Nupepa Puka La Kuokoa, Volume I, Number 36, 23 March 1893 — HE MAU MOOLELO NO KE AU O KO KA REV. KEONI Y. PATON [ARTICLE]
HE MAU MOOLELO NO KE AU O KO KA REV. KEONI Y. PATON
Nūho ana iwaena 0 ka Lahui Aīkanaka 0 JSCu Hetoeredisa. Ua hookaulua ia kela kaua a pau na malama ekolu. 0 ka mea i pau ai, oia no ko ? u haawī malu ana i na makana ī na alii poo a i elua. Oīai keia kaua ana, ua hele au i ke kahuakaua i kela a me keia Sabati a malama ī ka halawai haīpule me na kanaka o ko makou aoao. Ikekahi la, ua hooholo au e hele īloko o ka nlulaau a e pule pu me ka poe enemi. Ua kahea mai kanaka, a ao mai la la : u: “E Misa, e pule oe no makou wale no, aiaila īkaīka kou akua e kokua īa makou wale no, aohe 0 makou maka 7 u. Mai puie pu oe me ka poe enemi, 0 kokua akur auanel ke akua ia lakou kekahī. 77 Ma ia hope mai, ua helemau au e pule pu ma na aoao elua. Ua ao oku la au īa lakou he huhu ko 7 u akua 1 ko lakou hakaka, a aole hoi ona kokua i kela a me keīa aoao aka he kauoha nae oia e malama ia ka maluhīa. Olai kekahl kahuna e lawaia ana ma knapa ako 7 ako’a, ua nahu ia ola e kekah! i 7 a waha awa, a ku i ka make. Mahope iho 0 kona waiho ana iloko o ka ehaeha nui, ua make īho la oia, a e līuliu ana kona ohana e pepehi a make i kanamau wahlne elua, i lawelawe ai ko iaua mau uhane nona ma kela ao. I kuu lohe ana, ua koi aku la au īalakou, a ua ae maī la hoi lakou I ka 7 u nonoī e kana hookahi wale ia no ola. Nolaila, ua pakele na ola 0 ua mau wahine la, a ua ano emi loa mai keia ano hana 0 ba luku wale ana i na wahine kanemake. Ma kekahi kakahiaka nui, ua hoopunī ia ae la kuu hale e na kanaka ī lako me na mea kaua, a ,ua olelo mai la ke alil, i akoakoa mai lakou e iawe i ko 7 u ola. Ua Hlo holookoa au iloko 0 ko lakou mau lima, nolaila, ua kukuli iholaau ma ko’u mau kuli, a haawi aku la au i ko’u klno me ko’u uhane. i ka Haku Iesu. īa wa ua oīli aku la au maiioko aku a ku iwaena o lakou, a hoomaka aku la hoī au e kamailio me ke akahele loa no ka lakou mau hana oluolu ole ia’u, oiai ka’u mau hana oluolu nui wale ia lakou. Ua hoomaikeike lea aku la au ia lakou 2 na hopena mokumokuahua ina e hooko ana lakou i ka lakou hoolala
• V . maīnolno. Mahope mal, na ku ae la kekahl o na alii, ka poehoi i hele ma ka halawai haipule a olelo maī la: “Ua inoiho 20 no ka makou hana, aka, i keia wa e hakoko no makou non, a'e pepehi no makou i ka poe a pau e īnaīna maī ana ia oe. 77 Ua hopu aku la au i ke alakai me ka paa ana iaia a hiki ī kona hooia ana maī ia 7 a aole loa e pepehi i kekahi mea hookahi ma o’u la, no ka mea, ua ao mai o Iesu īa kakou e aloha aku ī ko kakou mau enemi, a e panai mau aku ī ka maikaī no ka ino. Olai keia mau nanaina, he lehulehu wale 0 ka poe I lawa me na mea kaua i hele piplka aku a nalo iioko 0 ka ululaau, a 0 ka poe i koe iho, ua komo pu mai la lakou iloko 0 ka aelike ana e noho hoaloha me ka malama ana I ko maua maluhia. Aka, mahope hou mal, ua hooholo hou ia iho la e ko lakou halawai akea ana e pepehi ia maua a make, no ka mea, he Inaina lakou ia lehova a me ka haipule; no ka mea, he kumu la no lakou e makau ai ke hana e līke me ka lakou i hana mau ai. Ina wau e hoopau i ko 7 u hele ana e ike ma na kauhale, me ka haipole a me ke kamailio pu ana me lakou no Iehova, ua ī mal lakoa ia 7 u, alaila makemake lakou ia 7 u e noho malaiia, a 9 piepiele aku me lakou, oiai he makemake lakou ī ka poe kalepa waiwai, aka he hoowahawaha loa nae ī na mīsionarL Ua hai aku la au īa lakoa 0 ka manaolana wale no no ka hikī ke ao aku ia lakou i ka hoomana ana aku īa Iehova wale no, ka mea hookahi nana e kaohi nel īa 7 u e noho pu īwaena 0 lakou. I noho au īlaila aole no ka pomaikai a hauoli paha, aka no ko’a aloha ia lakou, a he ehaeha hoi ko’u naau no ko lakou kulana, a ua noii mau au no ko lakou mau pono mamull o ke aiakai ana īa lakou e ike a e hana aku hoi no ke Akua Oiaio hookahi wale noUa kamaiilp mai la kekahi o na alli ī noho ma Sidane, a ua hiki hoi ke kamaīlio haole ma ka aoao o na poe iho a pau i koe; “E Mīsa, ua aloha a ua hoomana ko makou poe makna ī ka mea au e kapa neī he Kepolo, ka Uhane Hewa. Ua paa ko makou manao e hana e like me ia, no ka mea, he aloha makou ī ka lolna o ka noho ana 0 ko makou poe makua. Ua hele maī o Misa Tnmer i nei neī a ua hoao oia e uhaki ī -ko makou hoomana, / ' aka, ua hakoko aku la ko makou poe makua me īa a ua haalele iho la īa ia makou. Ua hakaka pu aku la no hoi lakou me Peta, ke kumu Samoa, a ua holo no hoi oia. Ua.hakaka lakou me ka pepehi ana a make i kekahi'poe kamu Samoa ma kela aoao 0 ke awa ku moku, aua haalele mai hoi* ko lakou poe hoahanau. Ua pepehi Iho la makou ī ka haole hope loa e noho ana ma Tanna mamua iki īho*o kou hoea ana mai. * Ua pepehi malu ia hoi e makou na kumu Aneīteuma, ameke puhi ana i ko lakou mau hale. Mahope mai 0 ia mau hana, uamalkai o Tanna; ua noho hoi makou e like me ke ano 0 ko makou poe makua, a ua haalele mal na mai a me na make ia makou. Nolaiia ua paa ka manao oko makou poe kanakae pepehi ia oe ina nae oe e haalele ole iho ana I keia mokupuni; no ka mea, ke hoololl hei oe i ko makou ano i maa a ke wawahi nei hoi oe i ko makou hoomana, a he inaina makou ia hoomana 0 Iehova. 77 ' Mahope iho o na kamailio ana he nui, ua ano akakuu, a maluhia nui loa ae la lakou. Aka, 0 ko’upoe enemi nae, he kakaikahi loa ko lakou hoopalaleha ana i ka lakou mau hana inaina no ko 7 u ola. He mau la kakaikahi mahopē maī, ua holo mai la kekahi kanaka ihele a ulupuni imua 6 7 u me kana koilipi; aka, ua lalau koke ue la kekahi alii he oopa a me ke akanoai loa ole, ua pale aku la oīa ma ko’u aoao. Hoko 0 m mau la he nui ko’u paulele i ka Haku
Iesu me ka lana malie a me ke akakua malahia o ko 7 a uhane. Ma kekahi la ae, oa hookolo hele aa e kekahi kaakaual ī i ano ahiu me kana pu kaa poohiwi i piha me ka poka no na hora he eha, aka, aa kaohi mai la nae ke Akua i kona maa lima. TJa kamaīlīo aku la au iaia me ka oluolu, a hoomau aku la no au i ka’u haoa me be la aole oia malaila. TJa hoolanaia ko’u manao na ke Akua no e hoopakele ia’a a hiki īka hololea ana o ka hana 1 hooiliīa maluna o ko’a hokaa. I kekahi ahiahi ua hoopuoho ia’ au no ekolu manawa mamuli o ko’u lohe ana i kekahi kaukaualīl me kona poe kanaka e hoao ana e wawahi mai ika ipuka o ko ? u hale. Olai ua hopohopo no nae lakou i kekahi wahi ilio uuku maikai, ka mea lioi i ku pale pinepine mawaena o 7 u ame ka make. Ma kekahi kakahiaka ae, ua laulaha ae la ka lono a puni he awa kumoka, na loohia la ka poe a pau i manao ai e kl ia’a i ka pu me ka “weUweli nui,” a he mea pono ole ke kipu ana. Nolaila, ua hoolala nui īho la lakou e puhi ī kuu hale ī ke ahi, a e hahau īa maua me na newa īna makou e hoao ana e holo. Aka, ua lohe e mai ia nae ka mana kmnuao Aneiliuma no īa mea, nolaila, ua pahua ka lakou mau hoolala ana. Ua hoonoho ia o Namivl, kekahi 0 ka’u mau kumu Aneitiuma ma na puulu kauhale kokoke loa maī. Ua ao aku oia Ina kaoaka, aua pīi ae hoi kona hoolono ia mai, oiai nae, ma kekahi kakahiaka, ua nou ia maī la oīa e kekahi kahuna me ke kawas a pohaku pepehl kanaka. Ua pale ae la ke kumu ī kona poo me kona līma hema a kahaku pu īho la he moku kuhohonu/ Ua lele aku la ua kahunanei maluna ooa me kana newa ame ha leo hooho o ka poe ahiu. Ua hili la oia no na manawa he nui. Hoea mai la oia ma ko’u'hale e kaheawai ana ke koko, a e aneane ana e maule ma ka hahai ia mai mahope e ka poe pepehi kanaka leo okalakala. Hele aku la au iwaho me ka hikiwawe loa. Hehēe iho la oīa ilalo ma kekahi kumulaau me ka uwe ana: “E Misa! E Misa e wiki! E holo 1 pakele kou ola. Eia ae lakou ke hele mai nei e lawe i kou ola, ua olelo ae lakou e pepehi ana lakou īa kakou a pau ma keia la* no ka mea, he inaina lakou ia Iehova ma ka hoomana.” UaholoLaku laau a wa-hi hoii napalapuo ke kuma maīkaī. Ua kaohi maī la ke akua ina kanaka ulupuni ahiu ma ke kuono o ka maka’u. Uoko o eha pule, ua hiki laia ke hele mao a maanel. Ua hoike mai la na kanaka I ke ano kakali malie, a mahope o kekahi manawa, ua ake hou ae la ua kumuao la e hoi hou aku iwaena o ua poe la. Ua uwalo aku la au iaia e noho iho no ma ko’u hale a hiki i ka wa a maua e maopopo lea ai ī kona ola, aka, ua kamallio mai la oīa: Misa, oiai i kuu wa'e ike aku ai i na kanaka e ake nul mal ana I ko’a koko, me he la e ike okoa aku ana no au i ka wa a na Mislonari i hao mua loa ae ai ma ko’u mokupuni. Ua ake no au e pepehi malu a make ua Misīonari la, e likē hoi me lakou nel e ake mai neiopepehi ia’u. Ina paha oia i hookaawale iaia iho ma o ka maka’u, Ina la eia no au ke noho pouli nei, aka, ua noho mai no oia a hoonaau mai ia no i ke ao ana la makou,* a ma o ka lokomaika! kiekie o ke akua, ua hoanoe ia au. Nolaila, aole loa au e nohokaawale mai keīa poe kanaka hupo.o Tanna noi. Aka, ua ae no au e hiamoe ma ka misiona nei 1 ka po, a ma ke ao hoi ē hooikaika ana au e like me ka hiki ia’u no ka lawe ana i kela poe no Iesu.” C Aoīe ipau,)