Ka Puuhonua, Volume III, Number 30, 11 August 1916 — KA MANA HOOKOHU. [ARTICLE]

KA MANA HOOKOHU.

Ke kamailio hou nei makou malana o keia manao mamuli no o kela Hookohu i haawiia e fca Mea Mahaloia C. W. Asford ka Lanakanawai o ka Aha Kaapuni Ekahi; . e like me na mea i ikeia i keia naau la i hala aku la, a makou i haawi aku ai ina hogmaikai palena ole i ko ka Lunakanawai nana ana mai i ke kuleana o na Kanaka Hawaii kupono, e naho i lala no ka Papa Kahuwāiwai o ka walwai o ke Aliiwahine Mrs. Pauahi Bihopa, ka waiwai nui hewahewa hoi aaa i waiho iho ai ma-, hope nei I Kia Hoomanao nona, no ka hoonaauao ana i koaa ! iahui. ' | Ke nei makou, ua| kaa ka hapanui ma ka aoao e haawi ana i ka mahalo i ko kaj Hookohu ana i kekahi Kaoaka Hawaii kupono a i kue ole ia ao hoi ka makemake oka Palapala Kauoha a ke Aliiwahiae ka mea nona ka waiwai; a, ina no he hana keivi |i haawiia ka maaa ilu

a i ole, e ninauia ka manao o ka lehulehu ma keia hana a ka Lunakanav ai i hookehu aku ai ia Mr, Kiog ? ke manaoio nel x niakou,, lokahi like ana na mea a pau e apono aku i keia hana kaulike i hnnaia e ka Lunakaoa w ai A kepoka. *' ' " No la ko na ' Lunakan wai o ka hoihoi ana naai i ka Hookohu a'na na ka Lunakanawai Akepoka o ka Aha Kaapuni Ekahi? .0 ke kumu no, ao!fe he loaa ia lakoa ka Mana Hookohu, a nolaila, waiho rnai lakou i ka inoa i ka mana kupo.no iaia ka hookohu; a i ka manawa nae i hookohu ole ia aku ai ka lakou inoa, ua lilōlho la ia i mea no na lala o ka papā i koe e kue ai; a o ka mea i ikeia; ua puka ae kekahi mau olelo, ina no paha i hookohuia ae o Mr. E. Henriques, a i ole, o Mr."Kinney, e nohō Pe- ■ >. ? Jf _ _ f ■ *■ •■ ■ ■ ■ ■ .w-i» ■

residena nei no ka Papa Hoonaauao, .no ka mea, ua , haaau oia ma Hawaii oei; a ua mare hoi kekahi 1 ka wahine Hawaii. Malia he mea maikai no paha ia, eīa nae, ua hiki ole ke alo ae ika mana o ka mea nana e hookohu ana. Ke ole makou e kuhihewl, ke hoomanae ae ina mea i hanaia ke noho mai ka Ahaolelo, aia ika Aha Senate he mana apcy3o, a aia hoi i ke Kiaaina he kuleana waiho inoa, a peia hoi me ka mana hookohu. īna ua apono ole ia kekahi inoa, aole e .hjki,i..ke...JKia.aina ke hookohu aku ia mea, koe wale no a loaa ka hapanui o na 3®aetoa e apono ana i kekahi inoa, o kona hookohuia aku ia no ja. mana eae i hoomaopopoia eke K,anawai pela e haaa au Malia pela no hoi keia, aole paha i like loa me ko ka Ahaolelo, ~ ua haawiia nae ka manaj ka ILunakanawai Ekahi o ka Āha Kaapuni Ekahi naaa e hookohu i na lala oka Papa Kahuwaiwai oka Waiwai oke Aliiwahine; ( a ika Aha Kiekie hoi ka waiho ana mai i inoa; a oiai, he hookahi wale no iaoa a lakou I makemake ai e hookohu * ia f a i ka hoole ana o ka Lunakaaawai ka maaa no ia mea, a aole he iuoa hou ae, ualaila, ua hoekohuia aku Ia o Mr. &ing. I fla iho lapeia, akila, ke haawi aku nei ao makou ina hoomaikai aaa i ka Luaakaaawai Akepoka no koaa kaulike. Eia aae, oka mea e lohe u i keia maaawa aole e ike mai ana m Ula o ka Papa i koe ia Kiag, ka mea i hookohuia aku, aia ao ka o Mr, Wiliiaiasoa ka lakou e ike .mai ai e iike jme ka hooholo aaa a ka ' Aha |Kiekie # a i mea e hookoia sd ia fm§.kemake, aolaaa, ka lioohaiaaaa i ka houkohu a ka Luaakaaawai Akepoka i aookoim ai ia »aiua o ka Aha

O 'keia kekah» m'ea kupanahii loa i ka'h.eihoi hou ana aku o keia ninau i k-hi no i hele ma l al a makou e ksns!ua ole nei i ka olelo ae e hee-i rr.i\ ana ne ka mea a lakou i manao mua ai no. Ma ko makou !ohe mai, ke ku nei me ka makaukaw ka Loio o. ka mea iha atviia ka liookohu no ke ku an'i ?.ku imua oka Aha Kiekie, no ka hiki a hiki ole ia lakou ke hoolohe i fetia heo&aiaha'k; a !na ae'e e pan ana alaUa', e hiki !oa ana i ka Aha Kiekie sna ka Mokuaina o Kaleponi. Oka manao oka mea i hookohuia ma keia kulana, "aole nona wale iho keia pemaikai, aka, e kau ana keia pomaikai maluna oka Lahui Hawaii, a no ka hanohano o ka Lahui Hawaii 5 e hele ana oiā' imua. He ipuka keia no na Hawaii e ae e pii &ku ai ma 'keia kulana," , Ke holke maopopo loa mai nei 'na' manao i ikeia mahina o keia hana, e ka poe manao kue, kole no kekahi 'kumu e aka, no ko kakpu makeaoake ole !a no e lakounei e pii ae maluna o kekahi hana ehiki ai ke ikeia m"ai kakou he poe naauao; aia wale no ka mea i makemakeia no kakou e floho aku malalo; aia fa kakou ka pa'u āna, ia lakou &Ia ka ojhi ana.' Aole anei ua hiki mai ka maaawa no kakou e noonoo ai no na hana q keia ano? Aole anei hoi he hana hiki no ia kakou ma ko kakou' aoao ka lahui ke hoihoi a p&nai &ka ika hana i hanaia oiai ma ke aoo ha'ahaa e lakou ma. Ua kokoke mai Ia manawa, he mau la helu wale no koe, a kau aku kakou Iluna oka mea kaupaona (koho ba!ota), a iīaila kakou e olelo iho ai, aohe oe i kupono no m'akou, e like no hoi me ka lakou i olelo mai ai ika oqea i hookohuia— "Āole makon e ike aku ia'oe"—īna he aloha kou ia oe iho ? he mea pono 'ia oe ke makaala; a koho iho no ia oe iho; mai lilo wale kakou i mea hoopaapa?:; ma ka hamau ;!:uiku, b.\\?- mai no ka