Nupepa Puka La Kuokoa, Volume I, Number 38, 28 March 1893 — HE MOOLELO HAWII. [ARTICLE]

HE MOOLELO HAWII.

MOKUNA IV. No ka Lawaīa Hinai ana. i | He le i ulana ia 7 lie mau la e hala | no ka pli ana i ke ie; a ma kahi o ka aumakua c nala ai. He hīnai nunul no hoi. He kapu loa ke nala ana, aole e pono i ka mea komo i ka hale o ka mea make ke lawelawe pu i keia hana 3 noho ola a pau napule ekolu, alaila, pau kona haumla. He kapu no hoi ka hīli ana o ke kaula, a aole he a’ea’e la, o hookae ke akua i J a. A paa ka alalla lele mua ke Api ī kai, ua like no kona ano me ka aka he hamama nae o luna o ke Apī, ua Lahao ia o loko a piha me ka Limukala. He mea hauai mua keia ī ka i’a, ananea ka i’a i ka ai ana i ka Limukala, alaila lawe aku ka hinai a kukulu i kahi o ka Pa, me ka hoonoho ana a paa i ka pohaku, o lilo pu i ka i’a, a hoihoi aku ke Api īuka. Uhao ia ka hinai a piha i ka Limukala, me ka mouo e lana ana, i •ole e nalowale; a awakea, kii e huki ina he nui ka ī’a, alaila, ua līke ko lakou halulu ana me na kao iloko o ka pa. Alaila, lu ae ia Iloko o ka waa, aohe i kana mai ua mea he i’a, hoi aku ia no hol a pae iuka, hopu iho la i mau Kala, puholo a moa, kii aku la i ka aumakua lawaia, kahuEahu iho la a pau, alaila, ai a pau ka i'a, ina e koe, haawi na na holoholona, a noa ae la, haawi aku la ka i’a no kauhale. No ka Lawaīa Hlnai Hooluulu. M* . ■ He īnalue keia i ulana īa, he ano hinai liilil keia, he pohuehue uka kekahi inoa o ka Inalue, a he ponīu hoi kekahi, he kapu no ka ulana ana o keia hlnai, he Hinalea ka Pa 0 keia ano hinai, nalaapaa, alaila au maoli no ka lawaia ana. Luu aku no hoi akahi alualua maīkai, kukulu ilaila, me kahi mouo no hoi, ina elua a ekolu paha hinai, alailā' lana malīe no hoi maluna, a Unliu iki, kii akn a pāi maī, ua piha oloko i ka Hinalea, ina he hinai komo o ka i 7 a, e lilo ana ke anu ī mea oie i ka mea nana ka hinai. O ka lawaia kela e pau ai kekahi poe I ta mano i ka kahiko. MOKUNA V. No ke Kuku Haie aua. He mau hale pili wale no ko keia Paeaina ī ka wa kahiko, he kakaīkahi na hale nunui, o ka hapānui he Ililil a haahaa walo no, a peneī ke kukulu ank: E waele i ka weuweu o kekahua, hana o like; ma ka aoao haahaa, e heoniho pohaku mai ī hai, a hooplha aku i ka lepo a papu iike, pela e hana aī a maikal ke kahua. A pau la, alaila, ele mua i lua no na pou klhi, a hohonu, kukulu Iho na pou kihi me ke kanu ana a paa pono, a e hoailona mawaena o keia mau pou i kahi e eli ai I na lua o waena, a e eli ia mau lua a pau i ka hamama like, alaila, kukulu ko waena mau pou, hoohalikelike no hoi a like me na pou kihi, a hoopaa ī keia mau pou ma ke kanu ana i ka lepo me ka pohaku īiilii. A paa ka pou i ke kuknlu ia, alalia kau i ka kelakihi a keia kihi, a pela no hoi kekahi aoao. 0 ka poe pouoke kuake kakulu mua, a mahope na pou o ke alo, a pao ia, alaila, kauhilo i ka lohelau me ke kaula mai kekahi aoao a kekahi, pela no hoi kekahi aoao, a ua makaukau na pou ī ke | ku iluna. | Mawaena konu o kekahi kala, e j eli ai i ka lua o ka pouhana, a pela { no hoi ma kekahi kala. O ka pou1 hana, he pou lolhi loa ia ī kukuluia

ma ke kala mai lalo a hiki nnna o irflhī © hai aiona welau o na oaa ; kela ame keia aoāo, a hohonu na ■ īaa, kukula iho i na pouhana a kana iho i wahi lepo iki me ona mau wahl pohaku. Alaila, kau i ke kaula mai kekahi pouhana a i kekahi, a kau i ke kauhuhu a nakinakl ike kaola a paa. A paa ke kauhuhu, alaila, hia ke oa o ke kua me ke alo.