Nupepa Puka La Kuokoa, Volume I, Number 42, 4 April 1893 — HE MAU MOOLELO NO KE AU O KO KA REV. KEONI G. PATON [ARTICLE]

HE MAU MOOLELO NO KE AU O KO KA REV. KEONI G. PATON

Noho ana iwaena o ka Lahui Aikanaka o < JSEu Sotoeredisa. Ua hoolele ia mai he eha poe opioplo i loohia i ka ma’i ulalii ma kekahi mau wahi kaawale, a aole e emo, na ia mea e hoopilalahi mai i ko lakou mau heluna. Me ke kahaha palena ole, ua kue ikaika loa aku la au, a ua hoahewa nui loa aku la hoi au i ka lakou mau hana me ko lakon ano, aka o ka’u man kue ana nae a pau, ua lilo ia i mea e huaipau mai ai lakou i ka lakou mau hoolala hilahilaole. .0 ka makou huaolelo makia. • 0 e hoopuehu aku i keia poe holoholona mai ka aiua aku, a nake kanaka keokeo e noho ka aina. Ua hoomau hou ia ka lakou mau manao ma keia mea, ua hoopunihei ia o Kepuku,. he kakaualii opio e holo iluna o kekahi o ko lakou mau moku, me ka olelo„mua ana mai iaia e haawi ana lakou he makana nana. He hoaloha a he kakoō nui oia no Mr. Mathieson a me kana hana. I ko lakou lawe . ana iaia a kau iluua o ka moku, ua hoopaa aku la lakou iaia ilalo o ka opu o ka moku, kahi e waiho mokaki aua he iehulehu wale o ua poe kauaka kamaaina i loohia me ka punpuu ulalii. Mahope iho o ka hala ana he hookahi la me ka mea ai ole, ua hoolele hou ae la lakou iaia iuka ma kahi mamao mai kona wahi ponoi mai. Ua naku hele mai oia uo kahi o kona ōhana lahui me ka . maluhiluhi a me ka piha makau. Aole paha e loaa ana poe inanao ino loa mai ka noe e aku e like la me keia * b poe kalepa laau ala. 0 ka hookomo ia aua mai o-keia ma’i ulalii ma keia ano na lilo ia i anela laku nni wale maluna o ka poe o na moknpnni. Ma kekahi mau - i

mokupuni kauhale, na haule[hia uappeapaui uama’ila; ! a, Āole hoi he poe nana e hanai aku, ahōohainu wai aku paha. He nmikumamakolu o ko’u poe o ka misiona i make mamuli o keia ma’i. No ka piha weliweli loa o ke koena iho o ka poe i j koe, ua lawelawe koke ae la ilakou i ko lakou mau wahi opeope a huli hoi aku .Ia no ko lakou home ma Aneituma. A koe wale ihp la no kuu hoa’loha oiaio Aberahama me a’u. Nee aku la au a kokoke ma kona aoao, a pane aku la: ; ‘E Aberahama, e hele ana kela poe a pau, a o oe pu no anei kekahi e hele ana a haalele mai ia’u hookahi e noho raa Tanna nei, a e hakoko no ka pono o ka Haku?” Ninau mai la oia: “E noho ana no anei oe e Misa?” Pane aku la au, “Ae, aka, oiai he .ikaika loa ka pahola ana a ka mai i keia wa, nolaila, aole e hiki ia’u ke koi aku ia oe e Aberahama e noho mai, malia o papapau pu kaua a elua i ka make, eia nae, aole e hiki ia’u ke haalele i ka hana a ka Haku i keia wa.” Pane mai la oia: “E Misa, e noho ana no au me oe me ka paulele ana o ko’u naau a pau. E noho pu kaua a e make pu hoi iloko o ka hana a ka Haku. Aoleloaaue haalele ia oe oiai oe e noho ana ma Tanna nei.” Me ia mau olelo ana, ua auamo ae la oia i kona pahu a me kona opeope me ka hoihoi hou ana iloko o kona hale ponoi, me ka lamalama hauoli ma kona helehelena, a, ma la hope mai, o Aberahama ko’u hoahoolaukanaka māikai loa, a hoa’loha kupaa hoi, a hoa alo inea o ka noho ana ma Tanna. ■ Ua lawe aku o Mr. Johnston me kana wahine a me.ā’u pu i mau mea ai, laau lapaau a me ka wai i ka poe ona puulu kanhale i kela a me keia la. He kakaikahi wale no kapoe hiki ke kokua mai. 0ka hapanui o ka. poe a pau i inu i ka makou laau, a i hahai pololei i ka makou kuhikuhi ana ua pau wale no i ke ola; aka, he heluna nui o na kanaka i kue loa i ka makou ao ana. He lehulehu wale i hele okoa aku a luu iloko oke kai i loaa ai ka hookanaaho ana. He kumu hoi e make hikiwawe loa ai. 0 kekahi poe hoi, ua hele aku a eli iho la i mau lua ilaio o ka lepo, ā moe iho la iloko o ka lua; a ma ka wa e pumehana loa ae ai oka lepo oka lua, ua kono aku la lakou i ko lakou poe hoaloha e eli hou iho i ka lua a hohonu a loaa kahi puanuanu 0ka lepo. Ua nuiloa o lakou 1 pau ika make iloko o ia poe lua, a ua uhi ia iho la ka lepo maluna o lakou. Aia ma kahi oka hookahi hapa-kolu o na , makaainana o Tanna i pau i , ka make mamuli o keia ma’i , ulalii. Aole no he mea e hooka- . haha ia ai ka'naau, oiai, iloko i no oko makou hooikaika ana . e kokua, a hoopakele hoi ia , lakou, ua hoohui pu ia aku la : ho nae makou me kapoehaole ■ r / ■: /■ i': - ■ ■

keokeo ka poe noi nana i koo- ; nlu na mea e make ai lakou, ineka imi anae hooko ia ko . lakon inaina malnna o niakon. . He poe kanaka ili keokeo pn • no nae makou. Ma ka la 1 o Iannari, 1861, i mahope iho oka halawai hai- . pole ahiahi, ua haalele iho la , o Mr. a me Mrs. Johnston i ko r u keena noho no ka huli i hoi ana no ko laua hale hoho , ponoi he nmi wale no kapnai ■ ka mamao mai ko’u wahi aku. , Aka, ua loaa akn la iaia ke- , kahi mau kanaka elua ma kona pukaaniani me na laau . newa nunui me na maka i • kapalapala ia a eleele. A paka hoa ake, ► m m r i