Nupepa Puka La Kuokoa, Volume I, Number 55, 26 April 1893 — Halawai Makaainana ma Hana. [ARTICLE]

Halawai Makaainana ma Hana.

Ma ka Poaono, Apenla' ‘15, hora 6:30 p.m., ua noho ka halawai makaainana ma ka luakini hoole pope ma Wananalua, e like me ka hoopanee ia ana ma ka halawai o ka po Poakahi, Aperila 10, malalo o ka wehe ana a S. W. Kaai i ka haiolelo a me kona mau hoa imua o na wahi kauna kanaka i akoakoa ae i aneane aku e piha ka haneri ke hui apau loa,a uahele mai kekahi poe mai lilaino mai, me ka manao e loaa ana ia lakou he pomaikai, eia nae ua hoohokaiako lakou maiu manaolana Uakohoia o E. M. Hanuna he Makāi i lunahoomalu, a ua kaa kā hanohano o ka wehe mua ana i ka haiolelo ia Mr, Kaiwi, no Honomaele, he mea i hoolaha mua ole ia oia kekahi e haiolelo ma ia po, a ma kana i kamailio mai ai, e hoomau ia no ke aupuni Moi, a he mau olelo kana e kakoo ana i ka pono o ke aupuni Moi. Pau kana ua ku mai o J. K. Hauuna a olelo mai la, mai lili oukou i ko kakouoleloia mai ika niga, ina he niga kakou, alaila e kapa aku kakou i ka poe a pau ma Hawaii nei he niga lakou, e like me na keiki a (Jenter. A eia hoi kekahi, ke hoino nei kekahi poe luna aupuni i ke aupuni Moi, kahi nana mai ka lakou papaa berena, he hana kupono ole na lakou ka huli ana aku a peku i ke aupuni Moi. TJa oi loa aku ka pono o na luna aupuni he hanen dala a emi mai ka uku ’malama, e ku ae lakou ma ka aoao o ke aupuni Moi a e waiho aku i kahana, [Ua pane ia aku e kekahi, nawai e hanai mai i ka ai.] Aua ao pu mai oia ike anaina, ina e laweia mai ka pepa inoa no ke kakau ana e hoohui me Amerika, aole pono e kakau, a he nui aku olelo. Hoko oka manawa a J. K. Hanuna e kamailio ana, he nuiha leo e lohe ia aku ana, e hoopuukah.ua mai ana i kana mau olelo, a iloko oia manayra ua kani mai la ka ulili a ka Lunamakai o Hana, a ku kokeae laka lunahoomalu E. M. Hahuna a liolo aku la no - 1 J , v r . • * * *

kahi i poha mai ai o ka leo o ka ulili me ka waiho hakahaka ana i kona noho. Iā manawa i hele hihi ae ai o S. W. Kaai a noho iluna o kanoho oiai no o J. K. Hanuua e haiolelo ana. Pau kana haiolelo ana, ua kahea mai la o S.W. Kaai i ka inoa o J. P. Sylva e hele aku e haiolelo, aia wa i pane ae ai kekahi leo “aole o oe ka lunahoomalu,” ano ka hiki ole ae 0 ka mea i kaheaia, ua ae aku la o S. W. Kaai ia Willie 1 Hutchison e haiolelo mai. Ua kamailio mai la no oia ma ka aoao e kakoo ana ike aupuni Moi, me ka olelo ana mai, ehia o kakou i kaili ia na pono eke aupuni Moi? Aole hookahi, a ina kakou e hoohui ana me Ameiika e helelei wale mai ana anei ke dala iloko o kokakou maulima? E pono no kakou e hana i loaa ke dala, ua oi ae ko kakou loaa aupuni i keia manawa, aole pela i na makahiki i hala, a ke uku nei no kakou ina hlo oke aupuni e like me ka mau, nolaila aole pilikia ike aupuni Moi. Ika pau ana o ka Willie haiolelo ana, ua ku mai la o S. W. Kaai a olelo mai la, owau ka haiolelo hope loa a hookuu aku keia halawai, eia nae ka mea aka, ua pau e aku la, kanaka i ka hoi, ua pane aku la oia ma ke kua, ua hookuuiakeia halawai. He hoike ana mai, keia i ka hilinai ole ia. Ua nui ka nune ia no ka hiki ole mai o na haole, oiai ua hoolaha ia ae e haiolelo ana o Mr. Center, S. W. Kaai, J. P. Sylva a me J. K. Hanuna, eia nae, aole kekahi mau mea 1 hiki ae. H0N03£AELE. TJa ku mai ke Kinan i keīa kakaKiaka mai koea maa awa mai ma Hawaii a me Maui, me 3S mau ohua kapena, 46 mau ohua oneki, 12,005 mau eke kopaa, 147 mau hipa, 170 inau eke uala, 52 mau eke kulina, 56 mau ili pipi a me 200 mau puolo huikau. Ke makemake nei o Mr. Albert Favorite o Arkansas City, Kan., e haawi aku i kapomaikai i ko makou poe makamaka heluhelu I kona īke i na mea e pili ana i na ma’i anu. Penei kana olelo: “Ma ke kau kupulau i hala iho nei, na loaa iho la au i ba ma’i anu a ua ano kuonoono loa ka ma’i ma kuu ake mama; a aohe hoi i ano ola pono ae, ua loaa hou iho la au ia ano ma’i hookahi me ka hoonawaliwali ana ia’u a hala wale ke kau makalii, a i ka haalele ana maī o ke anu, he kunu paakiki ka mea nana e hoomailo ana ia’u a’u hoi i manao iho ai aole loala au e ola ikiana. He umikumamaha makahīki i hala ae nei, ua hoao no au i ka iaau kunu a Chamberlain me ka holopono, nolaila, ua manao iho la au e hoao hou. Aole i pau he hookahi omole, ua haalele koke mai la ke kunu ia’u, a aole loa hol au i hoopllikia hou ia mai e ke kunu me ke anu. Ua hooia aku au i kahi poe, a ke mahalo nui nei lakou.” He 50 keneta o ka omole e kuai'iama kahi o Bessox Smith <£Co., Agena ma na Pae Aina Hawaii. 2435—lt.