Nupepa Puka La Kuokoa, Volume I, Number 73, 29 May 1893 — He Moolelo Hawaii [ARTICLE]

He Moolelo Hawaii

MOKUNA vrn. NO KA OIHAKA LAAPAH A HE JJA KAH0NA. He like ole ka oihana lapaau a na kahuna. l0 na kahuna hoopaī a hoohanau keiki, 2 ona kahuna paaoao, eā, ookoholua a pela aku; 3 haha, alawa maka, ike lihilihī; 4 kuni, anāana, lawe maunu a pela aku; 5 hoōnohonoho akua. Aole like. na Iaanj he elua mau papa i kaumaha loa ke kiina laau anH, ola fca 3 a me ka 4, o kekahi mau laau ae, he mau wahi laau no ka lakou ika pola oka malo, aia ma na olelo wehewehe e maopopo ai nā kulana mai a me na kulana laau a me fca lapaau ana. O ke kahana hoohapai a hoohanāu keikī. He nui na ano e hoohapaī*īa ai na keikl opu pa, o ka mua, o na kahuna o ka moo o Ku, īiono a me Kane. O ka lua, ona kaliana lau nahelehele e Ka ame Hina, a aole nae e loaa me ka mohai ole, a aole no e loaa ma ko hai makemake onoonou mai, aia wale no ma ka makemake oiaio o ko kane a me ka wahine, me ka hemolele oko laua mana, aiaīla ka, loaa iho la ke keiki, a he keīki okoa ke keikī i loaa ma ka waha a ma ka wanana. Ūa oleloīa, o ke keiki i loaa ma ka wanana, aole ia he' keiki na ke ► , kanaka, aka, na kamana o naaumakua, a no laila i kuwīli ai ka poe i kahiko ai.ulu nui aī keia lahui ' kanaka a kawowo ia wa, a pela r oleloia ai, “hua, kawowo, laha lakou, he hoawn, he lauhue, he ipu awa ka lahnl I keīa wa.” No ka hoohānau keiki ana. Ika hapal ana a hiki i ka walu o na ku, ( nlaila, kil ka hoopahee, oia na iaau wale pahee i maa mau, ka mamakī , palaholo, kikawai-o, hau,palaujalaf ila* hoohainu apu pmepine, i pahee a eha ole ke hanau; i kahi poe, eiwa no ku, o ka hanau no la me ba maikai. O f kekahī, mamua ae o ka hemo • ana oka hoohalnu ke kahu- . £ *

> na I ka laau hoohanau, a i ka hanaa L aka, iii aka la ke knakoko ī ke ka- * hana, a hemo ke me ka eha kaakoko ole o ka wahine hanaa. i Hc lehulehu loa ke ano o na apu ’ hoohapai a hoohanau keikl. O fca ’ ka aamakua kane o Hina ka aumaL kua wahine, he hoonlu kanaka laua, l ke pololei ka hana ana, a ua piii nui > ka manao o ka poe kahiko ia laua, 5 no ka hoohapai a-hoohanau i na opu [ pa. j Na kahuna lapaau paaoao. He poe akamai lakou i ka nana ana ī na v ' keiki hou a me na makua o ke kei- * kī, ke kumu i pili mai ai ka mai . paaoao i ke kelki. Ina ma o ka i makuahine ia, alaila, iaia no e hanui 1 ai ka laau paaoao, a ola wale no ke 1 keikī. 0 na mai paaoao ikea nui la i ka wa liilii, oia ka ohemo, ba opu I lauoho, ka papakli, ka napele maī nawa, a hui aku.“ Ina pau ole keia ' mai paaoao i ka wa kamalii, e hoea * mai auanei na mai ano ino loa i ka } wa e oo ai ke kino, oia hoi ka ninoi le, hokiī, nae, hano, ohemo, pehu, i ohao, a me na mal anoīno e aehe " nui wale, e pili ana i ke paaoao a \ me ka 'waiopua, ukakai a papaa ka3 ina wawae. Elaa mau mal ikaika i maa mau i na keiki i ka wa opiopio \ mal na makua a kupuna loa mal, o 1 ke paaoao a me ka ea. Elua ano o * ka ea, o ka ea mahanī a me ka ea i hoike. " O ka ea mahanī, oia ka ea huna, aole e īke ia ī ka wa kamaliī, īna makaala pono ole ia i ka wa kamalii a oo ke kino, e wawahi mai auanei i ka ea huuai kona kua wawaka, lilo L i pala, kaokao, alaala, puhi kaokao, kuapnhī, kuaoiwi, kuanakaka, a me na mai ino e ae i pau ole i ka wa % kamalii, a o ka ea ka mai nana e hookīpa i na mai mallhini, ke kaokao, pala a mal Iepera. Na laau o ka ea. He nui na laau L kupono no ka ea,v i ka wa opiopio o ka mai ea, e opiopio no ka lapaau ana* TJa pili ka mai eaikawa a opīopio okokino, auapilinoika a wa oo ko lele ole ke kumu o ka ea i ka wa kamaliL E pau ana ke kileo 5 I ka ai ia, e huai ana ka ea i ke poo, a i ka maka, ka ihu, a me ke kino 1 a pau ke lele ole ka ea i ka waopio, nolaila, mai kē poo luiaī, ka ihu ole 2 ka maka eha, ka hoopilou, ke poo 1 lehu, ka alaala, ka umhuma naha, 1 ke puhi kaokao, a i ka wa e poi aku } ai ikalaau ’ea, aoleeola, ua a ka wa pono. E like me ka awaawa 0 oka eae make ai ke kanakaiaia, pela no ka pepehi ana o ka ea i ka lahui kanaka i keia manawa, me ka hui pu ana mai me na mai malīhīni awaawa. _ } a - Ka laau apu ea. 0 Kaa lemakapii, aia ma na ,wahi waī paa hihī, ‘a i līmua mau i ka waī, a waia puua paha, a ma na kahawai nul no e i kahī wa, a ulu no i na kuauna loi a i ka wa ua. He pua lenaīena a polu a kekahī, a keokeo kekahī, hana a a nuī kupono, me ekola kauna ahu- . awa muo ka Ea, a me ka a ana i wa’a laa aeae.- 0 namuo ahuawa e kui a wali, a huī na mea a a pau Iloko o ka mauu ahuawa hou i e fci ia a wali, a e mahele i elua wahi . lai a kuna i ke ahi a moa, e puīehu e pu i wahī uala. 1 Aole i pau.