Nupepa Puka La Kuokoa, Volume I, Number 35, 22 March 1893 — He Moolelo NO KA Ui Nohea Kaliwalana [ARTICLE]

He Moolelo NO KA Ui Nohea Kaliwalana

KE KAMA WAHINE HAKAI A I OLE, EA MEA HHNA 0 NA PALI KAHAEAI 0 SEKOTIA. MOKHNA I Ka Halawai ana o ke Kanaka Opio Lawaia īne ke Kanaka Hoopae Malu i na Waiwai Aia ma kekahi wahi ma kahi e pale ai ia Sekotia me Hanastanaboro, ma ka ae kahakai hoi oNu īanalana, aia hoi, he wahi kuono ano hohonu e like paha nae Hanamaulu o Kauai; a iloko hoi o na makahiki he lehulehu wale i hala ae, ua kapaia kela wahi kuono o £; LoIada,' 7 a o ka poe kamaaina mua o kela wahi oia no na poe kanaka mai Geremania mai, no . .ka mea,. ua hele auwana mai lakou mamuli o na hana hookaumaha a ko lakou mau haku, ama ko lakou paia lewaia ana maluna o na ale kawahawaha o ka moana no na la he nui wale, ua pae mai la ua poe la ma kahi kokoke loa -i keia wahi kuono. Aole no pahahekupono loa e kapaia he ££kaikuono," oiai he wahi kuono oololi keia a moe hamama ana me kona mau kae pali awaawaa kuhoho no kahi loihi loa iloko o ka aina, a i ka hala ana paha he aneane hapaha mile, ua mahelelua aku la iloko o elua mau owawa, aka, aia ma ka nuku o ua wahi kuono la he lehulehu wale na wahi one mimiki a me na moku akoakoa he nui wale, nolaila, he meahikiole i kekahi mea ano hemahema ke hookele i ka moku maloko o keia wahi. , 0ka poe hoi i ike mua ole i • keia wahi kaikuono, aole lo& t ■

Uakou e hoomaōpopo iki ana he kaikuono kekahi makeia wahi i ko lakou wa paha e kaalo ae ana maluna o ka moku mawaho ae o keia ae kahakai, oiai, he laumania kuhoho wale no ka ka maka e ike mai ai. Me he la, ua oili ae ka la a ano kiekie iki ae maluna o ka ilikai oiai ua hoike mai la na muo o na kumulaau e ulu hihipea ana ma ua wahi kuono la i ko lakou olinolino. lloko o keia wa o ke kau makalii, no ka mea, o keia ka malama o lune, a e hoike ; mai ana hoi nakahoaka o naohuku ale i kona anapanapa lua ole mamuli o ka o ana iho a na ku-; kuna o ka la, a e hai lua ana hoi na nalu hoomaha ole o ka moana o Geremania. Aia hoi, ma kahi he aneane hapalua like mai ka waha mai 0 ua kaikuono la, a hoea mai i kahi i maa i ka pae ia : e na waapa, e holo mai ana_he wahi waapa uuku, a e onou ia ana imua mamuli o ka uneuue ana a kekahi kanaka hookahi wale : no me ka hoe. E pakika ana ua wahi waapa la imua me ka hikiwāwe loā, aka, iloko no nae o keia hōlo launa ōle, aole loa he wa a ua kanaka hoe waapa ala i hoomaha iho āi, a 1 ole,. hapai ae la hoi i kana hoe iluna aole ioa uā uneune mālie mai. la no oia me he lā. na kekahi huila mahu e onou ■ .ana i ua wahi waapa la. Aole no hoi he alawa iki ae ō kona mau maka mao amaanei, aka ua kaulono malie wale aku la no oia imua o kahi ana e holo nei. Me he ia nae, ke hoomaopopo aku he hana ano e ka keia kanaka. a e ake ana paha oia e nalo oia mai ka maka mai o kekahi poe e aku. Aka, i kona aneane ana aku nae e hoea ma ka nuku o na wahi e mahelelna ana o uā kuono la ua ane pau ae la kona ano kaulono loa ana imua a ua huli ae la oia e nana ma o a maanei, me he la ua aue pau paha kona hopohopo no ka ike iaaku. Hoomau iki aku la oia no kekahi wahi ano mamao iki mai ka nuku aku, aia wa ua hoopae ae la oia i kona wahi waapa maloko o kekahi wahi kuono uuku ma kekahi aoao o ‘ ua kowa ala. Malaila oia i kau aku ai i ka honua, a huki aku ia no i kona wahi waapa a kau iluna o ka aina maloo. I ka pau ana o keia hana ana, ua oki ae la oia he lala wilou a me ia mea, ua koi iho la oiaa paa ma ua lala wilou la, he mau i’a nunui nepunepu mailoko ae o kona wahi waapa. la wa ua haalele iho la oia i ua wahi la a kamoe aku la koua mau • waewae maloko aku o kekahi ■ wahi alahele ololi mawaena o • ka hihipeā o na ululaau. E ka makamaka heluhelu, e i huli ae kaua a e hoomaopopo

ae i ke kulana kino o keia kanaka a kaua e ike nei. He kanaka ui opiopio ua kanaka la, a aole paha i piha pono kona mau makahiki ika iwakalua a oi, ahe kino loihi maloeloe puipui me na hiohiona o ka ikaika a me ka eleu. He ano liilii maikai nae kona mau manamanalima me he la no ka wahine. a pela no hoi kona mau kapuai wawae. He pololei a kilakila kana hele ana. e hoike mai ana he kulana wiwo ole, oiai, o kona mau onohi maka he like loa me he punawai la ka hele a uliuli. He helehelena ui mohaha me na papalina loloa i kipona ia e na mino ma kela a me keia aoao e hoike mai ana i ka olu waipahe o kona puuwai, aka, he lalahi maikai nae kona mau lehelehe a me kona lae kiekie laula, e hoike ana i ke kupaa a me ka luli ole o kona manao. He lauoho loloa apiipiilau nui eleele kekuuwelu ana ma kona mau kipoohiwi lahalaha. Aka, o keia ui opio nonaka puuwai kupaa, he kulana haahaa wale iho no kona ma ke ano he kanaka , lawaia. Eia nae, ua like ole ke kulana o kona aahu e komo ana me ke ano o kana oihana, no ka mea, he aahu nani a maikai ko ua kanaka la, he kuka weleweta polu, me nalihilihi, a me ka lolewawae ekekei huluhulu polū, a me na kakini silika keokeo, i kinikohu pono no me kona mau kamaa haahaa me na' pihi dala. 0 kona papale nae, he papale hulu holoholona i like loa me ko ha poe noho mauna o Sekotia, no ia mea, he kanaka keia aka maka e hialaai nui ai ke nana aku. He ui io no "pali ke kua mahina ke alo, oke ku no a kanaka maikai." Ike komo ana aku o ua kana ka opio la iloko o ua ululaau la, ua hoomaka hou aku la oia e like me kona ano mua, ua alawa ae la kona mau maka ma o a maanei me ke kial pono ana i kela a me keia mea. Aole i liuliu kona hele ana aku, aia hoi, ua hoohikilele ia ae la oia ma o ka nakeke ana, mai o kekahi mea, me he la he kanaka e naku hele mai ana maloko mai o ka nahelehele. Ia wa, ua hoopa mai lakekaliimea me kona lima ma ka poohivd o ke kanaka opio a pane mai la. “A! He keu maolio ko'uiaki e Kikila, no ka mea. ua noke ae nei au i ka huli hele ia oe, : ’ wahi a ke kanaka malihini me ka mau no nae o ke kau o kona lima ma ka poohiwi o ka opio. ' - Aoīe ipau .