Ka Puuhonua, Volume III, Number 49, 22 December 1916 — HE MOOLELO KAAO NO Welodina a me ka Ui Nani KE KAIKAMAHINE ALII O NA PUNAWAI KUPUA EHIKU O NIWELA. [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO Welodina a me ka Ui Nani KE KAIKAMAHINE ALII O NA PUNAWAI KUPUA EHIKU O NIWELA.

Pela mau iho la.ua Welodina nei e hana maa al i kona wa e hoehaiK ua lr!o ~ maoli nc kona leo uwe o ka ehaeha i mea nan». e hoanoano aku i ua maa kula mehameha kaiiaka ole nei me ke eehia nui me he mau ilina hooweliweli la o na akoa lapu. — Nolaila, ma kekahi la kalae maikai o ke Kupulau ana e nanea aoa ika milimili i kekahi wahi hipa keiki opiopio iwaena ona hipa a kona makuakane e momoe ana a puni oia, ua lulumi mai la kona mau maka a haule aku ia oia i ka hiamoe kulipolipo. Aloha wale ke keiki makua oie, i haule iho iwaena o na holokolona (hipa), me ka naau welenia o ka ehaeha. I ua Weiodina nei e hoohialaai ana i na mea nani o ka aina moeuhane, ike aku la oia i ka uhane o konaluaui makuahine ikna o kekahi mauna kiekie loa e ani peahi mai ana iaia e pii aku, oiai oia iloko o kona aahu keokeo e like me ka hau. Mē ka lele o kona uhane 1 ka hauoli.ua pii aku la oia iiuna a halawai me kona makuahine. Ua ike iho la no hoi oia isia iho eku ana ma kekaift wahi nihinihi loa o ua mauna kiekie nei. Sle ike puia no hoi oia 1 ka nani o ka aina ma na aoao a pau e hoopuni ana iaia. laiaihui ae ai mekonamakua hine,ua lele akn laoiae honi me keia maa olelo kaukau e Owalo ana i ka i ana aku: "O! E mama hoi, e aloha mai oe ia'u kau keiki!" He mau waimaka o ke aloha kana i ike aku ai malnna o oa maka p kona makuahine i panaiia mai me keia mau olelo me ka leo malie i ka i ana mai iaia nei: "E Welodina kuu keiki aloha; e nana aku ike alahele o k» La ma kona aiahēle maa mau, e kaooha mai ana ia oe e uhai aku mahope ona, no ka mea, aia maialo !ho o ka mals o kela ao nui eleele e loaa ai ia oe na Ponawai Eupua Ehika o Niwela, liahi oka maha nou a me ka h|tioli mau boi mai na ehaeha ae. Na na Kaula oke aiohh a me Alahe ka Mea Kiekie loa e kokOa mai'ia oe e kuu keiki no ka hopena o kou mau ia oke ola ana maluna oka ili honua ona keiki a kanaka i iaawiia mai ai.

■ īka pau ana ;iu o n\ ck-lo * j kona o kō[*;a na'n j wale aku la no -a me» k| h'k« 4 a-J •vo i3H. r.e ka ; j >.i c ! : i, kō ianei uhane. | [ Ua puoho ae i'i ;)'.t t i\ u iho h me ka_pjnaun> 1 no īke hou ana i .na Mohi~na aioha 0 Kona luaui makuahiue, ineii ? <jna wa i haalele mai ai iaia a heea iho-la i kela wa. r I tca pau o kaai uweaaa ua nana ae la oia ma o ama inei e momoe māi an«t no na hip-a, a e kokolo malie mai ana hoi na eheu hoanoano 0 ka po i kela wa, Oiai hoi, ua napoo aku !a ka La ma kela po?poe konua } a ala pu mai la na hoomanao no na | olelo ame na |a kona laaui makuahine, -ka hoi ana i nalu wale iho ai ro iioko ona me keia m-?u oieio: j . "Pehea h auanei |au eikej aku ai ia wahi? Aolej.o # u-.aia-l nui e hoea aku ai ilaiia.;' j Na ka waimaka ■ noj e hioloj mai kona men linilihi iho. i Nolaila, ua kau ae la oi|a i kana pn puhi oia kona le|he!ehe a puhi ae la oia me ke hoene ana me ke anoano nu|i iloko 0 kela mau hcra liula 0 ahiahi poeleele. K kahea ana j hoi ina hipa a pau e hoi poioloi e iike me ka rula maa mau. j Na keia leo kahea oka pu~ puhi a ua Welcdina nej i hoah l ae i na puulu hip? a p?.\jt a hoi poloiei aku la no ko lakou rr:au wahi i hoomakaukauia j ai, na moe kaoo oua mea hej puul:« hipa, a o Welodioa n<j hoi ■panina mahope loa e hoi maiie aku ai. Ke hoi Ia nae oia me helelei mau an?. o kona wa-3maku i ka na mea he weliweli i, k* ma~ knakane, no ka men, ujt hope loa ko am an awa p h:ea mau aku ai i .kauhale. . | Ua hele no hoi a kuiu ke aumoe, u.a hoea aku Ia oia a rne na puulu hipa no kalpi oka home o kona luaui malj:uakane aloha o!e. V | Mahope 0 ka ana i ka pa o nā.hip?, ua ]oa aku la oia imua 0 kjiib ma^ja kane e kali mai ana 110 ka piha inaina ipa ōlelo āpopihapiha aka wahine i iaiki uiolowa no kona wahi haawka ai oia la. 4 Eia nae, 0 ka mea I lepaa ma : iaia mai kona makuakane We.o mai, eia no kona mai me ka 0 ke aloha ole, no ka niea, m ( a kela pepehiia ana i hele ai k'jhi koloka huluhulu ili holoholona i hele wale a hiiihiii ; ke Lko i hookaheia mai e na maawe kaula a ka lokoin j. Oiai hoi he hap:. wale ao 0 kona wahi kino opi j-io [ uhiia e keh koloua uuiu a koe aku no r a wahi wawae i ihele a nnku.no'ku i ::a r;iaavvf kaula a me ka ha'a aw^pa. ; 'i

Ao;~ u&<- o neia : ,va!e ka pilikia 'i lo~n aku aka, ua hoor.e!e pu ia oia 1 kcr.a wuai ■-! e Konā mikuaka&e, p{-l?( po oiri i kamailio hou aku .-»i :mud o kona leaui maknakane, e- like ; ;o eae kaoleio inaa UMU: "E papa^' aole ane: hoi he aloha 1I )ko oo no'u īiti, l:xu keiki hookahi wa'? iho eo xnt kq*fl maE&- } !" He mea l& boi kau i k«ia maa aloha iho i kela mau eielo kaukau a kaua keiki hoomanawanui e uwalo eku ana iaia me na maka mohaluhalu o ke kanaka ui i piha ene na waim«ka eloelo o kz ehaeha e hoohaniniia aku ana imua o kona air, he okiioa no ka nanaia iho, ūae ke ku pu ana ae o. kona ihu iiuna. O kela mau nae aua makuakaue lokoino nei, ua Ii!o ia i mea na mau keiki hou e noke mau mai ai i ka akaaka iaia nei, me ka hoopak* pu ana mai i na olelo pahenehene like ole e pehi ana maluna o ua Welodina nei a kaua. Aole i pau.

I hakdia n«e a pau kejJ ele'o a kona makuakane u:e kotu kaawale pu ana aku imi iaia aku, ua ku a«s la oia ikma r, hiui aku la uia e hoi no k'-hi pupupuhaie mauu i hanala | nen?. ma ka aoao o k.a, pahijja| rne he wahi keiki hoopi !i wale !a. No ka mea, aoie ioa e ike ia m.-iloko o ua wahi papaihale In he ,r.au w«hi lako kuuoaokeka* bi nona e peimehana iho ai i ka iniki weh o ke keh;tu. Ua I. i: o nae kela r:iau hana au i keiki hou la a kona nvikuak?.ne i mea e hoowalaaia ia ai ka naau o ua Welodina ne ; , oflawu!i oko !aua 1110 ana ae 1 nan maitina o ua Weiodm;i nei. | A, e hke no me na oielo awau e kam.iilo ooau in iho ai e kon makuak*ne maluna oia

r ei malna \\\i uīamm p~!a j ro oial k&mailio hon »ho Al ina lbna on.t I keui man;>wa I ke' . : ■:.: lv: .'. :; V-

,Vw> , MUM iiJW A o!elo me k?, ko au: koiu mau muk.- L IvCiu. iiiu hek r„ IHo-e ike