Nupepa Puka La Kuokoa, Volume I, Number 61, 8 May 1893 — He Moolelo Hawaii [ARTICLE]

He Moolelo Hawaii

* , MOKUNA VTL Lf 1CA HOO>fANA KAHIKO, : Eia ke kau wahi moolelo. I ka A. L D. 1827, e noho ana o Kaoikeaouli Eamehameha IH ma Waoala, a o Kaahumanu a me na alii e ae, ma Maeaea, Waialua, E hoomakakiu ‘ mau ia ana na Koa a me na hooilina t. kupapau, a me na kalawa kahakai, 5 a e huai ia āna na mea a lapalapa ilaila, ua manao na alii he dalmaua, s a ua kapu na lama a o ka po; aka, > he mea mau no nae ia no ia kaha, ■ me he makaihuwaa la ka a makawalu o ke ahi a ua mau aumakua ' nei o ka po. L la manawa, make iho la o Mano- ■ helii, he luahine, a ua kanu kokoke l ia ma fce kua o na hale, a i fca lua o l ka po, oa.kil mai la fca mano a lawe 5 aku la, He uuku poepoe wale no ka , lua i hoopuka ia mai al ke klno* ku. , he 16 iniha ke anapuni o fca lua o ka milo poepoe ana a hikl ilaj io> i kupono ma ke poo o ke pani o ka pahu, a ua haoiama malaila, aoīe L nae he kanuka ma ia wahī o ioko o ' kahoIowaa,a makeia wahi puka i uuku loa, ua hemo iho ia no ka.ke \ kino nui o ke kanaka, (Aolepaha i he mano, ho puhl paha, ua eli no a loaa, ai a pau, hoi mai;oia ko?a manao.) A i ke ao ana ae, e puehu niai ana ke kapa i kahakai, e nua mal * aua kahi ana i hele mal ai me kona r mau halo, a I ka eli iā ana aku, aole • io no he kanaka o loko. i I ka A. D. 1828, make aku kona . kaikuhane, o Kualla ka inoa, a iluna no hoi ona e hoi māi ai o Kamohoalii, ā qa kanu ia no oia Hoko no o fca hale a nalo i ka lepo a' noho no} ka ohana iloko; aka, ma lapo iho no, o ka Illo no ia i fea māno, makai • mai no ka eli ia ana mai ma ke kala * o fca hale, he mea maa no ka ia !a . lakou mai na kupuna mai ikahi i wa, a pela no kekahi poo e ae. ' >’A AKUA AI7KAKUA Hookahi akua aumakua nui, a ua manao la nana no i hana i ka lani kuakaa, a me ka honua, a meko ’ lauamaa meai plhaai. Kanenuiu1 kea no ia, a maīoko o ia akua hoo1 kahl aha, na.. lehulehu ' Hoko o fce akua hookahi. TJu hui pu . o Kunuīakea. a me Lononumkeā ilpkooiamana ukua hookahi; no , aa puali alii'uhKae ho lehulehu malalo iho i hoomanaia e nakānaka, ua hoopili ia ka inoa o kelu māu akua, a hahāe ia na Inoa o lakou ā i ■' okolu.i na puall o :ka lani- a me ko L* , I • » L* ,».' » • ’ * • ka hohuaj eia na, inoa i ahae. ia ā i ’ hoomaua ia: • O Kaae, o Kānehekili, o Kanei: wawahilani, p Kaneikapualena, .o S

■ ■ ■■ 5 Kaneikamalamalaaia, o Kaneikoli- . I hanuakala, o Kaneīkamoleholehu, Kaneīkawanuao, o Kaneikapule f * j KaaeiUueaukaukaa, o -Kanekii, o ‘ Kanehaka, o KanemakahīoMe, o * Kunelele, o Kaneikoha, o Kanopaina, o Kanekakaa, o Kanekoa, o Kaneīkokoa, o ■ Kaneikokala, o Ka- * I nehulihonua, o Kuneīkaulunaola, o L Kanem&naiap iiea, o Kanemakua, o > Kanehunamoku, o Kaneikapapahonua, o Kunekiei, o Kaneī>alo, o Ku- ( neohīohī, o Kaneinilohui, o Kunepuaa, o Kunepuahiohio, o Kaneneenee, o Kanemanaīahuea, o Kanepohakaa, o Knneholopali, o K«ne- : ikaononīokalu; he tausani o na tau«ani ona inoa i mahae ia ma na ■ inoa aao like, hookahi hana hookahi , kuahu, hookahi wahi e kaumaha txi he Pohakuokane. Hui pu hoi ke Kaneulupo a pau, me ka hookne ule o kekahi akua i kekahi/ai līke no i na mohai ame na alana. Aia nae ma ke kanawai a me na mea laa ka iike olo. KO KUNUIAKKA. VJa mahae iao Kunuiakea a lilo i poo akua iloko ona puali alii anela oka īani, a ua hoomana ia ma kela ame keia īnoa ona i uhae iaai. Oia no o Ku, o Kukauakahi, o Kuwahailo, o Kuhooneenuu, o Kukalani, o Kukallimoku, b Kukeoloewa, i o Kukeaoloa, o Kukeaopoko, a o. 1 Kukeaohoomihamihaikalanlnuī, a o i Kmuokuhalii, o Kupulupulu; o Kupaaikee, o Kupepeiaopoko, o Ku- ► hoobolop«li,‘o Kuolonowao. o Kukaohiulaka, o Kumauna, o Kuliiiaka, o Kuliliaikekaua, o Kuhaimoana, o Kakahaula, o Kuikealui, o Kuikauweke, o Kuikekala, o'Kaikepaa, o Kuikahaawi, o Kulkaioaa, o Kuikepi, o Knikapono, o Knikamolimolialoha. Ona kinī akua pualianmakua ipuka maīloko mai o Kunuiakea, ua olelo īa, aa pili nuī i ka make, a ua pilī nai i ke ola; āia maanei ka wehe a me'ka huikaia ana. - X0 3X>NOKUIAKEAO ka lua īa Iloko o Kanenaīakea, ke akua aumakua nai, a ua hoomana nuī ia kona mau īnoa I mahae ia a lehulehu; oia no o Lono, o Lonoikeoualii, o Lonomakahiolele, o Lonoopuakau, o Lonokaiolohia, o Lonokinau, o Lonoikiekie, o ikiaweawealoha; a kini, a mnno, a lehu wale aku na Inoa i uhne i;t ma keiainoa hookahi. Aokekauoha nai i -elelo ia, o ka hoolohe u malnma pono. [Aole i pdu~) ,