Nupepa Puka La Kuokoa, Volume I, Number 72, 25 May 1893 — He Moolelo Hawaii [ARTICLE]

He Moolelo Hawaii

MOKUNA VH. Ua oielo ia no hoi he hana maa mau no ia i na Pueo kiai o ia wa,. ke kipaipai malie a hemo wale ka paka, a alakai naalīe aku e hoopahemo i na pio wahine opiopio. Pehea la na aumakua Pueo kiai o keia wa? Wahi u S. M. Kamakau. f< Ua manao au xn& ko’u hoohalike ana, o ka Pueo aole ia he akua, aka he haili o ke Akua ka Pueo, e like me ko ke Akua hooiilo ana ī kona Uhane Hemolele ma ke ano kino Manu Nuou. ,, NA ilAKELEKOI O NA KAPU LIILII. Hkolu no mau mahele nui o na kapu akua i hookapu īa a hoolaa ia e na kanaka, a mailoko aku o laila °ipuka hou aku ai na kapu liillia kinikini wale. Ha muu.—0 na kapu aumakua Mano a :ne na unihipili ilaila. He kapu ka Mano aole e al ia a hoino wale ia, a hele ae palia ma kahī oka uahl e hīai ana o make, kapu no me kekīiīi» mau i T a i komohla ia e ka haīli o :m Mano, kapu pu no me kekahi uua ai ma ka ama, a me .. kekahl mau manu o ka lewa. Ka lua.—0 na aumakua Moaa me ua unihipili ilalla. He ‘kapu kekahi mmi Pa o ke kai a me ka wai, a me kekahi mau manu a mau mea ai.ulu o ka aina. Ke kolo.—0 fca aumakua Pele a me na lehu uuihipili ilokoo iaila. Ua olelo ia nae ka Pele aole o lakou mau mea r kapa, he wahi psakai wale no ,kahi mohai makana, aka, ina e hui pu ko ke kanaka aumakua Pele me Punaaikoae, o ke kapu no ia o ke Koae, ainaehui pu me Kamohoalii, kapu ka Mano; a i hiii pu ma Kalanamainuu, komo na kapu moo. .He nui no na ano aumakoa e ae, aole nae i nui . ka poe i ‘kakua P ia iloko o: laila. Ua olelo ia ua nui no ka poe i hoola uhahe unīhipill ia mai na aumakua e ae, aole i «kokuai’ ia, aka, na ua mau aamakuanei hoola mai a hahae: ia' i na kino lehuiehu; i ka mano, ka Moa, ka Pele a pela aku. A.la ka ■ mea e ike ui o na makamakaika hoi ana mai a noho īluna o kekahi ine,aikea ae la. . 0 kapoenaei pili pono iloko o ua aumakua, o lakou ke hoola ia. : : ka makemake o.kekahi poe e - <)Ia ka uhane o na mea i aloha nui. la, pela i ‘kakuai’ ai kekahi poe I ‘ na' kupapau. O kekahi poe hoi, aohe * . makēmake, he makau loa; uakapa : iakekahi mau Inoaokaanihīpīli, he Iwinakeke, he nukumaueo a lehuiehu wale aku. 0 ke kumu i makau .ai o kekahi poe, o kekahi mau uhl- • ; hipili, he malama ohana, he kuh>

“ i kahi Ina mea 6 pono ai noho ana, a me ke pale ana ina poino. A o kekahi poe onihipili hoi, he hana ino loa, mamuli o ka malama ole ia ona mea i hoolaa ia, e Uke me na mea al, ipupaka, umeke, huewai, moepa a pela akn. Ai ka ma’I ana, aa kohokoke iholaka pilikiana ua unihlpili nei i hoomanamana ia ai. "Alaila huli na mohai alaaa, a uku akula. A ua makau loa kekahi poe a makemake oie no hoi. XO KA AKUA KH. ■ 0 keia kekahi mau mea i hoomana nui ia. He, nui wale ua ano o akua kii i hana ia a hoomaaa aku. Ka laau i kalai ia, ka pohaku, ka puna o ke kai, ka iwi kupapau a • pela aku. He okoa no ko na ’lii, a okoa no ko ha makaainana. Maloko ona hoīau ka hapa nui o ka hoo-" ( manā ana. .Ua hoomaopopo ia aole he hoomana kii o keia Paeaina mamua aku o Paao, aka, ma ona la a me kona mau kahuna, ua lawe mai lakoui'na kiia ao aku lainakanaka i ke ano o ka hana ana a me ka hoomana ana. A mal Kahiki lakou i lawe mai ai I na kii. NO KA AKUA KANAHA OLA. » Ua pili keia Ina : iīi nuī kapu. 0 na kahuna ka poe nanae hoolilo aku » ike alil i akua e hoomana aī, a nolaila mai ke kapu o na ’lli nui aimoku, aole e kau ke aka o kekahi mea maluna o kona hale, kona i kapa; a me na mea a pau epili anaiala, aiwaiwa loa akuhoi ke kau ke aka maluna ona, a kapu maoli no me ihīīhi; Aole no hoi oia e pono ke hele iwaho ike ao, oia apo hele oia.. He hookahi ona kaahele ana Ika mokupuni ī ka makahīki, he moe na kanaka Ilalo ke hele oia. Na na pilīkana ponoi oke kahuna a o ke alii paha e auamo iaīa ma ka manele. Aole no hoī e ike aku ka hapa nuī o na makaaīnana iaia, i ka manawa e pau ai o ke kaahele ana, e hoīhoT hou ia na a komo iloko o ka heiau, pau ae la ka ike ana o na makaainanaiaia, O keia iho la na mahele aao nui o na ano akua i hoomaua ia mai ka wa kahiko loa mai, a!ra, 0 na oihana hoomana, he kini, mano a lehu wale aku. Aole i pau. E haawi iaana ho aha hoikeike o na mea hana kēaka a“ me na leo mele o na puokani o ko Honolulu nei, maloko i fca Hale Mele hou, i A o na.pomaikaī e loaa mai anā, e hooliīo la aku ana no ka pomaikai o ka Hale Waihona Bakeo Hoaoluīu nei. No kamaikāi o kahi o na loaa e hooliloia aku ai, e kono mai i ka lehulehu e kokua aku. Ke makemake neio Mr, Albert Favorite o Arkansas City, Kan., e haawi aku i ka pomaikai i ko mākou poe makamaka heluhelu 1 kona ike, 1 na mea e pili ana i na ma’i anu. Penei kanaolelo: «Ma fce kau kupuian j hala iho nei, na loaa iho la j ' au īka ma T i anu aua ano, kuonōono loa ka ma 7 I ma kuu ake mamaj a aohe hoi i anp 61a pono ae, ua loaa I hou iho la an ia ano ma’i hookahi me ka hoonawaliwali ana ia’u ahala wale ke kau makalii, a i fca haālele ana mai o ke ahu, he kunu paakiki ka mea nana e hoomallo ana ia’u a’u ] hoi i manao iho ai aole loa la au e ola ] ikī ana. He umikumamaha maka-j hiki i hala ae nei, ua hoao no au i J kālaau kunu a Chamberlain me kai holopono, nolaila, ua manao iho la | ■āu e hoao hou.. Aole i pau he hoo i kahi omoīe, ua haaiele koke mai la! ke kunu ia’u, āaole loa hpi.aui hooplllkia hou ia mai'e ke kuau me ke anu. Ua hooia aku au i kahī poe, a fco mahalo nui . nei lakoul 1 ’ ■He 50 keneta o kā omole e kuai ia mā kahi o Bensox Smixh &Co., Agena ma na Pae Aina Hawaii. 2435—4t. t