Ka Puuhonua, Volume III, Number 34, 8 September 1916 — INO! KE PO'I MAI NEI KA NALU. [ARTICLE]

INO! KE PO'I MAI NEI KA NALU.

Heaha ana la ka hopena o ke KuJa Kamehameha? I keia pule i puka mai la ka hoolaha a ke pookumu o ke kula e pili ana no na har3a b keia makahiki iho. Ma ka pauku hope loa o ua hoolaha 'la ua oleloia: "Ina aole e piha ana ke kiila me na keiki Hawaii 3 alaila, e hookomoia mai ana na keiki o na lahui e." O keia pauku ka mea nana i ho'a ae, a i hoonui ae i ko makou inaina, no ka mea, o keia Kana ua like me ka po- a. O ke Kula o Kamehameha, oia ka papu hoopakele hope loa o ka Lahui Hawaii. O ka waiwai o ke Aliiwahine Pauahi, ua hoolaa ia no na keiki ilihune o na Hawaii a puni keia Paeaina. makemake o ke Alii, e loaa ka makaukau i na keiki Hawaii, mao keia mau kula 'la, e paio aku ai no ko lakou pono no keia mua aku. Elā no nae, komo mai nei ke kolea palat3aleb o ka aina e, a, ke hoao ma? nei e poalo i ka maka o ka Hawaii a e lawe aku i kona pono hope loa a haawi aku i ko na aina e. O keia hana, ke ku'e loa nei i ka makemake o ke Alii, a, ke hoike mai nei i ka hana maalea o ka puuwai eleele e kipi rrtai nei ia kakou e Hawaii. Heaha ka mea e piha ple nei o ke Kula Kamehameha ina keiki Hawaii? Eia ke kumu, Ua haahaa loa ke kulana ike o ke kula * keia wa, a he hoopau maiiawa ka hele ana malaila, Ua oi aku ke Kula &ekie Makinile ; a Ka-

rrjehr.meha i keia la. rnike_ make nei paha na lala oka pap3 e hoomalu nei i kula e honhupo rpau 'ako irta keiki Hawaii, a, rr ua maop.:po loh i n'a Haw iii naauao o, ke'a Ter tori. Owai ka Hawail e huohujpo ana , iaia iho mao ka hoouna ana ala| i ka'nā keiki ma kahi e; hoohupo mau ana iaia? ī keia Ja, aole i lawa ka ike o Kam^hameh* e hoomakaukau i na ieiki Hawaii no ko lakou porror " Heaha ke kumu o keia hoohaahaa mau ia 6 ke kulana o ke Kula o Kamehameha? ;* Heaha ka mea o ka Papa Kahuwaiwai e hoolohe ole nei i ke a'o a na keiki o Hawaii nei no ka hooholomua ana aku ike Kula? A hi|?i i keia la, aole i maopopo ia makoō. Ma ke koho aku, eija.no na kumu: j 1. E kaomi mau Hawaii ilalo mao ka hoohapa 'mau ana iko lakou ike. Ua lo!i ke au o ka manawa i keia la, aka, aole i loli ke a ? o ana o Kamehameha no ka hoopii ana ae i ka ike o na heiki Hawaii i hiki ai ia lakou ke hookupono ia lakou iho e like me ke au o keia [ manawa e nee nei. Malona iho o keia, ke okiia nei kekaihi o n|a ike kupono loa mai ka papa kuhikuhi hana ae o Kamehameha. He hoopoino maoli no keia mau hana. j\ /■ 2. Mao keia kaomijmau ana aia i ka ike o na keiki Hawali e ko. hou ai kekahi manao o lakou nei, oia hoi keia: j Ika wa e haalele ai na keiki Kawaii ia Kamehameha, a nele ke kula i na keiki, o ka wa no ia o lakou nei e olelo mai ai (e iike me keia a iakou i hana mai nei i keia pule) ua nele ke kula ina Hawaii, nolaila, e hopkomo mav na lahui e. Aka, aole e hiki ina lahui e ke kp.mo.mai wale no a pii ka ike o ke iluna. Noiaila, oka lakou nei hatja e hana mai ai, oia no ka hoopii ana ae ike ana oka ike o Kamehamha iluna. I keia hana ana, e loaa ana ka pono ina'keiki ona aina e [na ili pus*kea no naej, a mahope aku, e kaa loa aku ana ka waiwaijo ke Alii a kakou no na kolea Oj ka aina e mai. ona Hawaii jia lakou ka»puapua. j E na Hawaii, ua ka wa no kakou e paio ai ji keia ninau me ke oolea loaj E alu kakou mao ke ku ana mahope o ka loio ona keiki o Kamehameha, no ka mea, keia pono no na keiki o Kamehameha ,wale no, aka, no ka Lahui Hawaiiholookoa. ( I ka wa e komo ai keia hana imua oke Kanawai nai au'a oukou i na huakenikent e noi ia aku anft no keia paio mui, a, e hoouna mai ia mau kenikini i ke keena o ka mno o <r Ka Puuhonua/'

O na manao- piha e wehewehe ana i ka hoolaha a ke pookumu o Kamehameha no ke'a hiki iho. e puka aka ana i~ keia pule sema ka O'elo Hawaii a me ka Olelo Haole.