Ka Puuhonua o na Hawaii, Volume V, Number 20, 15 May 1918 — HAALELE IA OAHU NO Na MO kupuni. halawai nae nie me na poino LOAA MAI NA LONO HAUOLI UA PA LEKANA [ARTICLE]

HAALELE IA OAHU NO Na MO kupuni.

halawai nae nie me na poino

LOAA MAI NA LONO HAUOLI UA PA LEKANA

Ma ke kakahiaka o ka Poaha nei, Mei 9, 1918, Hora 9:15 i haalele i haalele iho ai ka mokulele o Mekta Haro?d M.Clark ī ki Papu Kamehameha malalo o Puuioa, no Hilo, ma kina alaheli aka o Miui, no ka wa mia 103. 0 k;i lc i o hrotele h'"Ulii loaa mai i Hoqolu!u nei, ma ka uwea uweaoie, ka po Poaha, e hoike i ana. no ka nalowale Aua o ;-.a mokuielē' me kona rnau k . iah ma kekahi wāhi o na mavir,a kiekie o Hawaii, mahope uio o ka' peeleele ana, ua lele ai u ka mokmele no kai e hoea eko ai no ke kai ma ka aoao o K;;n, a i ole, o Kona. O kahi oka iohe hope iā ana o ks kapalulu o kona mikini m'iluoa ae no la o kahi ha!e hoolulu o Puuoo, ka Aina Ha _ nai Holoholona o Kipim.ma ma na kualapala o Maunakea ma Howaii. Oka hora 6 kela o;j ke ahiahi Poaha, a hoea t ka hora 9 o ka po, aole ka mokulele i heea no Hilo, a i ole, ma kekahi mau wahi la hoi o ka ainn, - << Malnna o ka mokulele, ua

leh pu Bku-o Kakianā Gray o , ke Ki'ioa Vo Mokule'e Helu Eono ma P-'pu Kamehameha, he kan?ka miikan'ka akamai a maka'u o'e. Ua olelo ae o Me- . ki? H O Merriam ke Alakai Kiek e o ka Ohana Koa Amerika tna Hawaii nei, i hoounaia mai ai ka lohe: wahi ana, ina ua b;ia k* moku a paa i ka uhi--ua- nae ua hoomau no ka | moku i ka leie no !una, ua hiki' loa iaia ke uoho iluna a hooknu iho i ka nioku a pill iluoa o ka, ilikai a hookele aku i kona moku| no ka aina, | Haalele ia Lahaina, hora 3 AUWINA LA. ■ I ! I Ua baa mai hē mau hoike| mai Lahaina iii' 1 !, e olelo ana, ua nalowale 6 Ctark, a mahope ( -hai mai !a i na mea hou, no ka hoea ana aku o ka mokulele no Lahaina, a haalele no ma ka hora 3 no Kahnlui, a mai laila

aku no Plawaii. Ua ike mua| ia oia mai ha mai ka mahiko mai o Haiawa ma Kohala Akau mawaena o ka Uniona Milka me Niulii ma ka hora 4. Ma ka hora 5:30 ua ike o Miss McAl!ist€r mai ka Aina Hanai Holoholon'a o Kukaiau e īeīe ana no ma ka a'na, kekahi ona apana na aekai o Hamakua* U» ike aku o Miss Mc\l!ist?r, ke kaikuahine o ka Luha Nui a me ekolu Kepani, oiai !akou e mahiai ana ma ke-' kahikihapai, ua lohe lakou i ke kapalulu a hoomanao ae la keia o ka mokulele keia e lele ae nei, a oia pu no boi ka wa a ka übi wai e halii mal ana. O ka lua oka loheia ana o ke kapalulu maluna ae no ia o kahi hale hoo!u!y ma Keanakolu, maluna ae ona laina o na laau e kuku ana ma ke kualapa o Maumkea/ Ka Lohe Mope ia ama. Oka lohe hope ia ana o ke kapalulu o ka mikini maluna ae no ia oka Aina Holoholona o Kipimana ma Pouoo. Aole nae he ke ae oka poe, aka, o ke kapalulu waie no o ka miki- j

ni ka lakou e lohe anā. He wahi keia nona ka ,&ve.like kiekie ma kahi o 6500 kapuai, a me he ala he elua a ekolu tausani kapuai hou ae ke kiekie o ka mokulele. , E hookeleia ana ka mokulele eka Mekia Kalaka, he mokuiele keia 3 holo ana iloko o ke kai, a.aole hoi maluna o ka ho- | nua, a ua hiki hoi iaia ke holo 'maluna o ka wai me kotia waapa, ao ka hoao ona e holo ma 'ka aina e hoea mai no kona \ hopena me ka hakalia ole, 0 |ka Aiiia Hahai o ' Kipimana, ua uhiia me ka ululaau, a ua uhiia hol na wahi a Ipaa me na pohaku pele. ! Ua olelo ae na poe o Kohala, 'ua kiekie loa kona iele ana ma kona «a \ hoea mal ai no Ha- 1 waii nei; ua lele aku oia ma ke 'aia maloko no ka Hikina-Hema e hiki ai no Hilo ma ka aoao o ka'mauna o Maunakea, Ua

hiki aku no o Mekia Kalaka me] kona mokulele no Hawaii |i ka | wa no e malamalama ana, aj | aole no hoi i manoanoa loa ka i 1 uhi ana mai aka uhiwai i kelai w". Poaono, MEI 11, 1918. ! A hoea »ai ika hora 1 o keia auwina la, aole he mau hoailon? a meheu la hoi no ka loaa aku ok» Mekia Kehka a me kona hoa, a i ole la hoi o ko laua mokuiele ka mea nui, he ole loa no. i Me laoulehu wale o na poe e hele ala e huli, na poe Paniolo, na Koa-Kiai Lahui a me ka lehulehu. Uahoomaka ka hele ena e huli mai laio aku a hoea , i ka piko o Maunakea a ma na: kualapa e uhlia ana e na laauj me ke akahele, oo ka ikeia aku 0 kekahi mau hoāilona o ka pu-a ae o ka uahi mai ka mokulele ae, he ole loa no, Malalo o ke kauoha a ka Oihana Koa, ua hoouna aku ke Aupuni i kekahi mau moku mai Honolulu aku nei, a" pela hoi me na maku kiai kaanele o ke Kahua Hoolulu Mokukaua loa Puuloa no ka holo ana aku j'ā kaapuni ika Mokupuni o Hawaii no ka huli ana, malla ua haule aku ka mokulele no loko o ke kai. "

Aia he nui a lehulehu wale o na mokuahi 3 holo kiai ala ma na wahi a pau o ka- Mokupuni Nui o Hawaii, i kulike ai me ke kauoha ake Kauohapoo o na Pualikoa A«»erike i bojke ae ai ina ke awa o Puuloa. Ina ui haule o Mekia Kalaka a me Kakiana Gray, kona kana 'ka nana e h6oponopono na mlkini, ma kahi paapu ina laau maluna o Maanakea, alaila, e hiki ana no ia laua ke pakele mai ka waonahele mai me ka pi ikia ole. He nui na waapa lawaia o na Kepani i holo aku no ka! moana e nana ai, a ua hala loa: aku hol kekahi o lakou no waho he 10 mlle mai ka aina aku no ka moana. Ua hoike ae o Kapena H. G. Field, ota| o?a i huli hoi mai ai makeia kakahiaka mai Hilo mai, no ka haawl aaa aku o

A. L. Parker, ka Lnna Nui. o ka Aina Hanai Iloloholona Farker, he 140 o mau kanake Paniolo no ka Hoomau hoomau ana i ka huli i ka moku lele a me kona mau kanaka ilo ko o eha la. Ua hoike hou ae oia, malla ua halawai ka me ka poino o kona mau mikini ma ka wa e lele ana ma kahi kiekie ma'una aku o ka mauna o Maunakea rua ka wa hoi a ka uhiwai (noeJ ehaliipaa ana me ka aaki, a pela hoi me na kulu pakaua e helelei iho ana iloko o kela wa, ka mea nawa i haawi aku ina manao anoninoni piho)hoi no ka pakele o ke ola o na kanaka oka mokulele mai loko mai o keia poiuo, oiai hoi, aia na eheu o ka hu'ihu'i ke kokolo mai la i kela wa. He manaoio kona e loaa aku ana no ka mokulele ma ka aoao o na kualapa o Maunakea.

LOA MAINA LONO HOOHAUOLI. Hiio, Hawaii, Mei 11. Ua pakele ka Mekia H&rold M. Clark a me Kakiana Robert P. Gray, a e hiamoe ana laua maiuna o na bela nolunolu maloko 0 ka hale me na manao hauoli Ii lo«a pakah' ia laua, a pela hoi j me ka īehulehu i hoohauoli ia | ai f no ke kanaka mua loa i hoea |ma Hawaii nei i noho mana ma--1 iuna oka lewa, a o keia no hoi ka wa mua loa i ike ai kahi poe o Maui i ka mokulele i ka lele ae ma ka iewa, ka home o na manu, aka, i keia mau la nae, āia na keiki a kanaka ke hehlhehiku nei i ka lewa me na j manu. O Ka hale pakui hoi o | Babela, roe na pepeiao ka iohei ana, o keia hoi me na maka no ka ike ana. O na manao kanalua a me ke pihoihoi kai pahola aku maluna o na tausani o na kanaka e kakali aku ana tio ka lohe aku I tta mea hou e pM an,\ \ ko kana ka mokulele a me kona hoa, ua aaeane loa e haaleW na manaolana, a pahol* m.wahi ka hoop» 1 lo:» ī \ •* - ■ inau noonon an > k..i h'* i pakele na k.M);ik.i qio-. •• 4

aka noe, ?kahi hoopauia na man-'.o pihuMio' l nii.mul|i oka ia ans ac no ?ekana ana ona kanaka j o ka mokule'e.

Mahope iho o ka ano o elua po a ine hookahi la j a oi o ka nalowale ana o ke kan&ku o ka mokulele a me kona hoa. ua

haalele uku 'iaua ina ulylaau o r.a Ilome līookuonoono' j o Kaiwiki raa ka huli o Hamjakua 1 ka hapnlua oka hora 12 hoea aku laua no ke Uu(anakav|ha!e o Hilo okc kaa otornohila makai i ka hapalua . o ka hora 2. .' .

I ka pahoU sna ae o kja lohe no ko Jaua pake'e ana me/i o na hihipea o na a ke Akua i kukuiu ai, ua hopa aku ka lehiilehu rae ko lakov| mau leo ahiu o k» hooho o!ioīi| e hoopuia ana i k« lewa no ka| haawi aaa aku i ki lakou mjau puUi aioha pumehana. ! Iloko. e eiaa po i uohO|a.i laua me ka ai o!e, a aoJe no hepi i pili ko laua mau mak 1 ., mamuli oko t. ' | ilaua hopohopo no na poinoulia, oiai no hoi ka ehiwlii e pahola

ana maiuna o ka a'na i kela wa, a e haluku iho yna no hji na pakaua i keb manawa a hiki i ka wehe eiu. ae o :uhiwai eikeailam i k;h> a ]īaua e nobo ana, a hoohla no l|ahi o ko Jaua pakele maiioko pku o na ululuau no kahi e ikq aku ai i ka lehulehu e k iii mai laua no ilaua | Mamua o ko laua sna aku i kela wahi, ua hoael o Mekia Kalaka t* hooko ' |kekahi Imau alahele no ka hofpakele ana i kona ho>, oi »i, aialke kakiana ma ha noho mamuia, nolaila, ua hooiho īho aku |a eheu hope ka mua. i hanx oii jtpd«, i! wahi e loa.- o'e ai kona i ka pilikia. M.muU o koia, via o'eaku o K.-tk!am Gr y uo k.i imi nna ak\) o ka AToki.\ Kala"ka no j ka ..koV 'ua ! kom , I>, O MA ; J; aol' 'ia h, s h) i v po v n.; kai, . .;■•=• 1 » I. s -

Mekh S ka m:kemaVe o kona: hoa. !: Oiai o ke Kakiana Gray o' laua ka mea i !can na wawae i' ka eha, mamuli o ka nr e.'le o 1 na a-u a huikau o n.t ■ v,< sw?a«\ a' pela hoi me koaa ov\i k > heo-1 nalueaia no ka he!?.- 'oko ■: hakahskt» a ooloku o k o}.>u i ka ai o!e. Ua hoao no ka M'īkh K»l ka e h«amoe ma ka . k.-n \ mikini, ua hiki ole. < hi hoi na pakaua e hoomau i v -> :h a ua pau w;i!e ae la no k* malehumoe, a koo ia ae >v\ mv 1 me he kukui ko iWv\ ivik,jj» vV.iv, o e ■ akahi no o Kj!ak \ a irs.; : k. L; meko -!ok> o •., - |uh*\v •.!. e'aa o k >. ! u t n'jku !:c!. -.m : !rk : i k- '.? 5 . \.u : ■ !-\<s e vii t.M k 1 = i!i= i ko ' tra ;Al M T*OO ' vi e > l i*. V? -v ■■ >..• ;v a o

K'iīw k : , rnāi l\i ! ;Vu i hoikeia «ku ai ks V>he no Hi!o. H i t 'H i Ko ilu!'.' n i i k' - -vm u> 'un "i-i t> k,i m u t" \i ; ke.' >-a Fofiua 'ho . nii, a tui ka I»L k a K*lak : .s me .kona enuk a'.ine i me kona kf i ku , īne r. e >:a puaiehan;., a he ekoiu mau ko huro al> u, o ka piha hauo'i ■« i, 'ehuiehu i fcaa wi ae si, ?urs,• ro !>•>; a lel Kohala ika ruku na ' anaka ma ki u vap ■> <*. I • :s*:.k;.S^akr. ki ! > I o luoe efc lu uui an> h< ra 2:oCh»Yki ik\ h>ra 5;00 p. r»., e wehe ka Hui Pukaua a n,i o. Hawaīi, ma'okr> oka kini 0 no ka f»rnoo n«i ilaw ū a p*u e i ii a iSlr. W. i\ Satr-oan ane iii A>i &£ UlC\i e u )xA 5 Av vl i, ■ i :.ku nr : . Ua MrSi k » t \Wtor M. o; .rUkOe I •., ( Ua.HV4ii . } t a p A u a hiki :.<i a\a .