Nupepa Puka La Kuokoa, Volume I, Number 6, 31 January 1893 — Ke Kanaka Lawaia [ARTICLE]

Ke Kanaka Lawaia

- AHE Kana Xpb Alolia. . “Pehea kela, aole anei he nanlp , wahi a ka wahlne i u-I mal ai ai i kana kane. . - - - “Ae, he nani maoli kela, a ina e . mau loa ana keia mau meā,|alaila, - .ua lawa ko kaua a e noho hoi me ka oluolu i na la a pau o ko kaua ola ana xna keia.ao,” wahi a ke kane. “Na ke au ia o ka maoawa e hai mai ia kaua ? . noliila, e uhoi kaua.e uhoi kaua e hiāmoe,” wahi. ā ka ■- wahine i pane mai ai. . . Ma ke kakahiaka ana ae, aaala ’ ae la ka wahine, a kllohi aku lā kona mau maka maluna o ka aiua na- ' ni e waiho lahalaha mai ami.a pani, . aka, aole nae ke kane a hoomaopo- . po i keīa mau mea, ua oe ae ia ua wahine la me kona iima ma ka opi aoao o kana kane a pane aku lapenei: “E kuu kane, e ku ae iluna a na- . na aku mawaho p kēia poka ahiani i ka nanio ka aina e; waiho. mai la. Inaho hoi e lilo ana kauaimaumoi maluna.0 keia ainaj heketf akuia o ka maikaL 7 ’ «Ē ka.-,wahine, heaha iho la ko. kaua pomaikai Ina e lilo ana kaua i mau mol? no’u iho, aole loa o’u makemake e lilo i mOi.” «Iha aole ou - makemake e lilo i moi, owau. hoi. pahaka mākemas . ke, J) wahi aka wahine. “Ea! eka wahine, heaha ihola konake nui ana e lilo i inoi? No ka mea, aole loa-e hiki ana ia 7 u ke nonoi i kela mea.” . “Aole loa e -hiki ia oe ke hoole-. E ; hele koke oe, oiai, .h’e inakemake loa au e lilo i moi,” wahi a ka wa- . hiue me ke ano kākana o kona ieo. ; Nolaila, uaheie aku la na kahaka la me ke āno anonīnoni o kpha manao a ua hiki ole hoi iaia kē hoomaopopo iho heaha ia ka waīwāi e loaa mai anai keia māu kuko haakēi a kahawahine.; . . I koua hoea ana aku zha ka aekai, ha ike aku ia ia he eleele hapāupau , ke kai, a e pii ikaika mai auake kai Huoa o kahi’ maloo, a he ano ■ maikai hoi ka ēa ke hooiaku. Nolaila,. ku iho.la' iaa kāukau.aku lapenei: “E ke kauaka, e ke kanaka, -ina īo hoi oe he aanaka, a i ole i ka i-a, e ka i-a nui He keu ka’u . . a ka' wahine hoouluhua. Oiāi, ke. ake neī oia ī ka mea a 7 u i makemake ōle a!^ ? '* “Heaha keia makemake hou a ko wāhine? 7, wahi a ka i-a i ninau mai ■: ai, - ; / • ' * ■ u He makemake hoi oia e iilo ka i . moī/’ wahi a ke kānaka lawaia me ; hōpohōpo hoi p.kona nāau. ' " •-. * :• “E hoi,- nā hookola āka la kona . wāhl ā ka i-a* . : Hoiākula^aa^ kokoke āna'ako,: ua ike aku"la ia. i ua oi ioa aē kā huL : v -^bkila

* • ania malona ae bua kākela la«: He mau poka gula" nunui ko kapae hoopnnlaca,,aeku ana hoinakoa kiai xna na' puka, a me na wahl e ae o lokō o ke * kahoa a puni ka hale, a 'e kani ana hoi na ohe a me na pahu a e paīkau ana namahele koa me kahiehienui. Ikona komo anaaku Uokooka haiealii, ua hewa kona mau maka i kau a mea he nanl o na mea a pau. Komo loa aku la hoi oia ma ke.keelia hookipā, aiā hoi ua hoopahaohao 3a kona naau i ka ike ana akuina mea gn!aokela ame keia auo, he gula na noho, na pakaukau a me na mea eae a pau, a mawaena' kpnu . hoī "o ua keena la, e ku ana kekahi noho nul kiekie, I hanaia mailoko mai o ke gola melemele loa, a ua kinohinohi ia me na pphaku daīmana makamae loa; a e noho aha kana wahine maiunao ua noho la, me ke kalauno gula xml maluna o kona poo. E ku ana hoi na kahu a puni • ka noho moi> a ua hoaahaia lakou me na lole veleveta naniloa, ikinohinohiia. me. na maawe gula,: a me na pihi (iaimaoa. Oka aahu o kana wahinealii, ua hanaia malloko mai oke gola maemae loa, a i awīliia me na pohaku daimana oi loa oka nanl e like me na ipukukui he lehuleha wale eaana iloko o ka wa ■’hookahi. .“Pehea, maikai. io iholakeiae ka wahlne la? oiai, * ua lilo* lo oe i 'moi; 5> wahi aua kane lā i ninau akir ai i kana wahine. fC Ae, ua lilo au he moi ikela -wa.” - [Aoīe i pau .]