Ka Puuhonua o na Hawaii, Volume V, Number 34, 21 August 1918 — HE MOOLELO IRELANI NO KE KOA MAHONE Ke Koa a me BERIANA A i Ole O Lucinia Malaki Ka Ui Nohea Kaili Puuwai [ARTICLE]

HE MOOLELO IRELANI NO KE KOA MAHONE Ke Koa a me BERIANA A i Ole O Lucinia Malaki Ka Ui Nohea Kaili Puuwai

. MOKUNII ' ' N i KukuoA Oehu Mup. oke Kak ihika — K;>a Mala'o o nn Moneka kf- Kb.(gOpfr< Mahone • vk - i*'. Oiai ke eohi e e ku koke ana no n -=s ;i. •, •>*-» kok' 1 no ka manaw,-? 1 i yiv>'o kn o-le i hoeoe aku ai kr w.'iwa» hi h i na ēa kaumah v << ka p:. Ke ne i I o hiki

ika ina aku ilo*.-' oke āheajic nu.iie. ! Ikā meba ana :ho .•! v*'v loaaku ka ieo ? 1 k.. :>-ie a k'e kanak& 'puhi r- •. ) iinoano 'roeii:««ie.ba <> K > c . ' i.-i no ka wa J !obe i;i aku mka !eo ir»ve ohuhu 0 F'c>r<i !io kat33 punake'e o ko h«* kan^lima i-a' walf rii k ! ma.rri o mai k;> l ikou w hf e ana,- r. ota k j '.3 ke'Ktr*ltrala 1 ae au ' ■ ' *■ O ka Jeo kehi 0 kuu F:ora. Ua hōea 'māi kakeu ma-. na pb e

e loaa ««ko.;iqa .4 «liou ia kakim. Qīal'rti?fe <dko.v e fc'<>kU ana ae makāuiou . ii.oi '■ k% Moi.; Bfriana. t kn. wiwuole e haawi aku i ke Icfu- " ■ /■ " A - ■ oha i J koi/a mm koa, no ka r»ee aria aku imu? no tea huii, ar;a ■ i a' Woei i uhuhu, ai,. o\? no ka n.ianawa a v ' kekaiii ieo nihenahe i'pa-e mai ai i ko.Ukou ma.u" pej.-eiao a hoei ana no mailoko.ae o ki n'aheieh(le he'vphine s!eeU», ; '» |?ji mai la da a mi kel<ahi Wdhi kiekie u ;ka uiulaau ku akfeakea mni ia T oia mamua o ke alahe!f\ E hoi aku e ka Moi Wiwoole o n.i Erina. Mai nee hou mai inaip, o oia.auaaai ka pihe »a km;knia i*tca'la-a^opo.

O ke Kupua Eleeie,. w ihj a. ke Keiki<tlii#Mufcacla. V. « , K a).v!wi ak3 kakou m*\ keii wahi r 'ak'}. E.wiki e ,kuu kua, e' hlokaawaiē 'koke iKii k ikou mli keia wahi aku»r - ■ . Haman e Muk rsa I.;uu keiki-, \s>ahi a Beriiria kona makwa, oiai'oiaē Hakaponō r.ku*3na ms. luna o ka kii]p '.āM<jleēle.e ku m-i ana 'Wnu'a o !<nn& Mo me ••kei'a rrtatV oleip.: . . » He man 'h.ma , p:!he'e wnle nr? kei '. a ke aliipawa i niau mea no kakoH" e. weliweii ai a hei aku; a knu hnu ne la <tfa ma!una o konh H6 a hou ae !a i koaq mau kuikepa ma ka aoaoo kona lio, iaia f hoōpuk?» ae ai i keia mauole!o: * '"•

H h-eie a-u ana au imua e ikemalei i-k-i oiaio o keia mea Ksi:<i aka e k».majlio ni>i a nei, inn phii ho mea kino o!a a i he me;i kino-ka w ; ile iho no ()• ke ,ino.uh-ne ,'apul Oi- i .<• ka nailii) ana i kela n.Li! m ; >'ilo, aia-. oia ke hēk 1 hku io i;:i-■ ka hu'' ana; tue kupua e!i'v ; : i l:ona mau koa a -ī (!'<.ili eku malie i!. i ?.n ; t : k x\i hookahri me h uilulu aoa n ko iakou mau kino i ka ua mea he piha weli velj. Ua hele hoi lio lakou-kanu'a. pihpu .i ka ua

mei he maka'o. itali mai la ua mea k|no aka nei ma ke ah no ka hiki aku o k,i Moi Berinna m?. k;»oa wahi e ku ana me ka panē leo o!e ma'. . Aka rj ?r f hoi, hooko"k.?ke i.oa nna'. aku o ka Moi Beriana <r.s. /k.«nii '■*' h : eku ana, ua m rrr< i -> ine ka !eo ho- £ i< i U v> mai ana i -ka M ■ .Ma? h i, v is. v. ro"ii imua e_ ka A't. >i H<r:. i■. , ">in i\u aoei ka piho m.i K;r.ik:» i mn kekahi• m.iu hor ♦*'/-. k'< u apopo nou e !k«.' aiii. , . i Ue^ ! . bi:i <■• 1.1 e imi nei ma-1 lrt!;o n k" Aw o ke Kupua Eleele? E mni Hn.'i ?.i; i na enemi a me na p ; o r; i:r.a;, wahi a ka Moi H>r.i-:r.i ... r p . : -u ni. Aokv i .5, i makemake e wa'e ia a na, nx-a me'keia, U<i ike no au, aia ke etiigov£a"a me na K^iki■■>.)v't)..'nem3ka s ' o ka ma!um:iiu o keia awkwa* kahi

1 ipee ai, .. ' . Nblaiiay .Hoohala wale i ko m'akou manawa me kau mau oielo ano o!e. Aka, &lak3r aku i;i ? u.,a me ko'u riiau. koa no! kona vyahi,i noho ai ' me ka hoohakaHa'hoU ole tho no kekahi] hou a(cu> wahi a ka.i M«i'Bāriapa . j I kela mauawa a kU <Moi Be T riaha e kamailio aku nei ke hoo hde pu aku la oia i kena lio imua w|e ka ancht aku e hopu ako i kela wahine e manaola nei he klnowailua wale no kana. Aka nae, me ka leo nahenaheoia 1 pane hou at j Kf : īa m%u q!elo "makaukau } a nalo aku la ofā Hoko 0 ka nahelehele me ka haii' ana iho o ka anōano nui ma kana wahi i ku niua iho

,ii i r,a minu'.e mamua ?ho. K hoomanao e Befiana ka Moi ona Erina! E komohta au ipei o Kinileoia holookoa uou ,mi !a me.īee kumakena nui anā nou no kau mau tfma haake'.!

E hoomanao pu ihō no-hoi, o kou he&o ana aku mai ke awa K-apua Eleele oia no ;kou ae ana e hehi hou aku ee Q t ke kahqa l;auA oKonekalap«. " eenoole loa i ''h.ou ia aku ai ka mea kino.aka ekau mai ana iluna o kekahi pohaku nui i paniku ia iho ma 'ke alafjele e āni peahi pu mai ana hoi kona !im.< i ka Moi Uei'iana no ka koke ana ,;<ku iil.ai ke'.a wahi aku, oi.-.'i hoi e puka mai an"a keia : mau ok)!o mailoko ponbi mai 0 " kona . 'H*lfna!ama' % me ka pu.ana r , o kou nee hou an;\, aku

jno mua oia no ke kanikau kuj makeni ana o Kihikora nou e [ka Moi Wiwoole. Aka, i lone !o!e oe i keia mau olelo o ke ola, !na na Lani e huikala mai ia'u ka mea e kiai *na i keia mau awawa, oka huaolelo nae i puka ae mai ka waha ae o Beriana ka ole oia no kona kena a'na aku i kona mau koa me kciv mau olelo a ka wiwoole i noho ai: Imua e ko 7 u mau t koa! E huii i ko lakou mau wahi i pee ai, me ka hopohopo a maka'u ole no kekahi mea, no , ka mea> he mea kino maoli no e like me kakou. Mai hoolobe i kana mau olelo paiaualelo e kamaillo mai nei. i 1 kela wa koke no boi I lohej ia aku ai ka leo o ke Keikialii Mukad.i i ka pa-e ana mai mai kekahi kuono/pouliuli mai; E hoi mai, e hoi mai e kuu makual wahi a ke Keileialii Mukada me ka hopu ana tnaī i ke

kanlawaha oka lio o kona makuakane mailoko maio kanahelehele loloa e hoopuni ana i ka lakou wahi e ku ana. 1 Heaha keia hana au e keiki? wahi a ka Moi Benana i pane aku ai i kana keikL i ka wa i paa mai ai ke kaōlawaha o kona 110 ika hopaia e kana keiki. sīe hana hemahema loa keia au ,e kuu makua i hooko aku la e kuu makua. Nani maoli kou pakele mahu n.ehupe ana mai ia! wahi a ke

keiki, • No ka mea, i kela wa ake j iKeikialii Mukaeii i kaohi mai ai ke kauhwaha oka lio o kona iuaui makuakane, oia qo ka ma nawa i mai ai ka pohak» aua kino aka nei e kau ana a kakaa aku la oia i ke alanui ma mua aku o kahi a l|Jcou nei e hele aku ana. 1 . Z ■ I kela wa hookahi no hoi i olowalu ae ai na leo hooho mai loko mai o kela (ua a kela kmo i ai, a 0111l aku [a ke aliipovya a me na I£eikialii D.-nea ka ko "aku ol«iia, me ke ana iho o ka hoka i kapakai 0 ko la-_ kou mau -kap^ai, 1 kela wa no hoi i hooho ae aj ko Beriana mau koa i ko lakou wa i ike akn ai i lea oi\i ae o na enemi ap o fca iua $ ho\o la qq ko. i^ko\i

wahi o ka pakele ilqko o. ululaat(, Aka, q ke aliipowa' ka i»ea i huli mai a kamaitlo maj \$ Serian<» ka Moi, ; No ka mea, ao!e e hiki i na koa o Beriana ke ukali aku I ke aliipowa a me na Keikialii Denemaka, maniuli o ka paa o ke alaeui j kq!a pohaku nui i hauie iho. A wahi a ua aliipowa nei me leo pahenehene i -ka' pāne ana mai; j O oe ka ia e Berianal E hoohokaia oe e pono ai. i Ina ua makeipake ke Keikialii nana e papahi ka Leigula, e hooikaika oia a Hlq iaia maluna o ke kahua kaua o Ka!oncf i| wahi a ka lio uui.pahenehene o ke aliipowa i hea mai a}, E lohe ko pepeiao huluhulu e ka enemi ioo o na Erina! Aole loa kekahi Dencmaka e papahi

hou i kela Lc ; gu!a maluna o ke kahua kaua, wahi a ka Moi Bcria me ka owiliwili ana ae i kan x pahikaua mamua o kona mlp, oiai hoi na Denemaka a me ke aliipowa e auhee ana. E kuuMukadi, kuu keiki hoolohe, e alualu akn onko'.i ma ko kkou rrīau meheu. !);i,i a : aku hoi ka o ki n-?(> i na kanaka e huli m;-i iei sn • • īokoon* nluii.u t* m.le.īi',. loa mai ikok ikou enemi ino loa. A e ka!a pu aku hoi ma na awawa a pau o Kinikora, ao'e Itkou 3 haalele ika uknīi ana aku ma ko lakou mau kapuai wawaē a hoea ina p'aia paa o Dubelina.

Ia lakou i ike.aku ai i na la!i«a e owaowaka ana iloko oke | awawa, a lobe maopopo loa sku Ia hoi i na leo kanikau me!e kanikau e hookokōke maii mai ana i o lakou nei, kau ae U lakou nei maluna oko hkou nei mau lio a holo aku la me ke ka naenae ana ae i na leo pule i ke Kupua Eleele e hpopakele ia j lakou. I

' Uoki, e Donala,- wahi a Mkhone. Iloko o keia awawa kaua e komo aku aj, me ke kupua eleeie no ke kue ia mai, nolaib; e hoolana i kou manao e kuu Donala. E hoolana! wahi a Donah i namunamu liilii iho ai. Pehea la e hiki ai ke hoolana ika maiiao iwaena ona lapn 0 ka po?

Aia na 1: ma pahaohao 0 ka po ke owaka mai la ilalo olaila Ke lohe nei hoi kaua i kela !eo hoanoano kanikau e hohoia ana ma na paia o ka lewa. holo aku kaua mai keia wahi aku, e kuu hoahanau e, 0 poino kaua iloko oke awawa 0 ke Kupua Eleele.

Aole no e hiki 1 ke Delakasiana hopo ole, i ike mua ole ina lapu, ke haalele iho i keia wahi, aole na hoi e tyki i ka Moi Bee hohewale wale imua o na uhane lapu o ka poe make,i wahha kekahi leo i pa-e mai ai imahope o !avja. A mai la ka Moi wiwo ot«s malloko mai o ka ulunahele e ana hoi kona mau maka me ka weH oka inaina, i kon/-* ike i fcoj\a poe i i ko lakou kulana.

E na i|iQ wahi nna Ipo koikp.i. Aote keKahi Q lakou e hele me a'u ma ke kahua kaua 0 Ka louakapa, Ha! E ke Koa Opio M*ho* oe. Aole ka oe j ukali pu aku ia lakou. Ho keaha i hoi koke ai ai oe no keia waht? Li.t |paa anei ka Leigula? ; Aoiee ka makua v i hoi imi uei au e buli no ia mea iioko 0 kela awa«a. j Jtoko o kela awawa! whi a ka Moi Bet|ana. | Heaha keia hoike au e ke Koa Opio Mahope? I He ieo no kekahi hoa'loha, iloko o keia ma o aku i»ei» nana i hoike, mai ia'u aia no «.a Leigula ilqkp 0 ke ana kahi a ke aliipow.% i ai ia*u i keia po, laila maua e heie nei» ia av m' enaua e kou uiau ( ko.i, . A aokila, aole, s>e i hoio ..i>u

'i !"he ,-2i4 i'k- ;eo c k'e!'. -i hine, . v >c':-!. _ '■- i-_ : Ua atlO' h'iii:;'ī)pi'vi( m'ik l'o |ii au ck- m:-ku , ik*. i: t l. b ■ iia mai 'u'n, c iKilaw-i uni au |me na akj,. aoL.{ su i ' kanalua ?jo ka imi ana e hi«oko 'Ki ko?t «nake n-ike. iV: . »Jf/ K M-" kil"rt;r J |oe m.A K ikm i M \

O Mnhonp o ka <• ; wl ni^'kuo. 1 1 Maik.ii, e M .1» -xic kd oie-~kc {)i e uui i'ui iafi;o|t ka nnn iho j ko'u pi.peiui', a,pLiu uisu ;il<u -■ (... ukaīi mai jau,> nei .oe ia f u r,no n.? ka hele | aku i kela ana hu i hoik-j mai nei? ' : r -in : " : "v: ■ E «ikali al«i ,n.o au. ai|a n, - » i

jw.ihi -» a kun mjiikai |e alukai wjf>< a l«e K"a_y ! p : o jMalione me kc k'Mo, • KihkiU k'ni p: nc ."ina r Māhono, O 00. p'» ;ipei kek-|rji e Dons,la. . i I ka Moi i m.iap .3ni, ha'.iu ae ia oii:, ia Dot|aU, oiai hoi oia e naka ana mej k? haaiulu 00 ka piha e kaukau ana iīu. m:j na nuapule i kokua nona mai na uhane i-ipu

mai o -.{eeie. | ,E ka Mri kieki' 3 , wahi a p--nala: El-e e h'iiiu f iue aku| .70 au ;na he iwi'kalua D3nema|<a i me na .kiU ma kauoha, make hoi me ka ojiaio no ke kokup ana .ia oe wai mau es??ni mai, a-a-aka ~- j u I ue.l .»'1 eo k."» t) - •ku i ke kupua eleele oke eiwawa, wahi a ka Moi me ka ;minoaka. | | Ma o Sana Paterika ala, j he mea kupono ole ka ahewa \yale ana auu iia oeyoiai, i k* -n ko'u maM.koa kiai i auheeaij, ua like l-akou me na manu koipi*-. 1 ka puhee wale, i ka luhe ap.i i ka ieo o ke kupua eleele, akp, 0 oe he Auau ann ikaika kou ;ji he hopo ole iaiua o iia mea kuio o!e. . j , Aele i j