Nupepa Puka La Kuokoa, Volume I, Number 65, 15 May 1893 — NU HOU HAWAII. [ARTICLE]

NU HOU HAWAII.

Ela ke kpolala la -nei he heihei waapa mawaena ona Hai Waapa Healapi ame Malala i keia mua kokeiho. Ua piha loa na kolamu o ka Holomua i ka hailiili i na mea hanohano o ke Kfū Ahaolelo 1892. Heaha la ke knleana e nuku wale aku nei no īa lakou? No ka piha loa i ka īnaina o ua walii nupepa la a kamalii, ke baillili nei ia Rev. S. E. Bishop. Aole e hiolo ia oe ka' hale 1 kukalu ia maluna o ka pohaku. Aole he hoino a ko mak.ou aoao i ke Komisina o Amerifca i hiki mai nei. Na ka Holopee no i hoino ae la ma ke akea, no ka mea, ua paoa kona waha i ka haihili. Aole makou e pane I na haina o na nīnau a ka Holomua, ala oe a hai maī i na haina o ka makou ninau i hoolei ia aku ai ma ke kowa ou .mau niho. Aole makou he kamalli e punl wale aku aj. - Mai ka la .ioaku oMei nei, e hooloihiia aku al na hora hana o na luna aupnni, oia hoi, e hamama ana na puka oīhana mai ka hora 8:30 kakahiaka a hikl i ka hora 5 ahīahi. Ma na Poaono a pāp, e pani ana na keena oīhana ma nahora 1 auwina la. ‘ r - / ; " Ma ka aulna la 6 kaPoaha i hala, ua kono mai ka Mea Hanohano ke Alii J. Enaa na lunahooponopono o keīa nupepa e hele aku e makaikai ī kona m'oku holo lealea makaī o Aina Hou e kapili ia nei. He moku maikai keia o ua kelki lalawal la. O kaeleu ia. I kekahi la oka pule i hala, ma Lahaina, Maui, ua moni hewa kekahi keiki elima makahiki I ka hua manago a poholo ilokō o kona opu, ahe hiki loā no ke ike ia iho ma ka hahā ana ika ōpu. Ke hoao nei. ke kauka Aupuni i kona ike e hoopakele 'i ke ola o keia keiki uuka ma ka hoohehee ana ika hua maBago. O: kekahi alanui eae, oke okl maoli wāle no, aka, me ke aumeume nui no nae ia mawaena o ke ola a.me ka make.

Hana, Mei 12-—Ma ka la 11 iho nei, ahiahī, ua ike ia aka ka Elele Aloha Aina S. W. Kaai e kau mai ana ma ka amauma he lipine no ka hoohuiaina. Pehea la keia, ke hana apuhi ia nei paha ka Hui Aloha Aina. 3Ia ka auina la o ka Poaono nei, ia makou e hull hol ana no ko maKou keena hana nei, holina īa mai ana na ona o na nnpepa “Holomua” ame «Ka Leo”, ua pupu ae ia ke kai oke alalauwa aia ae la ma ka Halewai. No ke kumu, no ka alapahi I na kanaka i ka mea oiaio ole, Kahuhu! 0ko laua ano no ia ī! Ko hakukole hou mai nei no ka Lunahooponopono o ka Holomua i na Iosepa o Hana. Auhea oe e ka makamaka, aole no ko makou ike ole I kou noho ana a me kau mau hana, ua īke makon i kou moolelo, aka, aole Iluna o na mea pili kino ko kakou kahua hana. Eku ana maua maluna o ko maua ano keonimana, a e paīo ma ke ano naauao. Ena makamaka, ina e makemake onkou e ike ī na ano ia o kakou a pau, e pono oukou e hele ae ma Monikahaae; aia ma ka rumi kauka oJ. M. Whitney M. D- D, D. S. Ua hana mīkioi ia e na lima noeau 0 Mrs. J. M. Whītney, ahe nui ke akamai o ka hooponopono ana a keīa lede. E akahele nae oukon o kahe iho ka haae i ka uhu maalo ī ka maka. Ua hoolilo akn nei ka Hni Aloha Aina a na Wahine o Maui i ka punana o ke Diabolo (Hale Holohao) i wahi e halpnle ai lakou, a o na alakai oia o Mrs. Ane Smith Keapo, Manukeokeo, Kukana, Uhaleoole, a ke haīpule nei elua manawa o ka hebedoma. O ka pule a me ka nuku 1 ka poe hoohui aina, o ha mea iho la īa o ka halawai ī kela a me keia manawa. Ke uwe kuwo nei na wahlne o kela hui aloha aina o Wailuku i ka hoohoka ia oka lakou mau elele i hele mai nei e ike ī ke Komisīna. Eīa ke lulu dala hou nei no ka manao e hoouna hou. Ua kaea na wahine aua pakike mai kekahi poe. Wahi a kekahi oia auna, < £ 0 ka olelp ia a kakou e lohe nei, e hoi ae ana ka Moi i ka nohoalli, aohe a ko ikl.” Ua hoohiki pau peie pau mano, aohe e haawi hou i daia. Ku a hele pela ka lapuwale. Ua pau i ke ahi ika po Poaha i hala ka hale i noho ia ai e Hon. R. D. Walbridge, ma Wailuku, Maui. I ke ao ae no ko laua haalele ana me ka wahine, a hele a noho ma kahi okoa, i ka po ana iho mawaena o ka hora 11 ame 12 pau aku la i ke ahi. Aohe nui o na mea iloko, no fca luna nui hou na wahi ukana i like me S800, he hale nani kela, ua $8,000 paha kona waīwai lo. Aohe kanaka i ka wa f pau ai, aole no hoi i loaa ka mea nana ke ahi. He hnkihuki kaula wikani kai malamaia mawaena o na puali o Pauoa, no lakou ka nui he eha mau Pukiki ame elua mau Hawaii, a me ko Alanui Emma Puali, heeono mau Hawaii, kai malama ia ma kahi kokoke ika Hale Kanikela Beritania mua ma Alanui Emma, 1 ke ahiahi Poaono i hala, no ka puu dala he $80. Ua hoomaka ka bukihuki ana mai ka hora o:30 a hiki i ka hora 0 o ka po, aohe nae he mea i akaka oka eo. Kolaiīa, ua hoo-paat-e ia a no kahi wa hou akuI ka hora 4:30 o ke ahīahi Sabati nei, Mei 14, ma Apua, Honolulu neī, ualawe aku ka make ia Fred Wīlhelm, ke kupakako o ka mokuahi Hikahala, ikc 33 mau makahiki a me 7 mau malama o kona ola ana. Ika Poalua o kela Iiebedoma aku nei, na holo akn no. oīa i Kauai ma kana hana man, aka, ika Poakolu ae, ua loohia ola ika mai. Ua hoihoi eia mai ola i Honolulu nei ma kaWaialeale okaPoaonoaku nei me ka mai. Oiai, ua lapaau ia oia, aka, ua oi aku ka mai imua o ka mea hiki ke hoopakele. • Ua waiho iho mahope nei, he wahine a he mau koiki ekolu a me kona makuahine aia i Hilo.