Ka Puuhonua, Volume III, Number 17, 12 May 1916 — Moolelo Hoonaue Puuwai No ka Ui Kanamilohae [ARTICLE]

Moolelo Hoonaue Puuwai No ka Ui Kanamilohae

a . Makaikiu Wahine Opio Kaulana o! ka Hema. - ; Ka Hoka Alohilohi o ke Komohana—-Ka Wa-: hine Opio Wiwo Ole Iwaena ona Ilikini 1 a o ka Hano Meheu Poloiei.

MOKUNA VIII. ;

, ! Ka*Limakoko o ka Pepehikanaka—Ka Makai-! kiu Wahine o ka Hema Mahope o ona Me« : heu- He Oiaio o Oe no ka Powa—-Na /4loohiwahiwa a ke Aupuni o Rikemona no ka Ui Nohea Kanamilōhae ■ nei o Buruke. j

Kakania e Inuki Fūt7#Ai lua Makaikiu Wahine nei oka Hema i haalele iho ai ia Hikemona me kona makua īlikini a me kaaa mau ilio punahele, ua lawe ae la ! lakou he alahele okoa mai ke alahele maa mau ; ae. A iloko ona la hele elima me ka hoomaha : ole o ua aiwaiwa nei o Buruke, kiei aku la lakoa nei ina kaiaulu pouliuli hoanoano o Popie ma ka aluna ahiahi o ka piha ana o elima la. : Ua ike aku la lakou nei i na hale Wiguvana o na Ilikini e ku ana ma kela a me keia kapa o ka Muliwai Kana, me he puu kinikini ala, aua Makaikiu ¥/ah ? ne nei hdi i huli ae ai me na minoaka oluolu a kamailio aku la i kona makua me ka leo hauoli mau: ; <r E hoomaha iki ana kakou maanei a hiki i ka.uhi ana mai ona eheu oka pouli 5 alaila, o ko'u wa ia e haalele ai ia oukou no ke alahele iloko o kela mau hale.no ka kakou mm mea i hele mai nei e hoopakele. U E kuu kaikamahine," wahi a ka Nunui Azluxo me ka leo kaumaha, me ka -hoomau ana aku i kāna mau olelo. a Aoie loa au i apono iki i keia manao ou e kuu kaikamahine, eia ko'u manao, e aho e hookuu mai oe na'u e hele mua ae e huli, a ina ria ka loaa ia'u me ka maalahi ua laki no hoi. kaua, a ina no hoi no ko'u nele ame ka poino mai i kela poe hiena, alaila, o ke alahele no keia e kuu kaikamahine no Rikemona no ka huli hoi ioa ana aku no ke alo o kou kahu hanai a me v kou mau makui. e kau. mai la na maka no ■ kaua," Ua hoo:iaueia aku ka. puuwai o ua Makaikiu Wahine nei no keia mau olelo a kona makua īlikini, iaia i kuiou iho ai ilalo me ke kuiu' ana iho o kona rn i v aimaka, :io ka mea, «ia io 'ao :i!oko euia kt; aloha no kena kahuhan«ia me'kona ma ..i i :no kona home iloko o ka uiuwehi o F . an,: i holoi°a.e ai i kona o"au waimaka m:;hop? o noho mumuie ana no kahi ina.javv-a pokalo a hoeniau aku la I kana kamaiiio .ma imui o kona m-ikua roe na oieio oka %vaa;vio opio : :oo 010 i:i merhs maka'u a weiiweli • hoi oo k i rn : ='o ov: ■- "Vu ana au : ovo aian,iio ijoo 0 kuu ::: k ... , ,-ko, o . 00000 000 nau e a o i ni o \ •..-iī.- ii iOiOl ... 0.00 k«, oooo' .., :o,a, ooi ou oiei k, -V : ...'• \ ook.o. i uko o.oa ::\o .. k muU ia •. : ua*o o'kk ' ko. i -• k ; _ iie: ::u ik: ao -Uia oko : 000 naaoo k

"Oiai, he like no ka ehaeha okā winioi o ka pua kakaka me ke konikoni o ka 'poka kepau a'u e hou nei no ka lua oka manawa no ka halawai hou ana me na Ilikini hiena o Popie nei, he like no ko lakou ola ana ame ka hanu a la- | kou e hanu ala me ko'u nei, no ka m-ea, aole au e weliweli no ko lakou mau helehelena hoomaka'uka'u a hopo hoi no ka nui kinikini Ifke me na holoholon»./ c 'Aole no au i oiakemake e wale aku i kou manao koa e kuu kiikamahine, aka, he makemake no au e hana i kekah? hana ho kou pono, no ka mea, aohe wahi hana a'u j haha ai no ke kokua ana īa oe, malia hoi o ko , vi wahi wa kūpono keiā e hana ai no ko'u makee.mai no i kou hoomaunauna ia oe iho malalo o keiā wahi apana hana i hooko mau' ia malalo oka poka j,kepau ame ka pahi hou puuwai i hilihili ike j koko kanaka.^ j "He mea makehewa wale no no'u ka mina■mma ana no'u iho i keia manawa, na oukou po» ! noi no i a'o mai ia'u i ke ola ana o na Ilikini me ;na mea oi, a pela hoi me ke kua ona Ho ahiu, kekahi o na hana hiaai loa iloko o ko'u puuwai ina la a pau o ko'u ola an*." u He mea oiaio no hoi paha ia au e kamailio mai la, aka, he makee wale no keia ia oe, loiai, ma Popie nei, he poe hihiu loa, ai oi J loa aku, he like no ko lakou hoomainoino ana i 1 ko lakou mau enemi me ka pepehi ana ina holoholoholona." | "Aole no ia he mea no'u e weliweli ai,'' | wahi a ua Makaikiu Wahine nei me kahi mmoaka uuku o ka wahine ui ma kona mau papalina 'me-ka hoomau ana aku i kana kamailio ana i 'kona makua: j "Aole a kaua, kamailio hou ana no ia mea, »koe wale iho no eai kaua i ko kaua aina ahiahi imamua o ko'u haalele ana iho ia oe." | Aole i pane mai o Aziuxo no keia mau olelo ' hope a ua Ui Kanamilohaenei, oiai oiai e hooma- ; kaukau ana ika laua mau wahi meaai. Ika t makaukau; ana v ai iho la laua a pela no hoi me 'ka laua mau ilio, ai ka pau ana oka lakou ai •ana hopnanea iki waie' iho la no iaia nei, a. na ■ eheu hoi 6kapo e hohola awiwi t mai ana m$ kahi makani e pa koha , iha , i mai ana me ka lawe | ana māi ina ea aala o na launahele uliuli e ulupo ana ma na aoao a pau o kahi a laua e hoo- ' moana ana. - : Aua Makaikīu nei o ka; Hema ī liuliu ae ai no ( <ana huakai hele no ka hoopakele ana hoi |ia Edd Hauhaulima, rae kana' pu ralifela hoi e ' āuamō ana mahope o kona kua, a o katia kaheiIpoka & me kana pahioilua hoi ma kona 'puhaka 1 me'kaha kini pauda hōi ma kona"liitia } ana hoi i | huli :>e ai a haawi aku la i kona aloha i kooa makua liikini me keia mau olelo hoolana hope: | "E hoomanao e kuu makua, e huH hoi :ana au ina hora puanūanu o keia wanaao, a i lole ma ka po oka la apopo. E kali no ! nat? no ? u me ka makaala." i "Mai hopopoho no ia mea, oiai, he makaala :r.au kou makua nei nou." Pa.; no keia olelo aua xA,ziu\ r o nei, o ka r.o ia o ua M.kiiklu Wahine nei a o „;k; h i kana ilio ahnnui, aua ilio nei hoJ i holo n:~i ai imua o kona Haku Wahine nve ko:ia hon'ieni ana ma; hoi i ka aahu o kona īiz Y\h; v:e me na hiohiona hoihoi maluoa 0.1,- e:■ k; ir.e kona rula maa mau ; a ua Ui 1-Ur 'olu:? nei hoi i k;.rnail:o iho ai iua i!io n 5; ;ro 100 maiie. sI E U;u B -ina i a hoolohe, e'hele an?. • :v-j e > k'? ola ponoi iloko o . ' V* ie iie-*, au e hoomi i > ' - *-- ,r kw "e'eu i me:-. no ka;a e iil .- - i . ; ' . r- N e!| : - ne\ he n;en »eī.i, e . e • W : ii:ine. Ua

pon.o ia i kona manao, a laua boi i haalele iho si ia A/iuxo a me Maige a me na lio, aua Makaikm Wahine nei hoi e koele waw;te ala me k?<na ilio no ke kulan-aka-uheile o Wlguwana o na Likini hihiu o Popie o elua milē hoi ka mamao rnai kahi aku ana 1 haalele aku 1a i kona makua Ili ini ana hoi e auau ala m:amua o ka pouli !oa ana iho, oiai, aia laua iloko o ona ululaau e naku hele nei." | "a ika hookuohoono pono ana iho oke alii mal'uhia o ka f po maiuna oka honua, oia ko laua nei wa i kaapono aku ai iwaho o ua moku la&u la a laua nei hoi e naku hele nei me ke akahele, a laua nei hoi e ike ana 1 kn aa maf a na puuahi nunui iwaenakonu oke kahua ona Ilikini i noho ai, ma ka aoao o ka Muliwai Kana, ana e hele aku nei, a mamuli o kona maa ike ano oka noho ana o rla Ilikini, ua maopopo iho la iaia o kahi o na puuahi nunui elua e a ana, o kahi no ia o ke Keikiaiii Ilikini e noho ana, ana hoi i kaluoha iho ai i kana ilio me ka leo |hawanawana: j "Baina, e kali malie oe no'u j maanei, a ina no ko'u kimopoia mai, e haawi mai no au i hoailona nou e hele ae ai e kokua ia'u, e like me ka hiki ia oe." Uwe malie ae la i moe ilio ai ilaio, a nana aku la j hoi mahope o kona Haku Wa[hine, iaia i haalele mai ai iaia, ja ua Makaikiu Wahine nei hoi 1 1 heie poioiei aku ai me ka wiwo | ole no kahi o na puuahi e hoo- ) malamalama ana mawaho o ka ■j..haie o ke Keikialii.Unu, e | puniia ana e kekahi heluna nui j hewahewa o na liiklni hihiu, e Iwa oielo aaa no i k-Ā nalowale | ioihi loa oko lakou-aiii, aka, i Iko lakou wa i ike mai ai iua jeueu nei o Buruke iloko o ka aahu o ke keikialii, a pela hoi me ka like lea o kona ano oke | penaia ana e ka nunui Azluxo a jlike me Ur'.u, e hiki ole ai ke jhoohewahewaia, u.t ho:ho hehejna mai L lakou me ka leo hauj oli, oiai lakeu e leiele po.-;i a puni ana iai3, ana ho ; i eoho iho ai ilalo. a pela no hoi na mea a pau i noho like iho ai me na kunou hoohaahaa ana- itnua o ua Unu hookohukehu nei. A lakou hoi i niuau mai ai i ko ianei v v *ahi i nalowale loihi j ion ai; o?a ka ua Makaikiu Wahine ne: i hoike aku. ai i kana j mee!eb imna o ua !poe n<*l me kona !oa anā hoi : kosa ;eo a like loa me ko Uri^. Ac!e i pau.