Ka Puuhonua, Volume III, Number 39, 13 October 1916 — KE KOHO BALOTA WAE MUA. [ARTICLE]

KE KOHO BALOTA WAE MUA.

Ma ka Poaono aku nei/Okat©ba 7, 1916, ffia ka hoQB a.| m. \ weheia ae ai ka pahu >ba!ota no ke koho ana i na like ole e holo ana mā' na aoao kalaiaīna mai na moho no ka Elele i Wasinetoaa a me na moho Kulōko nel o na Senetoa ame na Lunaoiakaainana no ka wae ana ae ia lakou i mau moho, a ua hoea mai ka hopena oia hana mahope iho o ka helu ia ana o na balot:a o kela a me keia e like me ke kulana o kela me keia a^oho. Ua laulaha ae no ma na pipa alanui 'na olelo e olelo ana, e koho ike kanaka, a e waiho no ina haole na lakou no e koho ia lakou iho; a no ka oiaio oia mau olelo, ua hoike ia mai |a e na babta o kela me, keia i ko|ioia, a ua ikeia aohe i pololei oia mau olelo ana, oiai, ma ka waha wale no ia mau olelo, aka, ma ka lima he okoa !oa ka hana a ka.lima.

O kekahi olelo ia, e noho ana na kanakā aia a hiki i keia Kau Koho Mau iho 'ma ka la 7 o Ncvem'aba, alaiia, hele mai e koho i ka lakou muho i makerpake ai. Ua ikeia ka nui ole o na kanaka i heie e koho ma kekahi mau pahu, a ua koe nui loā na mana koh > o kekahi mau pahu balota' o k < Mokupusi o Oahu ma k\ Apāna Ēha a pela no hoi m . ka Apana Eiima. Ina pela.ka a;ia o kekahi poe nian » kolīo o kanaka, ua ha kela noonoo ana, a no ka hapu mai no paha ō'kanaauao. O ke keehuia m-.ia loa a kela me keia mam, kuho balota e

hana ai } o:a no ko lakoii hele' like ana i ka pabu ba!ota e koho ai i ka lakou moho no k4 wa'e ana ae iaia i moho no ke Kau Mau no ke koho ana ;:kjj iaia no ka hele ana e hana | i mau Kanawai ma kai no kakoi;; a i kou wae ana ae iaia e loaa ana kau moho o ke Kau |Mau e hoea mai ana, aka, ma keia,-na hai i wae, eia nae, e hele mai ana ka oe e koho i ka mea au i koho ole ai. O kekahi no'hoi/ iliamuli paha o keia olohahi a kji Hui Uniona, aole i hele kekahi poe e koho, a mamuli no hoi|kekahi o ka paa i na hana, oiai, |ua hoo hanaia no kekahi poe a hala ka manawa kupono no ka hele ana e koho. Ma ke Kanawai, ua | haawi maoli ke Kanawai no ka pono o na mea a pau no kor)a hele ana e koho ma na la kotio balota, a he la nui a ke Kanawai i hookaawale a ina he limahana oe, ua hiki ia oe ke hele e ma kou waiho iho i kau hana e hana ana, me kou holke ana aku i kou hakuhana no kou hele ana, a ina paha e hoole mai s[na na haku, ūa hewa o!e oe m|amu!i o kou hele ana e koho, oiai, o kou pono pilipaa ia kpi pono koho balota i haawiia n(iai e ke Kanawai. 1 Ina penei iho la ka hophema - herrfa ana o na mana koho t ko lakou kuleana a ke Ka'nav/ai i haawi mai ai, alaila, ma'i lilo l mea mau e kue ! ai ina hoea mai ana kekahi kulana loli ae o ko kakou noho'na kulana lawela we Aupuui Kulanakai|ihale a Kalana o Honolulu neL.' Ke manaoio nei. makou pela e hoea koke ma" ana no !ia mau keehina hana iloko o ka noho'na mai o keia Kau Ahaolelo, oiai, ke ikeia aku nei ke kulana i keia manawa mamuli o ka hoohemahema o na poe kupono i ke koho balota. O ka Hale Ahaolelo, kekahi o na mana nui ilokp o ko | kakou Hooponopono ! ana, no ka mea, oia ka' Mana Kanawai, a mailaila mai ina Kanawai ; a kakou e ike nei ! na pono a me na a ko kakou poe kalepa waiwal e noho nei iloko o ka aina; a iakou no e nana ole mai r*ei i ko' kakau pono na limahaaa na lpkou e hana aku i ka lakou haipa» O ko kakou wahi ppmaikai wale no e na limahana, ( oia co ka uku e loaa ana ma kakou mau hana ana. Na ke, Kana. wai naē e hoomana mai a lilo mea mana na uku hana, e like me oukou e na Poola e hana nei ma na uwapo a me kekahi mau hana e ae no e lawelaweia nei e ke Aupuni i hoomaopopo oie ia ko !akou haawiaa, he mea pono e hoomaopopoia e ke Ka- * nawai; eia nae, o kekah ! mta i ikeīa ua pepehi aku oia i ke Ka-

,mwrii Hoopii Uku ona 1 ha.nw;. ua wae' hou ia ae oīa 1 keia Kau i o.ioho, .a oia mohoP kelenhi .:U e he'e nvai ana' e ka mea koho baloU i~koho i kf?in Kau Koho Mua, i.hel' hu'U aku ai oia ilokp o.ka,Ah-.--! a kiloi hou mai ina \o; hoopii uku hana o , k?kcu e n limahana. Ma ko makou aoao Ka honua, ke a'o mau aku nei, ī. mea pono e koho kakou me k ak-īhele loa, a oml, ua hal -i ak* la ka la no ka wae ana i n moho, aka, e hiki mai ana la nana e hooiaio aku i ke kuju;no o kona wae ia ana-i moho a mau moho hoi no keia Kau ! Ahaolelo e hiki mai ana. 0 ka mua oia no kou ike ana ike kupono o kekahi mea, ua palapalaia ma ka Olelo loli ole': "Ma ka hua o ka lakou f Jhana ana e ike aku ai oukou." Ina eia iloko o keia poe moho i wae ia ae nei kqkahi oia mau ano, jkoho aku ia lako«. j Eia hou, Ma kona kulana J maikai; a e haaheo ai ōe e Ha- | waii Lahui, he mea pono.e koho laku ia lakou, aka, aohe i nele keia mau haawina a makou 'e hoakaka ae nei i kekahi poe moho i wae ia ae nei. Nolaila, nau ana e ka mea koho balota o keia Kau Koho Batqta e hiki mai ana ke-kohoana aka 1 ka mea au i ike ai he kuppno; mamuli oka lokahi ana e loaa ai ka lanakila.