Ka Puuhonua, Volume III, Number 28, 28 July 1916 — "E KIOLA I KA OUKOU BERENA MALUNA O KA WAI. [ARTICLE]

"E KIOLA I KA OUKOU BERENA MALUNA O KA WAI.

Oleeia ka manao a maleou e 01.e1d.pei,... e lilo ana paha ia i meā kanaluaia e oukou e ka Lahui i ka makou e olelo aku nei U E Kiola i ka Oukou Barena Malunā o ka Wai," a ninau iho paha oukeu, no keaha la makou e kiola ai i ka makou berena maluna o ka wai? Ke ole T o aku nei makou ina ua kanalua kekahi, ua kupono no ia kanalOa ana, a ina ua ninau oukou lio keia mānāo a makou e hoike aku nei, ua kupono no ia ninau ana. 7 I mea e pau ai'ke kānalua, a e pane ia ai ka haina, oia ka makou e hooia aku nei t he mea pono e kiola i ka oukou berena maluna 0 ka wai, aia . a kiola i ka berena maluna o s ka waf, ala» ila, e nui auanei, pehu āe ho ka berena, a 0 ka hope e o.fti no hoi a nui, pela ka olelo i palapalaia, "K Kiola i ka Oukou Berena Maluna o k'a Wai, a hala n4 la he nui, e ohi auanei," Ua hiki mai kakou i ka manawa e hu hou ai o ka wai o ka Muliwai 0 Nile, ka muliwai i aia a hu kona mau wai a uhi aku maluna 0 na aina| papu, alaila, oia ka wa a na ka-| maaina e kiloi ai i na hua mea! kanu, ka huita me ka palaoao ame ke kulina, a i ka emi anaoka| wai a maloo ka aina, alaila, e thi mai ana na mea i kiloua mua ae, a 0-0, oia ka mea 1 ole-j loia e ohi auanei; ohl hoi i ka pomwikai, ]

Oia kaniakou e hoohalike ae nei 4 o ke Kāu Wae Moho o na Aoao. Kalaiaina. e hoea mai ana i ka mahina o S2pHtemaba, oia ka m.inawa e hu ai ka oke kalaiaina, a e a uhi ae ma kela ame kel■» inokupuni- ' ī •- ■■■■"■■ "! ■ ' I ■ ■■■'■ a oia ka manawa elu ai o kela rtie keiA i kana aobao *> (PonoKoho Balota), a i |ka h*la ana ae oia koho ana [e.ni iho !a ka waij, alaila, kakali| hou aku oe a ka mahina o pii hou ka wai oka nduHwai [Kau KohoMau], kiloi hou oe i kau anoano [Pono, Koho BalQ; ta], a i kk puW ana o kau moho i koho ai, e kali ana oe i ka ulu a hua mai ina pono a me na pomaikai e hiki ai ia oe ke ohi mai e like npe ka olelo "a hala na la he nui, e ohi auane* No ka manawa 1 hala o kou hoolei ana i kau berena [Pono Koho BalotaJ; ua ohi paha oe, a i ole, ke kali nei no paha oe; 0 kela ame keia mea koho baīota ka i ike i kana mea i kiola ai, ina ua ohi oe, alai'a, ua pomaikai, aka, ina aOle i ohi; eia ka manawa e hou ai i kau berena [mana ko(io] maluna o ka wai, a malia e ohi ana oe. Ke olelo aku nei makou, he mea pono loa ia oe e ka mea i loaa ka anpano [Mana Koho Balota] e makaala loa i kahi a ka wai e pii ana a hu maluna o ka aioa, o kiloi hewa i kau anoano ma kahi oka wai e kokoia ana, a o ka lilo no ia o kau anoano i mea waiwai ole; aole do e ohi ana i na poilnaikai o ka noho ana aku i na la he nui, a ohi hou ole no paha oe e like me kou ohi ina makahiki i hala aku la; aka, e nana no 1 ka pii ana o ka wai a uhl maluna 0 ka aina papu kahi kd[ieie ole, e halana ma!i6 ana nae, e ike ana no oe eka mea e kiloi ana i kau anoano* e hoea mai ana no ka manawa e ulu ai a hua, alaila', mai kali oe ike kiola ana f \ kau bferena (Mana Koho BaIota), he mea pono ia oe ke kiola i mea nou e pono ai.

Eia na mullwai elua o na Aoao Kdlaiaina Repubalika a me Demokalska } ke hoomaka nei ko laua mau Wai e haale i keia mau I , a o oe e ka mea Mana Koho Halola, he mea pono ke akahele. " B hoea mai ana no na !eo, e koho aku iaia a pukā, alaila, e hodkoia no ko*ka lehulehu makemaie. Pela paha. Āiia hoi—a. ! Aōle a makou eilelo ana aku ia oe, e koho oe ia mea, a ia mea no bo!, aka, o k& mak?u e a'o aku nei; e koh'o i ka mea a kou lunaikehala i | apono ai # 'a i mea e hiki ai ia otjr ke ike 1 a mea a kou lunalkehala'i apono ike oe iu 3 ikou m,4 ka hua 0 lakou hana ana. ]E nana i ke ano o ko lakou noho'na, ,h$ noho'na niaikai paha, ma kt> $no paha 0 kana hana ana; ke kiau-

like paha o ka manao a me ke ano kuokoa ; e hookuku ae iloko o kou noonoo no ia mau mea, a e puka mai ana.no ka meamaikai no na pomaikai nui i oi aku. "Eia heu. E nana ina manawa i hala, a e hookaulike ae rae ko keia manawa e oee ne.i» a e, ike ana no oe ika pono 0 kou koho ana. Eia hou. E nana ia oe iho ka mua, mamua 0 kou nana ana k waho—--oia hoi, e aloha iho oe ia oe iho, mamua o kou aloha ana aku ia hai—-Pleaha auanei ka waiwai o kou aloha ana ia hai, ina aole oe i aloha ia oe iho niamua; a ina e hiki ana ia oe ke hana pela, alaila, ) kou kiola a'na i kau berena maluaa 0

ka wai, aT ka hala ana ona la he nui, e ohi mai no auanei oe; no ka mea, o ke aloha i hookumuia eoeme ka maopopo oia hopena, oia iho la no kou mea e ohi ei.; A mai poina i keia ole!o, "o ka ke kanaka mea e lulu ai, o kana qo ia e ohi mai ai." Ke kiola nei kekahi poe i ka lakou berena (Mana Koho Ba~ lota) maluna oka wai koieie, ke qhi nei lakou i ka puahiohio» aka, o kekahi poe ke kiola flei i ka lakou bereqa (Mana Koho maluno o iea wai halana lai malfe, a 1 ka hala ana 0 ka maaawa, ohi ina pomaikai he nui., Ao ka mea i oi aku, cfia ke alakai ana a ka lunamanao kaulike, ka hoopono; a e hoomoe 1* oe maluna o na aina uliuli a ma na kapa wai lana malie. Nolaila, 1 e kioia i kau barena (Mana Koho BaIota) me kou ike e mamua i kahi au e kiola nei, a e hua mai ana hoi ina pomaikai nou he nui wale.