Ka Puuhonua o na Hawaii, Volume V, Number 51, 18 December 1918 — E MALAMAIA ANA HE HOOMANAO NO KA PIHA ANA O HOOKAHI HANERI MAKAHIKI O KA MAKE ANA O KAMEHAMEHA I. [ARTICLE]

E MALAMAIA ANA HE HOOMANAO NO KA PIHA ANA O HOOKAHI HANERI MAKAHIKI O KA MAKE ANA O KAMEHAMEHA I.

A. ... - I Ka Puuhonua o na Hawaii: Aloha oe:'---Ma ka halawaii a ka Ahahui Puuhonua oka malama ana ma kē ahir:hi -o ka Poakolu, Dekemaba 11, ma Kapiolani Haie, Honolulu, T. H., me na Luna Nui o na Ahahui Hawaii i akoakoa ae, no ka nomoo ana i na hana e mal«maia ;iku ana ma keia mak<-hifd ae e hoea mai ana, oia ka hoohiwahiwa 'aa-i i ka piha ana oka hookah) haneri makahiki o ka make ana o I "Ka Na'i Aupuni o Hawaii nei," ka mea nana i hoohui i keia m.- u Paemoku a iilo i hookahi, mamuli o kana mau kaua ianakila, oiai, mamua .aku e noho mana ia ana kela a me Uei* mokupuni e kona alii ?ho« Ma ia haiawai, ua hooholoia, a ua kohoia he mau na lakou e hoemakaukau ka papahana o na hana e malamaia aku ai no ia Ja ano nui e hiki mai ana, a ua manaoia, e hoohui pu aku ka La 11 o lune, ka la hanau o Kamehameha, oiai, oka la 8 o Mei o keia makahiki ae, ka piha an? oka "līookahi Hanei;i Maka-

hiki," no kā nhe?), ua make o Kamehameha I, i ka !a 8 o Mei o ka A. D. 1810. Ma keia halawai i waiho mai ai o John C. Lane he olelo hooho!o, a, ua hooholo lokahi ia e !ike me ia mahope ae t?ef: • OLELo HOOHOLO. Oiai, o ka la 8 o Mei A. D. 1919 e hiki mai ana, oia ka piha ana o ka haneri makahiki o ka make āna o Kamehameha 1., a lanakila ma na Paemoku o Hawsii nei; a, Qiai, o ka la 11 o lune, ua hookaawaieia hela kulaia no ka lehulenu nō k;j hcorn;inao ana ā, i ikeia he la no Kamehameha 1., a puni ke Teritori; a, Oiai, mi ke anu a IC3raeh3meh.i, ma •la!o o kana ru!a ana ma ke ano he Moi, i, ikeia ai ka Lahui H nva; ; , milalo o ka hoon.alu ana a <e Aupuni ho;;k«hi, o kap;u ana hoi o ke kaua o ni.Kaukaualii; ' ■ j Oia; f av mea n»<«u ina lekulkunakaJ ca,vu.io a pau, ka hoohiwahiwa aaa iua h ano o keia aoo, no ks heomaiiāe auu uui liaua kaulana, a, al ika; ine na ukm kupono r.o ka hoohiwahiwa a, e maiama'a hoi na' heohiwahiwa iu ia e hoomanaoia at, be ii | kolaia no ka lehulehu; a, '

Oiai t oka hana kupono a n '.a Hawaii ma mo he hhui oka hoohui a hai )a no ia la e m-.i 'ina, ka I.j 11 kekabi hoobi)wr 4 - !• hiw* niii ma Hnva i n>:i, ma ia s,r;o, he he' īke ; a», ino ka hoomanao nh* 510 ko o krj I .aliui' Hawaii no Kā<pe<Jumeh* I. ka J*iVi Aupu;' a j. ' | • Nolaila, i Sr?£a nianawa, e iooholoia eka ] ■Ahahui Pouhonna ona Hawai>V a,'ma o kona ,mau hos kuka U, ka Per«;siden?4 a m? "aa Eiele inai na Ahahui Kke oie mai o rs£ Hwaii, ma ko lakou akoakoa ina ma ka la o Deke.ojaba A. D, 1918, ma E-piolaoi Hale, Honoīulu, T. JJ. ma keU ke hoohoioia nei, e aoaoi aku īpa Hawaii ma ke ano.hhui no kahoohui a hoomakaukau, kokua, kiikoo'a xne ka haua ma na ano a pau no k" hapai- ana'ae ina mea i manaoia no ka hoohiw-hiwa ana ika h o Kamehameha ka la 11 o lun A. D. 1919. E hoohol j hou ia, e hoamanaia ke ,Keik;alii Jonah Kuhio Kalan'anao'e, ka Peresidena oka Puuhmuo o ns Haw.aii, e hookohu aku !

i mau komct. p .ehiku lala a me ia pu, me ka mana p'ha n<- na hana e manaoia nei no keia hoohiwahiwa, a. e ikeia."Komite Hoohiwahiwa" o ka Ie o v ka hōokahi h3T"?:ri mak;hiki oha oiake ana, me ki mana e kukulu kona ana i kekahi rasu A,b&hui # kd lauiima ana mai i.keia hoohiwahiwa., ka hookohu ana i mau komile hapa mahele, hoomakaukaīi, hoolala ana i papa kuhikuhi, no ka hoonee aaa' aku 3 ka hoohiwahiwa, no ka holopōno ma o ka Āhahui Puuhon'ua la ona Hawaii ame kona mau hoa 'kukakuka, tm k-i inoa'o ka L.hui HawaL E hooholo hou ia, e hoouuaia ke kope o ksia olelo heoholo iaa Ahahui Hawaii a p*u o ke Teritori i 'e-kaumoaia eka a me . ke Kakauole'o. J Ma keia. oielo heoholo, e ikeja ai, ua haaw'i|ia aku ka mana Ika Peresidena o ka Ahahui ' ;Euuhonua o:na.Hav.s;ii ke Keikiaiii Jonah &u--jf«io Ka!an?anao|e, e hpokohu aku i mau Kom;te lO.ehiKu lala, e iike ma ka manao.o. ka oie'o hooholo, a ua hooko āku ka Peresidena ika manao 0 ka olelo (iooholo- o keia' mahope ae nei ka inoa o ke KomitC Viu lakou e hoonohoooho papajhana oia la aeo nui e hiki nv.i ans: Juhn C. Lane, Lunahopmalu; Joseph Odensieht > Kakauoleio; Mrs. Alige Mhct-<rlane, Mrs. L?s!a Makaku, Hon. William Heen, Hon. Ch s. E. King a-me Mrs. Mitiewa Feruandez. j Na keia mau kooitte ae la, e imi aku īna |alahele a pau e hiki ai e holomua na lnohiwahi» |wa ana i keia la ano nui e hiki mai ana ma keia jmakahiki ne,-ota», e hoohuiia ana na lā elua ika Ila hookahi, oia ka la 11 o lune. U-» m vkem '.ke |ia na kokua ana ana Hawaii a pau e hulim'i |pu msi ma keia hana kui, oi loa aku hoi na Ahaj':hu.i Hawaii.a puni ka Paeaina o Hawaii nei. 0 j kekahi mea ioi loa aku ka nani, oia no ka wehe j ia ana o ka Fea ma ia la hookahi, a e, lilo maoli i ana ia la i la ano nui ma ka moolelo p Hawaii

Jx>ei i ike mua ole ia. i E hoouuaia aku ana ke kope o keia olelo hoohoio ina Ahahui Hawaii a pau e like me ka manao oka olelo hooholo maluna aē; 'a he mea pono ina Ahahui e hoomakaukau i 'mau komite no lakou iho ro ka manawa ake komite e noi aku ai e hoouqa mai i komite mai kela a me keia Ahahui mai. Ua mauao pu ia 4 e loaa .mai ana oa kokua ana .mai ka Ahaolelo mai no ka hoo-. holomua ana i keia la ano nui ma ka moolele o Hawaii nei. i „Ua loaa ka manaolana ī lea Ahahui Puuhenua o na Havt(aii a me kona mau hoa kukikaka . e iokahi mai apa ha Hawaii a pau imi Hawaii a hoea loa aku i; Niihau, no ka haawi mai i ka,lakou kokoa so;ka hoomanaoana i ka piha ana o hookūii hanen makahiki oka make ana o Kamehanwha L Na'i Aupuni o Hawaii nei" a i ole "Ka Emipera Kamehameha." , Ow£.u iho no^ ! JESSEULUiai, Kakauole'.o o ka Ahahui Puuhoaua o,na ilonoluiu, T. |H., Dekemaba 16, 1918. j i p*-- —. i. i E hoomah3o mai ena poe heluhelu iko oiikou m;m wdhi kcen;\ aio -o kei i a r pela hoi me oal poe e hoomau aku ana I ka unve !āna, noTko lfx>mariao ana mai i ka uku o k« nupepa no kei#mak»hiki ae, i kulike ai me na imU o ka j K{Ue Leta. E hoou*n wale. ia aku ao ka nup£pa jka po t t uku tnai ana i ka iokou nupepa, / i