Nupepa Puka La Kuokoa, Volume I, Number 48, 13 April 1893 — E Hoolohe i ko Oukou Mau Alakai. [ARTICLE]

E Hoolohe i ko Oukou Mau Alakai.

I ka wa a Mose i alakai mai ai i ka lahui kanaka o ka Iseraela mai Aigupita mai, e lawe ana ia lakpn ika aina e kahe ana oka waiu a me ka meli ma ke kauoha a ke Akua, iko ■ lakou wa i hiki ai ma kela aoao o ke kai Ula, ua kaulua loa lakou meka hoopukaana i na olelo ino ia Mose. No keaha laoe ilawe mai aiia ’ makou a ē makē iho maanei? . Ua ahona no ka n()ho ana i i Aigupita, ua maka J u loa lakou t ika nana aua mamua he kai, 1 a mahope mai na koa o Parao, aka, na ke Akua i hoopakele ia lahui mai na poino ae. Ua • kau aku ko lakou manaolana maluna oke Akua ko lakou ’ alakai nui, ma o Mose la Kana L kauwa. He nui na kuee pine- , pine o kekahi hapa oka lahui i ika Mose alakai ana ma ka ! waonahele, he kanaha maka- ' hiki o lakou i hele ai i o aia nei, ua minamina loa ka lahui , Iseraela ika noho ana ma Ai- . gupita, mē ka manao he oi aku i na pono malaila mamua oka aina a lakou e hele aku ai e 1 noho, aka, ,aia iloko o kela la1 hui e hoolohe ana kekahi poe, a e kue ana kekahi poe, a maiX 1 loko mai o kela heluna kana|ka he mau miliona, he elua . i wale no i oili ae he mau kanai 1 ka koa.loa, o Iosua me Kalepa, iao lauano nakanaka i komo i ka aina o Kanaana.

Ke hoike hou aku nei no makou imua o ka lahui, maluluna o ke kumuhana a makou i ike ai he pono a he pomaikai no keia lahui. I keia wa e kue ana ka poe kue, aka, aia a hiki mai ua manawa la, alaila, e ike pono ana no ka poe kue, eia kakou i ka waonahele e naku hele nei i o a ia nei e luaiele ia ai e ka poe kue, aka, o ka poe ike a noonoo pono, e kue ana lakou e like me Iosna a me Kalepa, a e hoao ana lakou e likeme ka hiki ia lakou ke hana, a e alakai aku hoi i keia lahui imua, a he mea pono e nana a e hoolohe ka lahui inaalakai ana a ko lakou mau alakai e hookele nei i ka lahui oia ka Aha Kuhine a me ka Aha Kuka o ke aupuni i keia wa, aia ke kaulawaha o ke aupuui ma ko lakou lima kahi i hookele ai, aole lakou e alakai ana i ka lahui iloko o ka poino a me na popilikia, a kahi poe e upu aku nei e hoea mai ana ua mau pilikia la. īna e hiki io mai ana ua pilikia la, owai la ke haule mua iloko, oia lua? Aole anei o ka poe e hooikaika nei e loaa na pono ia kakou? 0 lakou no! Ma kekumu hea hoi? Ma neia kumu, o lakou ka poe waiwai nui i hele a hihimanu ka noho ana, a o kakou ka poe e keke neina niho me he papai la, eia no kakou ma kapakapa o Manulii, o “Kapakahi Manuia 6 Keoki ka moku." Heaha la na pilikia e loaa mai ana ia kakou ? 0 ka pau anei o ka nohona Kuokoa o Hawaii nei? Aole, he mea keia e hooi loa ia aku ai ke Kuokoa āna, ua loaā he māna ikaika nanae kakoo maiia kakou' Heaha hoi ka pilikia a ka lahui e uwe mai nei? Aole he pilikia nui a koikoi, o keia wale iho no, aloha ka aina, ka lahui, a me ka Moi, alaila, he aloha kumu ole, ua lilo ka io o ka aina, a o ke aka wale no o ka aina e aloha ia nei. Aole e hoopilikia ia ana ka aina a me ka lahui, aka, e hoopomaikai la mai ana ka aina a me ka lahui. I ka wa e noho Kuhina nui ana o G. P. Judd no keia aupuni i ka wa o Kauikeaouli ka Moi, ua olelo aku oia ia P. Naone, “aia maukaoMaemae make.kahawai 0 Kapena, he miliona dala e e loaa mai ana i ke aupuni ina e lawe ke aupuni a hana i mau paipu wai nunui.” Ua lawe oia ia kumuhana iloko o ka Ahaolelo e aie ke aupuni, ua hoole paakiki na lunamakaainana oia wa, me ko lakou olelo aohe he waiwai o ke aupuni ma ia hana, aka, aole i hoolo-1 he o G. P. Judd, ua hana oia a ko ia hana nui, a ua ike ka lehulehu i ka pomaikai nui i loaa i ke aupuni a me na makaainana i keia wa. Ina paha e ala hou mai ana ka poe i kue j 1 kela alakai ana a G-. P. Judd j i keia la, heaha la ka lakou | olelo kupono e haawi aku ai’; ia G. P. Judd? Pela no makou | e ao aku nei i ka lahui, e hiki j mai ana ka wa e pau ai ko lakou kuhihewa. He mea pono i ka lahui e hoolohe a e uana aku i na alakai ana a ko kakou mau alakai

o keia mau la, aia iluna o ko keia hana, a maluna hoi o makou a pau, aka, ke makau kumu ole nei kekahi poe, a oia ka lakou e hoomaka’uka’u aku nei i ka lahui, a poe naaulakou hokua ke koikoi o po e puni ana, aka, o ka poe uaauao aole e puni. 0ka poe hoopae opiuma, kuai opiuma, kipa, piliwaiwai o na hana ino 0 ka wa i hala, ke minamina nui nei lakou no ka hoihoi ole ia ae o ka Moi iluna o ka noho alii, i hoihoi ia ae ai na hooponopono anpuni iloko oka poho oko lakou lima, oia ka lakou e mihi nei. Minamina nui loa lakou i ke au o ka wa 1 hala, uo ka mea, he pono loaa wale, uhaai, kiola wale, hopu ka akau kiola ka hema, a o ka hopena o ia hana, ua ku ka puu ia holowale. Nolaila, e oki na walaau ano ole o ka lehulehu, na Hui Aloha Aina a na Wahine, oiai aole olakoa kuleana i na hooponopono aupuni ana, aole o lakou mana koho balota, e ala mai auanei na pake me na lapana mamuli 0 keia mau alakai lalau ana. 1 hookahi mea a ka lehulehu e nana aku ai o na alakai o keia aupuni, aole o kela a me keia ke ku ae, o kela a me keia hui ke alakai, a hoao e aumeume he haunaele ka hopena. Ma nahooponopono aupuni naauao o ma na hookele moku ma ka moana kai hohonu, ua ili ke koikoi o ke alakai ana maluna o na alakai naauao, aole i ka poe o Kula, o hoe ia auanei ma ke kunihi.