Nupepa Puka La Kuokoa, Volume I, Number 74, 30 May 1893 — He Moolelo NO NAPOLIONA I. [ARTICLE]

He Moolelo NO NAPOLIONA I.

Ea K o r.i i īiiai V.

a. o ka Mea hoi i kapaia ka LIONAOMULULAAU. MOKHN'A VI.' HOOPUNHA O MAHETŪA. īloko no hoi o keia mau hoouka kaua weliweli apau, ua haliu mau aku o Kapoliona imua o na poka a na enemi me ka wiwo ole e like me kekahi kpa haahaa loa maloko o kona puali. Ma kekahi o keia mau hoouka kaua, ike ae la kekahi koa paioniai ke kulana pilikia o kona alihikaua nui, nolaila, ku aela oia mamua oname ka pale pu ae iaia ma kahi e, a pane aku la me ka leo kalakala, “e ku ae oe ma kahi e!” la ,wa, haka pono aku la ko Napoliona mau maka maluna o ke koa me ke kahaha nui, me ka manao e pane akn, aka, hopu hou mai la no nae ke koa me na lima oolea, a pale hou āe la iaia me ka pane aku: “Ina oe e make, owai la ka mea nana e hoopakele ia makou mailoko mai o keia pilikia?” a kū ae laua koa nei mamua ona. No keia hana wiwo ole a keia koa, ua hoomaopopo koke iho la o Napoliona i ka waiwai io o ka manawa a keiakoai paleae ai iaia, nolaila, aole oia i pane aku iaia. Mahope iho o ka pau ana o ke kaua, ua kauoha ae la oia e lawe ia mai imua ona ke koa paionia. laia hoi i hiki mai ai imua oūa, kalele iho la kekahi lima ona maluna o kekahi o na kipoohiwi o ua koa la, a pane aku la, “Ē kuu hoa’loha, ua hauoli loa au no kou wiwo

ole, a ua kupono hoi e uku ia oe me kekahi makana. Kolaila, mai keia hora aku, e hoohauohano ia kou mau kipoohiwi m.e na pilali gula, a e kapae ae hoi oe i ke koilipi au e auamo mau nei iloko o kela a me keia wa.” A hookiekie koke ia ae la oia ma ke kulana o na aliikoa. Mahope iho o ka paa pio ana o Waremuka a me kona puali maloko o ka pakaua o Manetua, ua manao iho la o Napoliona, oia la ka hopena o ka hookahe koko, aka aole nae pela. Oiai, ua palua la aku ka hooikaika ana a ke aupuni 0 Auseturia i keia wa, me ka hoole paa- aku aole oia e hana 1 kuikahi me ke aupuni Repuhalika o Farani. Nolaila, hoala hou ae la ke aupuni o Auseturia i ka ha o ka puali me ke kokua pu aku o Enelani iaia ,me ke dala, ke alakai nana e hookikina nei ia Auseturia e kue aku ia Napoliona a me kona puali, a hiki i ko Napoliona wa e lilo ai i moepuu na kona inaina a me na mea kaua a na Auseturia. Pela iho la keia aupuni kaulana 6 ke ao nei i hoao ai i na -wa apau e ko kona iini, aka, ua pale ia aku ia mau moeuhane kuMhewa ona e ka Olali opio a pahua ke akamai hoonohonoho kaua o Waremuka ke pookela q Ausetuna. Me ke koena iho o na waM koa i koe o Waremuka a me kekahi mau mahele mai ka muliwai Hile mai, a me na kanaka kuaaina o Kailola, ua loaa hou iho la i ua aupuni la o Auseturia kekahi puali nui hewahewa mamua o ka piha ana o ka mahina okoa nona na kanaka he hookahi haneri tausani. Mamuli o kona (Auseturia) hooikaika palena ole ana, ua kokua pu mai la ke aupuni o Yieua me eha bataliona koa. A humu maiau iho la ka Emepera wahiue me ka maiau i ko lakou hae 'a haawi makana aku la, i na koa o ka puali, me ka manaolana, mamuli o kona kokua kino aua i ko lakou mau hae, be mau manao wiwo ole ia a me ke aloha no ko lakou aina makuahine a me kona kuokoa. I ka wa i makaukau ai na mea a pau, ua hoakoakoa ia ae la he 75,000 koa maloko o ke awawa o Kailola Akau, me ka makaukau i na wa apau e uee aku maluna o Napoliona mai ka akau mai, oiai hoi na koa kupaa wiwo ole he 75,000 maloko o na paia oka pakaua malalo o Waremuka, me ka makaukau e puka mai i ka wa e hai ia aku ai o ka lono iaia, Kolaila, iloleo o ua pule ekolu wale no, ua ala hou ae kekahi

i puali nui nona na koa he 100,000 i makaukau ’ i na wa apau e lele ! kaua aku maluna o Na1 poliona a me kona wahi ' pualu uuku iki. > No ka nui hewahewa L o keia mau puali a ke j aupani o Ausetnria i . hoala ae ai, ua ike iho la o Napoliona ua kupilikii kona kulana, me L kona hoomaopopo iho i aia ka make ma kona . mau aoao apau, a pehea . la oia e pakele ai i keia wa mai ka mana aku o L na pualikoa o Ausetu- ! ria. He oiaio, ua ane i hiki mai ka hora o ka i poino maluna ona a me t kona wahi puali unku iki nana i luku aku i ha ' pnali ikaika o Auseturia, a ahu lala na heana o kona mau koa iluna o > ke kahua enaena o ka [ hookahe koko. 0 na wahi koa kokua hoi i hoouna ia aku ai 1 ia Hapoliona mai Fara1 ni mai aole ia i lawa • pono no na makalua o i kona mau koa i make i ; ka mai a me ka pahikaua. Oiai he 30,009 1 wale no ka nui o kona • mau wahi koa ke huiia ■ me na wahi koa kokua . i loaa. mai iaia mai kona aupuni mai. No- ’ laila, aole i oi aku kona maa wahi koa i keia wa v . L mamua ae o kona mau i enemi. Ua nele pu oia ' . i ke dala ole, ka_ mea nana e kokua mai iaia I iloko o kona mau hora 1 o ka pilikia. ! 0 kona mau koa hoi, L oiai lakou iloko o na , lanakila kamahao hiwai Mwa nana i hoopiha ia , Europa me ko lakou ' kulana, ua kono ia mai lakou e hooikaika pau- • aho ole, i loaa ai iala- , kou ka palekana ma ka ; hoomanawanui i ka pololi a ka ai, nolaila, hoomaka iho la lakou e , ohumu me ka olelo ana, ■ “No keaha la e loaa ole mai nei ia kakou na kokua ana mai Farani mai? Aole e hiki ia kakou wale no ke kue hookahi aku ia Europa ' holookoa” (Aoleipau.) i *