Ka Puuhonua o na Hawaii, Volume V, Number 51, 18 December 1918 — Manaonao ka Ha na Lokaina. Makuahine Maluna o ke Kaikama hine. Umikumamakehi Makahiki malalo o ka Honna a hu'e hou ia Mamuli o ka Hoike a ka Hihio. AHUWALE KA NOA A KA OPU ELEELE NEKO. [ARTICLE]

Manaonao ka Ha na Lokaina.

Makuahine Maluna o ke Kaikama hine.

Umikumamakehi Makahiki malalo o ka Honna a hu'e hou ia Mamuli o ka Hoike a ka Hihio.

AHUWALE KA NOA A KA OPU ELEELE NEKO.

i'k'i iil a me ka manaonao no hoi ka haoman»? iefki 'in'i kir4i.ua a kekahi rn )!cnr-r|]ine H'awaii maiunā o kana kaiknmahine i baakohi li mai 'puhika aku iiok » i m m 4:ahiki loihi i hala -i , • k : nnopbpo oie ika le . i ; o };c i rnea, ā hīki mai' H ;* 5 'kn iV.i.ke Akun i 'm.ik'm iko ai e hoike i ke ake^,

akahi no a maopopo ina mea a pau. Nb ka mei. he maka ike Kona i na mea i huuaia. .me ka manao e niio hiki mai la ika piha ana oke kiaha»o ka inaina o ke Akua, puapuai mai la ia me he wai mapuna aia a hookr>he la ia ma ria hfhio a ma na akaku, e hoopahaohao ana iko kanak 1 noonoo f a i ka hiki ;» f e ana e uumi, ua huea ae ia'imua o"kē akea na hana i hunakeleia, a pe!a no k. ia i ''h'uea ae L'i'ke-ake?.

O keh maialo iho nei k.i «k/oielo e pili ;-na no kem hikanaka weliweli: , Ua hopuia o Mrs, Kale Waleua ma ka Po?kahi o ka pule i hala no ka hewa pepehikauaka ma ke degere ekahi, a ua lawe loa ia mai la oi.i e hoopaa ms ka halepanhaa o kc? Kalana o Hawaii ma Hilo.

O k*ia ptp?hikanak.i I hana iī, ua hauaia mi ka makahiki 1907, ma ka aina ho«>kuonoono ma ka Mile 16 Oba, Pun3,kahi e noho arra ka ohana o Kale Waiena ia manawa. Aole loa he poe i maopopo i keia mea * hiiei wale i ka po o ka uhane

o keia kaikam%biac i boi k<) aj kona kaikoeke ponoi oiai laua me kana kane e noho nna ma kela home heokuonoono Ma ka hoike a keia kaikoeke oia hoi o Mrs. FranklHi Walena oiai laua e noho ana me kana kane ma ka hale mua o. na makua ma kela home hookuonoono ua hoike mai la iaia ma ke akaku ketcahi kaikamahine opiopio, eha mahina i hala ae nei a olelo mai (a iaia: "Aole keia o kou hale. o_ko'u hale keia."

Ua pane aku la np hoi o Mrs. Franktin Walena iloko oka hihiol "Ka o ko'u hale no keīe." Pane hog no ka uhane o keia kaikāmahine: "Aole, o ko'u hale keia, a ina makemake oe i

ka oiaib e hahai mai oe mahope' o'u a ē hoike aku au ia oe ia mWu ' ' - . Mamull o ka loaa ana o keia moeuhane kupaianaha a jkamax<io loa i ua ano ( kona noonoo, a pela'aku ana ka hoike a keia kaikamahine ma ke akaku a hiki Hka hele okoa ana o keia kaikoeke e hoike ia Erncsi; Puap, a mai keia kanaka c:ku h-ū aia Mahi LUlii, he k ui.'iki e noho pili kokoke ana iv;c in. Ika hoea ana

aku o kv?ia mau mea imua o Mahi Liiln, ua hoik<?akui la lau? i keia moeuhane, a oka wa ia a Mahi Liilii i pane m»I ai: "E hele mai me a'u a na'u e kuhikuhi aku ia o'u*. w īa wa i alakai aku ai o Mahi Liilii ia Uua a hīki ika hu'a o

ka laau, a malaiia i kuhikuhi iho ai t> Mahi Liilii i ka he f> keia kaikamahine, a hoomanao ae īa ke kaikoeke ua pololei ka olelo a kf'a ka.ikanoHhine, aiaī.: ..noo,aole oia i ikemua iaia. I ka wa * Pu»a i hoike ai i keia moolelo ano kūpankha ar hookalakupua ma lea Mile 11, ua akaaka henehene kekahi poe iaia me ka manao aole e hana hekahi mau makua Hfcwaii ia hana maluka o ka laua keiki ponoi mai ko laua mau puhaka i hana mua hoi hn, hana mua

aku ia ia 1 ka omao ana ae no o ka maka, i kulike ai ma ka oleio a kahiko "e.omuoka tpaka. o ka wauke oi opiopio." Mahope mai ua lph* mahui ka Hope Makai Nui Wm. B. Naiiima o Oiaa i Keia mau mea me kona Kapena Makai oia o Harry Kelilheenalu, a ua hoomaka koke laua e huīi i ka mea oiaio o keia mea f a ma ka auwina la v nei ua loaa pono aku ia laua na mea a pau e ahu wale ai i hunakele ia e ka puuwai eleele no 11 makahiki i hala ae nei. (Malia o

ka ohana keia a ke Kaisa o Geremania. 'i Ma ia ahiahi Poaono no ua hopu ia aku o Kale Walena a iue kaka wahine no ka hihia noohuoi. a ma ka Poakahi nei i lawelna ia mai ai ka wahine no kti o Hilo. I ka eli ia ana o ka he kupapau na' loaa aku he pahu papa huluhulu e waiho ana, a e ahu ana malokō o ke!a pahu na iwi o keia Ua piha nie ka pahu i ka wai i kela maInawa, a e lana hele ana na pauku iwi iluna oka wai. Ma ka ! nana ana ake kauka ua hooia oia be iwi kanaka kela, aole hoi he iwi no ka'Jiotoholona. Nola ]la» ua waihoia keia mau ike d pau imua oke k{ura koionelo ao ka aoii »aa.

Js:ī ka.jpaoi&lo o keia ohaia Walena o kekahio na poe mua 10a,.i laumna home h:;okuoaoono he ebjLav : e me ka hapa ~KB-KaK3T kahi wale no na hale e ku ana i kela manawa. He eha kaikamahine a meelua keikikane a keia mau mea e ola ana \ keHa wa, o Ema oae \i3*piha iaia bc 14 a aia oia i ka hapalua like o keia poe keiki, me he mea la oia no kahi kaikama-

hine hope 108. Ma ka oielo a keia Mahi Liilii ua ike oia ia Mrs. Kale Walena e hili ana i keia ka!kamabioe me ka pauku malalo o fca hale, oiai, he umi paha ka< puai ke kiekie o ka hale mai ka nonua ae. I kona hele ana aku no ka uwao ana ae, ua pane mai la keia wahine i&ia e n&na oia "oiia iho, a e waiho mnlie iaia, O ka hora 9:30 paha ia o ke kakahiaka.

Mahope mai o keia pepehiia ana o keia kaikamāhine, ua haa lele iho keia ohana o Kale Warren ika hale a hale aku me ke koe no o keia kaikamahine iloko o ka hale; o ke kanaka. » ike maka i keia pepehi ia ana o keia kaikamahine, penei kaua, ua koi ak'u la oia i .kona kekoolua e noho. gu; ana e helē laua i kahi o Kale Walena ma, a o ka hora 5:30 psha ia o ke r»hiahi, aua iawe pu aku !aua he palaoa me ona wahi pip'. Ua ike aku lā !aua e moe ana o Etia i!nrl* o kekahi moena ua uhi ia i kekahi kihei hulu hulu, a o k'onu mau helehelena uā pehu me ka uli pu. Ao]e e hiki iaia ke w.ilaau pono mai ia laua nei, aole no hoi he hiki iaia ke ai i kekahi nieA.. Makeka|i? kakahiaka nui »na u \ maaio hou ae !a o M.'.)v 3jfiilii ma ka ipuk.i o k.-;in\f kokoo.ui a aku U u °

Mahope iho olaila ua kahea ia mai la o Mahi Liilii <js Kale Walena e hele aku i ka hale no ke iaia. I kona hiki 'aaa aku i3a"ike iho īa om eTFānaia ana kekahi pahu huiuhulu me na apana kahiko. Iloko 10 kela pahu |i hookomwa ai ke kino make o Ema me ka uhiia ana i ke kapa apana, aole nae he lkeia iho oka neiehelena o ke kaikamahine,

oiai, ua uhi ia me kekahi welu keokeo, a ma ka Maht Liilii kobo aku o Ema no keia kaikamahine i make, oiai, ma kana ike e nonoho ana no na keiki e ae a patx imua o keia m?m ma* kua a o Etna wale no kp mea i nalowale iwaena o lako^. Ikawa a Mahl Liiii | a me Kale Walena i hapai ai \ kona i kino a hookomo iloko o pahu ua ike oia ika haukae o keia ikaikamahine i ke komo njta kona

kokua. ' Ma ia auwina l» ua lawe aku o Mahl Liilii a me Kaie Walena no ke kany ana i keia kaikamahine oka ululaau. Aole kekahi mea i hele pu me laua. | Ma ke kae o ka lu&kupapau ua olelo aku o Kaie ia Mahi Diilii aole loa oia e hoikej i kekahi mea e piii ana no kelaj kaikamahine, a i kona h/e kou ia ana o ka 11 ia o no makahiki ika honua, ona iwi kailoaa aku, | Mai ia manawi maru;t hum£ jke!a loa ika moolelo o keia jkaikamahjne mamuli o' kona Imaka'u m Kāle Walena, a hiki (wale i ka wa o ka uhane' o keia < kaikahiahine i hoike ai m.\ ka ' mōfu*lane i kona kaikoeke. * Mahope iho o ka na!ow.ile 'honnaaneo keia kaikamaliiue, niii ka hat>hao\;\ no k|na naE Naaa eua k* Aoao. Eha.^