Nupepa Puka La Kuokoa, Volume I, Number 23, 1 March 1893 — NA LETA [ARTICLE]

NA LETA

r Aoie o makou makemake e lawo i ke koiko o na hala no na manao i hoopoka ia malalo keia poo c ko makou noe meakakau. 1 Ua pae īie Waapa ika Lae f Kau, Kal', Feb. 2o. —Ma Ka la 22 o keia mahina, ua hai ia mal la ka lono, ua pae maī he waapa ma ka lae o Kau, i ka lohe ana o ka hope makai nui W. J. Yates, ua eleu koke aku oia e iho e nana pono. I kona hiki kino ana malaila, he oiaio no he waapa, ua pae iuka ua pau o lalo i ka nahaha i ka ulupa ia iluna o na pukoa a-a, he -waapa keia nonana kapuai he 27 ka loa, kapuai ke akea,- 6 nohona i hoopaa ia me na pale hao, aoleehiki ke hemo, ua pena ia keia waapa me ke pena keokeo, aua kau ia ka hua helu 4 ma na aoao elua oka ihu, he mau apana kaula wale no ka ukana oluna. Nohea mai la keia waapa nui oka hele ana mai. Nui ka makani o Kau nei iloko o keia mau la* Kauahaao.

Owai la ka Soopunipuni nui a me ka Wahahee Kiekie . E Mr. Lunahooponopono. Aloha oe;—O ko 7 u manao no kela mea hoopnnīpani naī a me ka wahahee kiekle, oia no kela Nnpepa Hawaii Holohewa puka pale ī hoopīha ia me na manao ino o ka hoala haanaele me ka hakakole. Aole na’u keīa kapa ana iaīa pela, aka, nana ponoi maoli no, e noke ai oia i ka mihī e like me Iuda Isekariota he mihī make. ' Ina e nana ia ma kona hela o ka la 18 o Feberuari nei, aoao elua, ma kahi o ka manao i hoopuka ia nona ke poo, “Ina Iho ka Liona.” Na ka Moiwahlne Victorxa ka 1 kaaoha ī kona Kuhina nuī e holo koke mai "ba mokukaua Beritania Garnet, kapena H. F. H. Hallet, no Honolulu, mamuli o ka loaa ana ae o ka lono hookahuli aupuni ma Hawaii nei mai Auseteraiia ae ma o ka mokuahi Alameda ala, a e awlwl maī ka no ke aloalii o kona pokīi Lilluokalani. .Ea! he mea oiaio aneī keia mau olelo a ka Holomakanī e leo nul nei * Ue pokiī ili ulaula no ka ko ka Moiwahine o Beritania e like me kakou Hawaii, a i ole ia, o Liliu la hoi ina oia he koko alii no Enelani e pokii ai la hoi. Eia kekahi mea apīki loa, aia no ma kona aoao ekolu oia helu no, a malalo o ke poo, “Nnhou Ano Nui,” hapa hope o ke kolamu ekoln, a ma kahi, “He Mokukaua Liona,” e hoike ana hoī, ua haalele aku ka moknkana Berltauīa Garnet, 18 pu ia Aeapuleo, Mekiko, i ka la 7 o īannari no Honolnlu nei. Nolaila, eia ka ninau, ua oīaīo anei keia mau mea like ole elna a ka Hawaii Hapakne ,e hoike nei, me ka nana ole ia o ke dala a kona poe heluhelu me ke kuhi paha he poe negero ike ole na kanaka Hawaii ia mea, oiai o kela hookahull aupuni ana aīa ma ka la 17'mai, a ua līke me umī la ī ka moana, mamua o kela hookahnli anpunī, no HonoInlu nei ma ke ala no Eeekimo. Ina he keonlmana ka lunahooponopono o ka Holomua, e aho ka mihi ana no ke ola o ka papa mamua o ka hoakamaī ana ae. Aole no na’u keia, aka, nana ponoi maoli no. Jko. a. Kamaku. ' Kalanpapa, Molokai, Feb. 24, 1893. HE MEA OIAIO. 0 ka Luha nui o ka- Panalaau nei a me kona hope, he mau kanaka ikaika loa laua ma ke kue Ino loa ana i ke Aupuni Kuikawa, me ka hoopiha ana i na kanaka me na olelo e inaina ai. J. A. K. Heaha ka Kaīeou e Sana ai i -Loaa aika Nohona . Oluolu. ? Mr. Lunahooponopono: Oiai eia kakou ka lahui Hawaii iloko o ka uohona kupili-' kii, ui ae he ino, alawa iho he pilikia. a nana aku ua powehiwehi omua i ka noe, me ka maopopo lea ole o ka mea e hana aku ai a pau keia mau mea ae la. Ua loaa ia'u he manawa kupono e wehewe aku ai iko’u manao e pili ana no na mea i ; hana ia ai a loaa ia kakou ka : poino, a me na wehewehe ana no ka mea e hana akn ai a pau aekahaawe kaumaha. Ana kau elele kaulana ka Hupepa Kuokoa iae lawehele akuma nawahi ipukahalekakaikahii koe o na mamo a Wakea me Papa, oia keia: Ua pau ka wa a kakou e kaena ai i ka {< Mau o ka Ēa o ka • Aina i ka pono.” 0 ke kupono e kapa iho kakou ia kakou iho

he lahui ano like me ka i’a, E ike ia no ia.penei: Aole e hiki i kekahi hapa o kakou ke ike ua oi aku ka poino e loaa ia kakou ma o ka ai aua i ka maunu hoowalewale, mamua o ka waiwai io o ua maunu la, a pela no na i’a, aole o lakou hoomaopopo he makau oloko 0 ka maunu hoowalewale. Aole paha e nele ka pane mai o kekahi, ka, hoino maoli keia Hawaii i kona io o na io. : Eia hoi au ke hai e aku nei, - aole keia he wa no kakou e hookamani ai, e wahapaa a hoopaapaa ai. ua hiki mai ka wa o kakou e hoopau ai i ka olelo ana. Ina kaili o Pelekane ia kakou, hoole mai o Farani, ina huwa o Ameiika, kue mai o Kelemania. Ua hala ka puulena aia i Hilo. Ke imi la ia Papalauahi. Ina e hoomau no kakou i ka hoopepe, ana rae he la aia no iluna ke alo, a na' hai e kau mai ka poi, me ka imi ana i kahi kamano, alaila e mau ana no ka kakou mau hanakamalii a hiki i ke kanaka hope loa me ka uwea keleawe i ka ihu. Aole keia no ka poe noonoo kupono e noho nei, aka no ka hapa e mau nei ka manao kuhihewa me ka hoao ole e hoomaopopo pono i na mea a pau. Ke mauaolana nei au e loaa he ao kupono ana i kela poe mai keia poomanao aku. Ke ole au e kuhihewa, aole e nele ka olelo.. iho o kekahi iloko ona. He oiaio ia, ina au e haalele i ka omole kini a mea i haawi mai ai ia’u, a i koho ia la e a’u i ka balota o mea, penei ua loaa ia makou he lunamakaainana nana e hooikaika no ka pono o ka lehulehu, aole hoi no kekahi puulu wale no. Ēia au ke ninau aku nei, heaha ke kumu o ka loaa ole ana i ka poe koho balota o na la i aui ae he mauao kuokoa e wae pono aua a ka luuamakaainaua kupono e hooikaika ’ku ana no ka pouo o ka lehulehu. He nui ua kumu o ka loaa ole ana he manao kuokoa. 1 Ko ka puui lama. 2 Ko ka hoonaauao' kupono ole ia. 3 aSTo ka hoopilihieaai. 4 Koka loaa ole he noouoo uo ua mea e hiki mai ana. 0 ko kakou ake nui wale no o ka piha o ka opu i keia la. aohe nana o ka la apopo. A he nui no na kumu e ae. Ina hala i kekahi, hei hoi i kahi. Ke hoomaopopo nei au i ko’u wa uuku, nui ko’u lohe mau i ka olelo a ka poe oo, aohe a kakou ua hala, na ka poe opio uo ia e uaku hele ae. Ua ai lakou, kuai a uhauha e like me ka hikiwawe i loaa ia lakou 1 ko lakou kuonoonoo, aole i noonoo p ka lakou mau pua, aka he mea makehewa ia’u e hoahewa loa ia lakou, no ko kakou mau la keia e uee nei. [Aole i pau.1