Nupepa Puka La Kuokoa, Volume I, Number 41, 3 April 1893 — Na Pono Kivila no na mea Apau. [ARTICLE]

Na Pono Kivila no na mea Apau.

[Mai ka Nopepa «Hawaiian Star” mai.l He mea ku i ka pono i ka poe e alakai hewa nei i na kanaka Hawaii ma na mea pili kalaiaina e hoike ae be manao nei ka poe hoohuiaina e aua i na pono kivila mai na kanaka mai 0 ke koko Polunesia. 0 ke kumu poino nae o na manao ukiuki o loko o ka mahina hookahi a elua paha i hala ae nei, ua loaa he hookanaaho ana mailoko mai o ia ano hooweliweli: aka, mainuli hoi 0 ka hala ana o kekahi manawa, a me ka nana akahele ia ana o ke kumukanawai o Amerika, ua lilo kela i mea na na kanaka noonoo akahele a pau e hoomaopopo ai ina e lilo aku ana o Hawaii iloko o Amerika Huipuia, alaila, he wa no e

loaa ai i kona poe makaainaaa | he kuleana koho balota. Okahoololi umikumamalima | 0 ke kumukanawai o Ameiika I 1 Huipuia, penei ka heluhelu ia! ana: i Pauku 1. 0 ke kuleaua o na makaainana o Araerika Huipuia no ke koho balota ana aole loa e hiki ke hoole ia a hoohaiki ia paha e Araerika Huipuiaa e kekahi mokuaina paha mamuli o ke ano o ka lahui, ka waihooluu, a i ole, no ka noho'na kauwa kuapaa ana paha mamua. 0 kela hoololi, he noi ana ia 1 pono kaulike no na 8000 o na mahiko o ka Hema, na poe ilihune Hunageri o na kulanakauhale Hikina, na poe aie e hooliana wale ia ana o Mekiko a me Arizona, ka poe hoi i hanau ia a i hookupa ia paha i makaainaua no Amerika, ua haawi ia ka mana no ka hele ana ma kahi koho no ke koho balota ana. 0 ka mea ano e wale no i hana ia i kamla, oiano ke kue ana aku i na hehena, na lawehala, na poe hihiu laka ole mai e laa na Ilikini i hookaawale ia, a me ua poe Pake ka poe koole hoi aole e apo mai i ke ano noho’na malamalama, na maa kalaiaina olelo a hoomana o ka aiua, a he poe kupono ole no hoi no ka hookupa ana. Aole loa i komo na Hawaii iloko o keia' heluna. 0 kona hoonaauao ia ana, kona kulana Karistiano a me ka noho ana malamalama, he mea ia i kae- , na nui ia iloko o kauahiku mau makahiki a i hpea ac hoi mamuli o na hooikaikafana a na poe makaainana o Amenka, me ka oleio iki ana as nona, aia iaia ka noonoo a me ka noho’na maemae e like me ka Negeroi haawiia kapono koho balota. He heluhelu oia, kakau a hoomana hoi i ke Akua Karistiano. Ma ka laina kalai aupuni, ua lawelawe koua lahui maluna o keia mau paemoku, a ua mahalo nui iamai hoi e na mana nui ma ka hele kino ana aku nei o ka lakou poe elele. 0 ka nanaina ma na ano a pau aole ioa e hiki ke hoeaea ia koua kuleana maluna o ka maua koho balota me huai ole ia ae o ka inoa o Amen'ka me ka hilahila. Malia aole paha he alahele maikai e ae no ka hoomalamalama ana aku i ka loina o Amerika Huipuia no ka mea e pili ana i na pono koho mamua o ka hoike papa hou aua aku i ke kauawai i hookau ia no ka poe Ilikini Greed. Choctaw a | me ka Seraiaole. 0 keia ka poe lahui i haawi ia i ka mana koho o na Teritori Ilikini. E like meka. loihio ko lakou noho powa a ahiu hoi, ua paa ia lakou malalo o ke kaohi ia ana; aka, i ka manawa nae e ike koke ia aku ai e hoao ana lakou e waele i na loina o ka noho’na maluhia, ua pani koke ia aku lakou me na hana lokomaikai a kaulike hoi me ka aua ole ia o kekahi o na loina o ka noho’na aupuni kuloko. Ma keia la, ua loaa ko lakou Ahaolelo pouoi, aha hookolokolo, makai a me na poo hoomalu. E loaa anei i na Hawaii ka noho’na i like ole o ka mai-

| kai me ka ike maka ia no o ke I ; kulana oi loa ae o ka holomua; | i hana ia no e ia. | He mea pono aole e poiua ia i i aia iloko o ka hoohui aina aole i j loa e kapaeia ae ana ka maua; l koho. He hookahi wale no kumu e hiki ai ke hana ia kela mea mamuli no ia oka hana ana a ka Ahaolelo nui, oiai aia ma ke kumukanawai o Amerika Huipuia na hana pili hana kanawai a pau o na Teritori Amerika, ua hoea mai no ia mailoko mai o ka Ahaolelo nui wale no, a aole hoi ia he mahele oka mana kuikawa oka Peresidena a rae ke Senate. Oiai o ka Ahaolelo nui he hale kaulaua loa ia, a ua maa hoi i ka lawelawe ana me na ninau koho balota ma ka loina kaulana o Amerika. 0ka “Hoku,” ma kona ano he nupeaa hoohuiaina, a ke kauleo aku nei i na kamaaina o keia mau mokupuni, e hoolana oukou. Malalo ona opi laula o ka hae Ameiika, aole he wa kaawale no na manao hookae lahui, a ili paha ma ka pahu balota. Ina paha e kapae ia ae ana ka mana koho no ka wa wale no, ua hoea mai kela no ka hooponopono ana no ua poe Asia me ka anai ole ia, a pela no hoi no ka hoomakaukau ana i na kanawai kupono, he hana hoi i kupono e nui ka manawa, a me ke akahele loa, , he hana hoi e hoohui pu ana i , na poe keokeo a pela hoi me na kanaka ponoi, na Amerika . a pela hoi me na PoIunesia, a iloko o kona kulana manao . nui ame kona kuluna hoomaemae hou ana ae. I ka wa hope e loaa ana ina poe apau- ka mahele kaulike iloko o na pono a ua hoopakele ia ka noho ana makaainana.