Ka Puuhonua o na Hawaii, Volume IV, Number 51, 21 December 1917 — He Manao Kakoo i na Kanao o Ka Puuhonua o na Hawaii. [ARTICLE]

He Manao Kakoo i na Kanao o Ka Puuhonua o na Hawaii.

K-kuo Puuho;!:.: i Ua ik'- iho au i Isr.u pepa o kda pule m- !alo o ke poo "Ka Nee Mua o N-i Hawaii," a e wehewehe .«.na 1 ua : mea holomuae b-an«ia. rei e n;v llt i lioaie a Ho:ihu Oiiia o j H'owaii, anie ka Ak:hui Kalopi (,) nu Hawaii o Honoluiu e noho Peici,:dena;i iwi a e aUkaii nei hoi t; ka (Jpio Hav. aiii Rev. Akaiko Akana, a o ka'u kalekalo e mau aku ka nee an"a imua o keiei msu hui i mea kokua i na Hawaii.

M-j 1897, ua kukuiu :r ? kou ime kekahi mau Hawaii holomua j ma Hcroluiu i ka hu: L.'.ep? o j | na Oiwi Hawnii, a ma k:ihu\t |o Kppiolani i km w. nvitoila; i ku ai ko makou haitkiu'.i mea&i! ,«ialab o ka'u ana ' ; a o na liaw:>ii eiiike me W. L'J ; Aelii,.- S. K. K.a-ne, G. L. Desha ! ;a peU wale aki', ua hui pu niv M , o ka e ku .-n:e ka ( . [ehuleha o na K«v;; īs ua ku mai' jnu a n<-na i ka hcj ua pat>i | ■ko m:kcu puka t.o ka hiki o'x |kenee.iku ;tr.u o kekahi ei-j li.mu »*u : mfinuo ai he keki a i na Huva, i, a no ii kumu ro , heekuhi mwkahiUi a oi ua haaw; I i ' i aKU m i ko u mana wa ame ko'u iwkua «ua me kuu

a k:i Mu: n-j-i e " p'-ini rja O k!iu ■ k-j ia mun >\v 11 -i; ioaa k i u; :: h.:ki j\ !-.e ku ,i aku i na w =i ■v*joi rrr? n; t mea ulu ana H-j wpi t; inahi ar<a apuni.na mok - pv{m-, ehke me na anq i hoohai * 'a iho r:ei e Le jTesr;to»! » I\I«r-ket l paniia iho n;.i no i > kihi ma-i kumu p?haph?o. A' • fj'e i hiki r<T.o ia ojff-aw3, r.o

, r,j ki .'Liku ro hoi < ke ki'-mu p-'i i'h;,f)tn.ika ..i, Ui)!« i pha ke i'-usini daia. ij Ikea la nnlalo oke alakaij i<na nn op o e hoo'ala, m'i' i keii mau aao nui a leoikei ro ka md;ee i ka pono' hC|i;:rrud o k?. aina ame ka Ja- [ hU|i, u-i ano lo'.i iki ae ke kulana ! ck;a, ao!e no i pau ke a kuhndj hpuwale o ka hooni'eihuakala a| me ke e hoohipio ,i n'a hcna| anp.hou e. kukuluia ao! ana e nāl' O ka'u e u\ja!o neie' !oaia keia kuJaqa hehena| iil -!to ona puuwai ona o:wi o| } keia au ho'omua; Marn*li o ke |kuianr lili miwaena o na'lii o na :kas'in.i i ke aJ i uiu.mai j ii na >.aua e luku wa! ? ana i na I o kekahi mau Kah.na. a he ' ma|U tiusari o na Hawaii i maIke |m imuli o keia msu kaua i : hc«jikumuia e ka manao lih o 1 na'jhi, a o ;a kekāhi o |.nā kumū ] nt| nana i Inkunui keijn lahui, a |kc<.| uuku mai i ka hikj ana msi !n nja makua Mik?.nelp \ ka 1820 ] a :lpe. uuku ioa mai ii kei'a wa ■'maph ilo o 40,000 _lp kakou helui;a Ua komo kela kuiana 'liii liloko o ka io atr,e ka iwi o 'keiji lohma he mea p aakiki no :ke kinai ana, o ka naauao w?le no J:a ipuka ma na kuh nui. O ■na krua rna a Ka Na't Aupuni no ka hothui ana ia, eele no ka ! o ko kakou iini « ko- < ku£ i na lahui e ae, a e kinai i j n:. pee o kakeu e kukulu se ana .• i mau hana ano hou, i sr,a,.iu'.i iun ai ka holemua o na i' i jji e iloko e keia aina, ku ko kpu f ei mui hale pohako nunui i liiV-pi"r:"..- me im l ks "'!c\| n ku akn ktkru mah -lo no V..i p ■ , -o!c īio ka onvi. In'i iea h"- q he i-,ke, '0a.4 no ia kakeu ke| i-"-!';- -! . K ('ii,tr.ua tlike tre te Kuj i .iU h..'.0 -: ! i'i ona Lhm e e hoo| itii.i|.:ii n..L.i,.uc: i.ka ain ) # na ia-| kvu ? '-okua ne. i ke a"puni me i ■ ,tL„ m-k?.h!<ī i-iun'.i,' | d r.jai ia 'nkou m: i ko kakeu!

Wwii oia, r:o ka mea, :ia Ukou' ,ki 3 o auhaii ?npuri.| .O kei i lahui waīe no paha he' ■ auei katreh:i loa ma ki in ;;no ai ;pnr ike to. Ua kamailio o Mr. lAe u i keia mea ma kekahi hai~ : o!e o z.n-i &na sra Kapiolani Paka i k*a fa ana i holo iho nei i ke kuhna iunakiai ma ! ''I bau kahoaka o ki kulana jancj hou ae ou e na ewe o na ku Ipuik, e ho ke i ko oukau kokua j i na Hawaii e kukulu irai rei i •;na oihana kalepa ma Ko Inol -i'u, a rna na wahi e ?e apuni I kfei|v Ttr tcT!, uo ka mea, aia a

huliamahi me ka lok.hi alaiia,] loak ka lanakiia. Aole keia hei mi<nao hookae ili, aka, e haawi aku f.ra i ka'u mau k;kco ana ij na |Hawr.ii i uluhia i n i man >o' p.nl'ehia po ka nee i iiu;\ eni' i;^4 a 0 113 a e k-mu !oa ' < k'.| i i>a m; neo epi kekeue,' opi|i keemo.i, a hoemauhuikala,' !a e h.Lawii I na kekua like mai. i c ' a I j IjNvi ua kue a kekahi poe t o l'ke : |sulana kahunapule o RcvJ ; i Akjaiko Akana, e hoopau i kr *a | | mau fn .tu*o kuh'hew;, no ka' {wen?, a;a ik ko o kt?ū epio ka' i uh ine e iini ;ma no ko kakeu' hoo;nua, ua leaa iaia ka mala- , n"<iisnu m.ū k»hi a r.n makua I Mi|icant£o. i ai» lo'aiU, ua oi ia kuUna naauao i na ike

\ ko luna ame lalo nā ike i loaa i ke > :::!]• c 3 i s!e Vvale po ma )|kda o kakoj, ai a*o . | oleīi i n-t :lce kuhchor,y, nolai.a» ■jUhiljht no kahi i!:e. Oka j a-/... m.i \cu oka loaa o l.ekah) c, o xi ~u! ii i'o *a ki ii • <uo i o u we. ':a nh': :>e \ o: i ka po~o ?t' j . ,ae hiki oie ke ■ 'i - apJ<ce, no ka , , u . . j .-i/ ena ka oiato, a o , kf :ia *ke \.v..:e e'haawi i kon» ame kena ola i .ko!uhui. # He kuiana kalaiaina , k iik.e loa ia. wale, ! j ua kokua puia mai oia e na Ha j waii holamua. e. ae ei ; ke me Ch?s. E._King t E, P. Morray, . J. K, Kula arne kekc,hi poe o ia j kuiana i hiki ke kanalu.a oleia ika h«āv\i aaa aku i na hilinai a : rne an kokua ana. j Oka hsoa no nae ia ana ene |:m\. hoao e kulai ma ka hoo ;J ~a i na manao o ia ano-. i 1 u i na manao kuhihewa _he hana hoohaukō'e i ke kuLne t k,\hu.jtpi;is ke komo pu ana i Jna hana kalppa. Ma Laie, Hol'oo'u'u, Oahu, au i ka -1873, a i jkviu mau Ja kamahi: ua kanu pu | lapula-ko au no kela mahiko ? na Makua Mcremona,'a eia no ke ku mai nti i kei,j Ja. ,Hewa anei iakou ke hoohaukse me na hana o keia Aoie loa! O ka Pc pe ke ppo o ka Hoomana KalOiika, ~a. no kekahi mau kene : t.urīa -kona hoao e loaa pu iaia ka mana hooponopono aupuni fr>awrfbo ae o ka hooponopono ekalesi&, a aole i ko kona iini i keia w*, no ka mea, ua ikaika loa na maua aupuni o Italia e kue īaia, a na ia mea i hookaawale .i ka ame Qjirinal. Oka hnie mua k i halealii o ka leie. aob haSe eiua.ua ku i ie:Jii no rsa eka Pope G;rgcry XIII, mahop? | mai o kona poniia' ana i ka 1572 a i hoe-.ps'ei'K mai e na pope ma-, hcj:e niai, a i ka 1871 i hoolilo ia a'. i haieahi no ka Moi oltaUa a hiki ■mai i keia.la. Malalo oka Pope: ;"re na f.ou ona hoo m;ns e --e :.-ei he ir<i u :ni-. n-id ia, a p;!a wale | n- e h !~i : ī k;; imua i j :i: h u r. . < ':„!cs'2, kukuiu j na ua halepule nunui, : v .r" u;7a i m m:'s'ona, hinai 1 na k-?hi?, msl:ma i na keiki ma ' ku . e'e, v..peia wa'eaku.

He hen.-i har.ch-no ka an:e na cihsna e ae, a i-ra ma ke kurru hea e ku pono o.e ai na kahunapule? Ma na aina he mau milioe.? ko hkou heluna, ua kaawale ionona kahonrj:uit' mai n.i o ! luna kalepa m:<i, no kakeu iho me na wahi t ;usani hela wa!e no, he me.i kupono 'oa i kekahi! mea i loaa ka iini me ka uhane: e kokua e ,ako, no ka mea, ina ao!e oia e .hana, e nele loa ana no. "imua ena Pokii a im* i ka Wii Awaāwa," a

ioaa ka h'nikiki, ua hala aku na Moi, a in:-ku ke ksala hope

Ica e hoi-hui ?.na ia kakou .me Keeu i nu, ahe au hou keia, a e ka eKMia'hoi kahi a kakou e l.ccrr.oka liou bku ai i ko kakou moolelo 1-il.ui m:\ ke ano makaaieana o : aio. A nvsmua o kuu hockf aoa, oiai, okei keia o ka hanau ana o ko k:ikou ILola. li i ke Akiia ibko o k* ;u;u a he ma!u ma ka hei:'.: ■; he m<»nso maikai | ioak.u.aka apau"— G;cru in Exce;B'.s Deo } et in ttrra p,u\ omn.bos bon«;c volußtais. JAS. N. Wailuku, Maui, D<ic. 11. "1? 4