no na pani puka o na rumi o Walaka me ; Amelia ke paa la np* I keia wa i haalele iho ai i ko lakou holele ke Kauna Robata, kana wahine a me ka laua kaikamahine, e ukaliia an* hoi e Kauna Elemia, a hele aku la lakou no ke keena o Walaka aj me Amelia. - : Ia lakou i hoea aku aī ma ia ; mau ke.?oa 3 ua lehuiehu 'lo* k* | poe i akoakos .-e ma h. wah ; . a| mawaena oia poe o Konela Ka- j leroe kekahi. | M-iUIo hoi o na kinoha a ua| H&ku . nei, ua w eheiā aku la na pani puka u na keena J rape o ke Ka u n a *;Wa la ka a m e kaaa wahine, a Ia wa i ike aku' ai na mea a pao, aohe i moeial na moe o lok i o ua mau keana j Is, oia nnau no ka hanaia ana oj na «'himoe, kihei a me na| meaboon<inra pau. | Ua lilo kela nalowale t«noe| ana o Lede Amelia -t me kina kane i mea e hookaumaha loa ia' aku ai na noonoo o na mea a pau: A ua hooi loa ia aku hoi keia u'uku ma o ko lakou hoomaopopo ana, o ka Nubia Pablo kekahi i nalowaie. I Hookahi no manao nui \ hoo-: holoia ae miwaena o keia puulu' kanaka e ku nei mawaho iho o ni keena o'Ledo Amelia nv, a oia ko lakou hooholo ana, ua hlo lam iloko o na llm:\ o ki! laaa niau ea-aii: a o u * m\a . ei -r.\ fu ou ala'aele' hook.ihi: no \ nalow."\le aku ai k , Nuhia ' I . Oiai ke amina e ku 'meka piha p;oo o ko lak;u mauj

noonocf a pau i ka wa i hoea! mai ai ieuua o lakou ke kāoaka [ malama ululaau o loko. o ua Hote!e nei, a hoike mai la i ka loaa ana'o kehahi h-.iin-ika a me k-> kahi mikinilinii maloko o ka ululaau. I ka nana ia ana iho o ka mikinilima, ikeia iho la na hua, kumu W.- S, 5 a ma ka hainaka hoi, na huapalapala A, A. Ō ka mua o na huapalapala no Walaka o Si:t».wpleda; a o ki lua o na huapa'.apala rio. Amelia Alavarez;i. Holke mai la ua kanaka malama ululaau nel, o kahi i loaa ai ka hainakā a me ka mikinilima he wahi kaokoa no ia. He ōkoa ko ka hainaka, a he okoa no hoi ko ka mikiniiima. 0 ka hainaka ka mua !oa i loaa iaia ma ka huli Hikina o ke alanui hele o loko o ka ululaau; o ka mikinilima hoi ma ka aoao Eomohana o ka ululaau. Aia na moali kapuai wawae lehulehu loa ma na aoao elua o ke aianui, ka aoao Hikina a me ke Kemohana. ma ka hoomaopopo am aku i ke ano o keia mau kapuai, me he enea !a, ua komo oa poe no lakou ia mau kapuai iloko o kekahi kupapa ikaika !oa ana mawaena o lakou iho, wahi a ke kanaka enal'ama ululaau i pane mai ai. Ua maopopo loa iho la ina mea a pau, ua lilo io no o Kauna Walaka a me kana wahine ina powa. A ma ia wa hookahi no i ulu mai ai na noonōo | ana o na makua, ke kaikuahine !n) hoi o Kauna Walaka-a me |ka lehulehu a pau, aohe mau [powa rui a ae ina laua i lawela- | we keia hana punwai eleelē. j ak?, o Koromaka no ia a me |kona kaikuahine, Siela, I ka puka ana ae o na nupeoa puka la oia auwlnaja, ua laulaha koke ae ia ka lono kaumaha a ku i ka inainaia e ka poe kulana hanohano a' pau o Ladana, no keia aihue a kaili malu ia .ana o Kauna Walaka a me kana wahine, Ua ike'iho la ke Adimara!a Nui o 'na aumokukaua o Peleka:ie no keia pilikia; a ua haawi i ae oia i ke kauoha i kekahi moI kukaua e holo e huli ma ka mo- ! ana no kekahi moku a mau ! moku palia e Uwe ana i na hae iano e, a mau hae paba o kekahi lanoeae. | Ua hoounaia aku la ao hoi jhe mau pualikoa kuikawa e | nee koke aku uia na wah! a pau j J o maloko o ūa uluLau? a me kauhale kuwaho a pau o :ka aina, no ka hakilo pono ana jina poe puuwai eleele m lakou:i aihoe malu ia Kauna "\t T alak;U • a me kan* wahine mailoko aku| o ke o Ladati-<. O na;hoH*loha no hoi kekahi| o Kai|hi Walaka a me kanaj ! wahme* i k.\ikOvikv>a ia hkou * r .

iho a hooholo * !ho la e be ! e aku lakou e huli i n?. hoa'ioha o ukou ma ke kai a ma kst oinu. Ua hooholo no lakou i- hookuu aku no I'akon i k.e puni e h£.na ana i kaaa hi»na ma konz ano he kiai lah.ui, a e Isue no hoi lakou ina kp Ja"kou »oao-?*a hana e lo&a ai i ko lakou hoa'loha i k?iji ma ! u i'- mai waena aku o^akoū. E like me kei■* mau' n • nac> \ hooholoia eua mau |hou'>oba nei o Walaka ma, pē?a no lakou i hooko aku ai nie Ua hak^li'a Ua loaa iho la ko Eauna Elemia moku, a pelā iio ho? ko Konela Kaleroe a me ko. kekahi poe keiki Peleksre e ae oLadana. O na hoa'loha pili ponoi loa hoi ia Lede Amelia, e like me Lede Venetura, ke kānaka Hapa-Inia a mē na, limahana okoa āe i komo iloko o ka poaf 0 oa kauwa oko Lede Amelia poe paahana, he moku okoa no ko Jlakou. A o keia poe moku a pan hoolakō wale ia no me'Aa ka i makaukau i ka laweīawe ana ina mea kaua, a uā lako no hoi ina pu nunui ame na pu liilii o na paikini hou loa iloko oia mau la. Ua loaa mai no hoi 1 mai ke Kuhina Moana mai o Pelekane 1 ua poe mokif'nei na palapnla lalkini ae e li!o ia mau moku I mau "auwa?" kaua feuifeawa ? no ka holo ana ma na wahi a pau a lakou i makemake ai ma ke a!ahele huli i ke Kauna Wak:k3 a me kana ; wahine. Ua kuku'i aku' la ka lohe no keia n^lew?'le aaa ō Kauna Walaka a nāe. ka Lede Amelia a hoea i ke Auponi 0 Sepanh ? ka nalowale ana o kekahi 0 "a "Lede" makaainana a kaule'na \oa o Sepani?L Aole hoi o keia no, aka, ooa hoa'loha 0 Lede AnHia o l Vt • k -?k »: \. hoouna mai he el ! 3a mau u kaua kuikaw,-» ma'p'o o k > lakou mau lilo ho a ma apono ana mai hoi a ke EMin* Kauu Moan'i 0 Paiani iua mau moku la. ~ * Ke ike nei kaua e ka n;c.kamaka heluhelu, i ke a)a !ike r»na . mai 6"na hoa'loha .0 ka Lede Amelia, a pela no hoi me na hoa'loha o kana kane a haawl mai ina kokua ana ma ki tmt ana iko laua wahi e loaa al Aia paha laaa aialuna o ka [mpaaa hohouu e loaa ai, a i ole, |ina kd aina paa no jpah<% ma kahi hoi au e ka makan.Mk-A he-: jiuheiu e olelo iho ai, o b Naele ia o AlakaL ■ & t nui ka ulua e uui ,nel !i:a hae'e a:allliini e Lcc~ mai ::c: \ net* m;iw. h. «iku e ne i mae !ca uku nui ka p»Ta*; l aku.