Nupepa Puka La Kuokoa, Volume I, Number 65, 15 May 1893 — He Moolelo Hawaii [ARTICLE]

He Moolelo Hawaii

MOKUNA VII. XO KA HOAU3XAKUA A2TA. A Ina hopu pīo ia, e kii'npka: aumakua pueo a hoopakele. Ina he mai nui, a ua -Iapaaa ia a;ua hooiloUo ia, a ua punawelewele na. na maka, aole ppe e kokua ana, a mailoko mai o ia make, ua, ola ho l ka aumakua ma ha kuhiktUn.;ana mal ma ka moeuhane i ka po. :X kekahi wa, ua make kekahipoe me ka uwe nui ia, a hoihoi hoa mai fca aumakua i ka uhane a ola hou; he mau moolelo lehulehu no keīa poe. Aole o keia wale no na hani a ua mau aumakua neī, o ka haawī aaa mai i na pomaikai o ka noho ana.kekahī; a ua kaena iho la ka mea aumakua, * f oia ke ola a ka aumakua, 5J Ua manao .kekahi poe o keia wa, oiakekahi kumn nui i emiaika lahui, mamuli o ka haalele ana i na aumakua, kumupaa, unihlpili, a me na kumuhaka a pela aku, ua iaaina -nul mai la lakou 1 na pulapuia e like mo ke Akua i kona lahui i hoolaa ia, a ua lilo na anmakua i mau enemi e hoopai ikaika ana i ka lahui, ma na hewa hoohiki, aī una i na tnca i kaumaha 5a a i hoolāa ia a pelaaku. He kuhihewa loa ia mau manao anapelal «O ke akua ī haaa ole 1 kalaniame ka honua, aole ia he / ■ akua.” - Eia kekahi ano o ka hoaumakua aua: Okapoe a pan i pililoaaku iloko o na aumakua kiekie o ko ka laui a me ko ka honua nēi, a me ko na wai, e ola hou mai ana na uhane mahope o ,ka make ana, ā noho kino

uhane hooaohonoho ākul mai la iluna o kekahi mea o kona ohana a he mea e ae paha, a hai mai la i kona inoa imua 6 kaohana, a ua hoomana nui ia aku. Aole i hoomanamaua ia aku ke kino kupapau me na kaumaha ai ana, aka na na aumakua - i hahae ae a līlo i kino lan. lua ua pili I ka mano, oia kino ia e hoi mai ai, ina i ka moo, a i ka pele, i ka iani, e hoi mai no ola ma ia maa ano kino me na hoailona pakahl, i ole ai e hoohewahewa ka ohana, a me na.aikane. paha ana i makemakē.aku ai. Aole o ka wahi'a kekahl poe. : KA CTXIHIP1LT. Oia na ākua i ioaa mai na kupapau mai, heomaaamamana ana, a ihēkekākuai ana iloko 0 na aumakua. O nā kupapau a pau 1 uiinamina nui ia e llke me na keiki punahēle, a pela aku, o ko lakou klno ke ho-unihiplli ia. Ina iloko oka moo, mano a pela āku. . XO KA. AL'MAKUA MOO. ; * * ' • / . • * ' He nui wale *na aumakua moo kahi e kakuai ia ; ai na kupapau, O Kalamaiuuu, o Laniwahine, o Hauwahine, o Kanek.uaāna: a me Kihawahine;.a o kihi a me ka.lēhu a me ke kino moo. Onā akua keia i hoomana mau ia, a e kakuai mau ia ai na kihp ;i : mākēj ;a lilo ai mā keia mau kino eepa. 6 Walinuu a inē Walimāuoanoa 'kekahī mau aumā&uā inoo ā aku. * * 6 IHhawahine, oia no Maui, ā i k'ona make ana,* ua npi ia-ā kakuāi iā"flokō-o jMaraaiuuqi*C loa. Mamuli o ;kqnalanqtalii;paha, oiai he mau.alii nui kona,mau kupana inai Ka po. mai.. A ma kona lilo ana i moo, ua .hoonaāna nuila oia e na alii ; o Maūi a me .Hawaii me ke. kapaj a haē ke kukulu anā-i *na puloulou, a he makē kē kanaka 1 kona māe kapa. Ma Maui no oia i kakuai ia. 7 . I ka lilo aua o Maui a me Oahu ia Kumehameha L, ua lawe pio ia o Kekuaipoiwa a me Kēop'uolani kana kaikamāhine, a o Kihawahine hoi ko loua akua; a he kupunawāhine hol no laua. A i ka hui āna o na moku a pau, ua hoolilo āku o Kamehameha i akua kapu Ipa, he moe ke kanaka ilalo ke hele ke akua; ina he kanaka' iluna o ka waa, moe no ilaila, uo ka nui o ke kapu. Ike mau ia oia ma Mokuhinia, Lahaina; ma Kapunakea, Kanaha, PaukukaLo a me na wahi e āe no. A ua hni pu .aku o Kamehameha-la Kihawahine oia kekahi o na akua nana e hoohui i na mokupuni a pau a līlp i hookahi; a penei kekahi olelo kahiko: “E ai aku oe ia Oahu, ia ku aka hale o1i:o akuai kalaio Waikiki, he hale puania no KalaKalamainu no ko akua ao Klhawahine.” • O Walinuu o Walimanoaaoa o Kalamainuu a me Kihawahine, he poe kuāmoo, a he poe moo alii aiaupunl keia; ao keaupuni ka-lakou waiwai nui e malamaai. Ua hoolilo ia lakou i poe kia hoomanao maloko o na heiau, a ua k.omo lakou ma ka lalani akua wahine. O ke alii e paulele i keia māu moo i kiai no kona aupuni, e kupaa - no .auanei ia me E:a nauene ole. {Aote ipaiu ). • / /