Ka Puuhonua, Volume III, Number 13, 14 April 1916 — Moolelo Hoonaue Puuwai No ka Ui Kanamilohae Ka Makaikiu Wabice Opio Kaulana o ka Hema A I OLE Ka Hoku Alohilchi o ke Komohana—Ka Wahine Opio Wiwo Ole Iwaena o na Iikiai a o ka Hanu Meheu Pololei. [ARTICLE]

Moolelo Hoonaue Puuwai No ka Ui Kanamilohae

Ka Makaikiu Wabice Opio Kaulana o ka Hema A I OLE Ka Hoku Alohilchi o ke Komohana—Ka Wahine Opio Wiwo Ole Iwaena o na Iikiai a o ka Hanu Meheu Pololei.

" MO&UNA "VIII. Ka Limakoko o ka Pep^hikanaku—-!£<i Makāi-! kia W'ahine o ka Hema Mahope o Kona Me- | heu- He Oiaio o Oe^ Q o ka Powa—Na Hoohiwahiwa a ke Aupuni o Rikemona no ka Ui Nohea Kanamilohae j nei o Buruke. ? Kakania e Inīki Puuwai ~ '■ i ■ j\' : . . - .. y-":j Oiai, o keia olohe makaikiu i hoehaia iho Ia J kuna mau manao no ka kakou Ui Kanamilohae' oia no kekahi i noke i ka huli ia Adele, eia na.e,! aole i loaa lai'a ka ulia iaki, nolaila, ua ne!e oia [ e like me ka nele 6jkekahi poe o lakou. O ; keia olohe makaikiu e hoolilo nei i ka Makaikiu Wahine i enemi nona, oia no o Robat:i Boe ke' .• keiki a ke Kiaaina Robata W. Monoroe o Rikemona. O keia Robata Boe no nae, aole oia i komo j nui iloko o na hihia ko'iko'i e like me ka mea i hanaia e ka kakou Ui Kanamilohae. Koe walel iho no na mea hoouna ma kahi mamao, he eleu 1 !oa keia Robata Boe. A ma ia atio no e kaa ai j ka mahaloia i ka kakou *Makaikiu Wāhine lana o ka Hem£, r - j - Nolaila, i ka pahola ana ae o ua lono uei j v ma ua auwina la nei no ka loaa ana. o Adde,; ua hooiala iho !a ua Rcbata Bos nei \ hyrr>i; karaima eleele no ka heopāhua t <\y { ua + Makaikiu Wahine nei o ka Herr ; «, r>6' k*» mea, s iiia ua po nei no i pepehiia *.i ka t,eger6 uwi waiu a ka Ikmuku a make lua rne n.* h«o~ ms-boino-o ka hmakoko 'Wluna o k* khio; haia ole o ka neg=ro. i Nolaila, ma ke ao ana se o kiekahi !a loi-i iiou ae ai keia 'lono hoolelehauli o make i aoa o ka negero uwi waiu, ka ' nana i kono mai i ka o ka Hema, e imi iho lnehen o keiā '■pfepehikar?a.-' ka hilahila ole ma kona nukaikai pono ana'i ike ai oia;ua hanaia kela hana pjwa nie ke ioa, oiai, aole he meheu wawae o ka l' ikeia, koe 'wale iho rio kēkahi mau me? poopoo' e kiu ana iluaa o ka lepo ma kahi i jfanah ai' ke *c«ranna, a ike iho h ua Mak*ikiu Wahine t nei ua haaaia kekahl niea e like me ke kukulu-; aea, a me ia mea i lawelaweia popehi • kanaka menemene ole, % | Ma' ia po hou iho no i pepehiia ai ke kuke' a ka Ilimuku e like no me ka hoomaieoinoia 1 aoa o b mea mua; ua hoanoe loa aku ka manw o ka Ihmu!;u no kela !rake : ;apalua o kona n .u * rriram-,Lr. 16* ua w.uhj kokf x rr/ I? • keK n.'na ma ka lima>o M.iknW; c .h V.\ i limakoko o ki r w:- . k--.: koke 4 • « aku ke;a h* x a r , r *■" i,-u \z\ .ne .• u!u o ka Ii ■' , KU*Vh - o P3jru , ::t s . ' :

. ' ' Ua lawe koke āe la ua Ui Kanamilohae nej.J ika hana a hooko aku la, a mamuli oka hanu ' o Bairia i - loaa ai ka meheu o ke kolohe o' ka po. ' - " j : Ma keia 10-:*a o ka meheu oka limakoko' i m: Ui Kanamilohae nei, i maopopo loaa ?.i iaiaiie kamaaina no ka iimakoko no Rikēmon* s a.ua! ala mai hoi na msnao hoohuoi iloko ons ? he' mau hana huwahuwa a Hli paha keia nona ej ipakaala ioa =ii ōia mai na hoohihia ia ana mai na enemi. ; Nolaila, ke awakea o kekahi la ae i j hoomaka ai oia'i ka huli a»a ika limakeko me| kona hoopaa aru hoi ia Ba.ina me ke kaulahao/l a pela 10 hoi ur, Makaikiu Wanine nei'me kona! liiakaukau, kaaa pu laifera,,_ ke kahei poka 'y. i me kana pahi oilua ma kona me ka! ukali pu ana aku oka Nunui Aziuxo mahope o| ka lakou hanai. j - , Noiaila, ma kahi a Bain? e huki ai, maiaila j aku ua Makaiku Wahine nei e hele ai, a e like[ no me ka hele pakaawili anaa ka limakoko, pe?la! no o Baina e alakai hele ai i kona' Haku Wahi-I he Opio ā hiki i ko laua hoea ana no ka home ō| ke Kiaaina, oiai no ka nunui. Aziuxōe ukali mamao mai ana mahope o laua, -no ka mea, un komo aku la o Baioa iloko me ko ua Ui Kanap milohae komo pu ana aku me ka wiwo ole iho, a maloko o ka pa i loaa aku ai ke kaaaka hana me ke kamai! 5 o ana mai oua kanaka nei ma ke ano hoomaopopo o!e no ua Makaikiu Wahine! kaulana 0 ka Hema, ka mea hoi ana i manaoio: ole ai, 0 kona haku opio no ka limakoko nana i pepehi ina kanaka oka Ilamuku Hauhaulima me ka menemene ole, malalo 0 na manao huwahuwa oua haku opio kane nei ona, me keia mau olelo: " "E kala mai ia'u, e Miss„ aole ke Kiaaina o ka hale nei." "Aole anei he poe okoa e ae 0 loko oka haie?" . 7 4< He pO2 no, 0 kana wahine.wale n'o ame kana mau kaikamahine ko-kauhVle nei 1 ." u AoIe anei he poe hou ae mawaho ae 0 lakou?" __ * "He poe no, ua heleme no ka lakou mau hana ibo Vj "Wele, ua pau kela, e hele aku oe e olelo i ka por: oka h?Ae i keia manawa, he makemake su e ike ia L)kou. ?? "E uhfci mai mahope e'u, a na'u no e alakai ia oe„no e'hui aku ai me ka wahine a ke Kiaaina/' wahi a kahi kanaka, "Kuoou aku ia ua Ui Kanamilohae nei a kahi kanaka e alakai ana raia, a nnwaho 0" ka lanai i hui aV;u ai hua nei nie u<i wahirie uei a ke Kiaaina e noho ana ilunu o kekahi koki laau. : Hē w>hir:e.ano ho:.kano keia a hookae i ku poe haahaa, a no kon* ike ana mai i ua Makaikiu Wahrne nei me kana i'io e hehihehi ku aku ana ia ioko.e kona home, pinana ae la kona ihu iluna me ka naoa kapakahi ana mai maluaa o ua Ui Kanaiailohae nei me keia mau olelo puanuanu mamua o ka hiki ana i kahi kanaka ke knmailio aku i kona haku wahine a piena nui wale. "Aole keia he home no na ilio au i komo mai nei iloko nei," t£ E kaU mM ia'u, aole io no keia he home 110 na i'io, eia nae, he kuleaiia ko'u e huli ai i ks lunnkoko nu na wahi a pau, a aiamuli o ka loai an:\ oka meheu i ka'u ilio nei pc-l& au i Jkomo nin: ilok o ko,u 01 nei no ka huli ana, ina ao ka !oar. < e o'olo mr»i oe : eia ka limakoke £ ko n -e:? n ".-ok; <%u iku ans i* oe,pefa e ka wahine /e K:a:-hy vka, o oki nni a hui? moa/' 1 | 1 •

M E mama, oke kaikamahine. makaikiu i loaa ai ,c ij dele au e kamailio pii. *la f " w.ahi a oa- a ua vi?-,.ihine nei me ka leo hawanawana ia hua i puka mni ai iweho o ka I-uhi aku jr:ai la oke .!au* A ua v, r ;ihiae nei L")i } viUf.< ai a ka|4.iilio • !r^ti r ' ; nI u ( me ko. īeio 3Tio kak r„ T ."i i o ke* me ha 'heo- "i " _~Lc;i,c o u .u owai oia? 1 ' , . i\a keiia ūi,",u vJ'Ciio O.J:ipft £ ua Woihine &/-)i i hoohuii'i inat maka o Makaikiu Wahine nei sxic is:s pu«paai hoi oka u!a_o ka inama ma kona miu pap?.hna nohea sn.i ho 1 " i ike iho ?J !:c k-e ma: nei wahine a ke Kiaaina iāia y me koaa kamaiiio ana aku me ka lee oolea oka hopo ole imua o ua wahine nei a ka uahoa nui wale ana i ike mua ole ai 3 me| keia. mauolelo: ' "Ina no o ke J£iaaina kst j lima&oko rs , e hopu. | no au iaia, ana ke kanawai e kaupaona mai ..mawaena o*u ma ka aoao oke Aupimi a aie ka mea lawehala." Na keia mau oielo weiawela aua Ui* Kaaamilohae nei, mae iho la k& helehelena o ua wahine nei me ka ffuli ana "ae hoi me kana a haalele mai ia ika Makaikiu Wahine. A ua Ui Kanamilohae nei hoi l hookuu &e ai ia Baida me keia mau olelo. "E Baina, e komo aku oe jloko o keia hale e huli ai e like me ka loaa ana ia oe o ka limakoko- ~ , "O ka~ nalo iku'la no ia o ua Bama aei iloko ona rurrr like | ole oka hale oke Kiaaiun. A 1 ilok-o o ka manawa pokob wale Ine, o keu-* hanu hele ana |ilio nei, lohe aku la ua mc;l:aikiu i nei i ka leo hae o ua- Bfiina nei Ime ka ieo ikaika, i panai pu ia Imai hoi me ka leo poha o ka pu [panapa^a. j A ua 'U? nsl j hoi i *io;TiO ikvi ai iloko kans |nu ra*fe!a i m:ikaukau : kona Ihia \n ?. kahl o ka h: hae |o sv»na, a iloko o kēkahi mana'wa pokole wa!e no, aia. oia ma o Bābn e aumeume ana me kēkahi opio .i hina ia Baina i!aaa o ka ! ua Ui Kanamilohae nei i kahea jaku ai t kaea Hio me ka waha o ikana pu r : nfela e hamama pono «na i kahi e ke kanaka -opio e waiho ans. uoki.'* Hialele iho ?a o B*ina i kaaa hwehala :a h*>\ aku h ma ka aoae - kena |Haku Wahine, a ur, k^naka opio nei hf>i i a!a ae ai ih-n.vmc |ka aaa mai hoi r/e li* : mr,ka ioen.i maluna o k~T; ICv iaia i kamailh .\ t ;\ ai rm ka ho kalakala: