Nupepa Puka La Kuokoa, Volume I, Number 77, 5 June 1893 — He Moolelo NO KA Ui Nohea Kaliwalana [ARTICLE]

He Moolelo NO KA Ui Nohea Kaliwalana

. . ' s , KE KAMA WAHINE HANAI % * ~ A IOLE. r*. . .« • - • %••„ * '. ■/.{'• '* ■•. ;-KA MEA HUHA 0 NA PALI /KAHAKAIO SEKOTIA. |.i , MOKUNA XYI. . .KE 'KEENA 0 KA EHAEHA. : ‘‘I hea olua e loaa ai i ka : . anoku” i ninau aku āi o Kikila i uākanakala. ; ' . ‘TTa kauoha mai o Gara Tamela ia maua e kakali a iioi /hpu mai ka moku, iloko- o na : lā elua mai keia la aku—Aole r nae e hookomō ia mai ana ka moku iloko nei o ke awa, aka e hoouna mai anaoiai ka waapa no ka lawe anā ia mana a meoepu ina hoi e loaā ana oe ; ■'ia māua; ā e ki pu ia oe imua ■ o na maka 6 kelā-lede opio— Pela oiai kamailio mai av’ -i - hoike mai ai ua kanakala. ■ : Mahope iho o ko Kent hoihoi iā ana iloko o kona keena, ua lawe ia mai lakona koko- - olua, Ua haha’i koke mai la no ia kanaka i nā mea a pau e like . ine ka Kent i hoike mua ai. - Hoomaopopo iho la no o Ealei- ‘ la, ua hoike na powa i ka mea pololei; nolaila, he hookahi wale no.mea hiki iaia ke haha, oiā hoi, e hoopaa pio ana oia i na powa, ā e hoomakakiu hoii ka wa ka waapa e kii hou mai ai i ua mau kauaka la. Ua hoike aku. la oia i ka hakn aoo ikana mea i hoolala ai a uā ike like iho la hoilaua, oia wale nb ka mea kupono e hanaai, -- ; r MOKUNA XYHI, EA MAEE I APUKA IN0 XA. V Oiāi ka moku e h'olo anama r ka Hemahikina, he umi hoi mile mai ke awamai aka ; moku powa i ■ haālel.e aku ai, uakauoha ae la o Gara Tame- . lake kapena e hoopoholua ia na pea o ka moku, oiai, ua kaa pono ae la ua moku la mawaho ae p kekahi wahiawa pae . i maa mau no i ke kalewa ia e : na moku, no ka holo ana o na ; alii mokhiuka o ka aina no . kekahi mau mea a lakoue makemake ai. . “E kauoha aku oe ia Baka- ; nala e hookuu ia ko’u waapa ilālo o he kai, a e hoolawa hoi

me ko’u poe luina hoe waapa ponoi,” wahi a Gara Tamela i kāuoha aku ai ia Eakanala. Ae mai la ke kanaka aoo, me ka huli no nae o kona alo i kahi e, a ina paha i ike akn o Gara Tamela i ke kahoaka ma ko Eakanala helehelena i kela wa, ina la aole loa oiaehilinai iki maluna o kela kanaka oiai oia e manao nei e hana i kāha mau hana apuhi ino loa i ka Iede opio poino. Aole i liuliu, ua hooko -ia na mea ā pau e like me ke kauoha a ua Gara Tamela ’la. Iho aku la ua Garā Tamela ’la ilalo o ke keena a ualedeopio e noho ana, a me kona puuwai makona, ua kauoha āku la oia ia lda e hoomakaukau iaia iho, oiai e holo ana laua mka o ka aina. Me kanaau mokumokuahuā, ua hooko mai la o Ida i ke kauoha a ua ino Ta, aka, ua ano hoopuu iho no nae ia, e ole no ko Anete noonoo naauao, oiai ua koi ikaika aku la oia ia Ida aole e hoole, no kā mea, oia wale no . fce alahele ■ kupono e hiki ai ia lāua ke pakele, no ka mea, aoīe i ike iā aku na hana a keia kanaka limakoko. Hookauia aku la laua nei iluna o ka waapa, a lawe ae no ua Gara Tamela ’la i kā uli āna i kahoe o ka waapa. Aole iliuliu ko laua holo ana aku, aia hoi, ua pae aku la lakou iuka o ka aina, a ia wa hoi ua Gara Tamela i olelo mai aiia laua nei, a me hooy~ ■ .. • kahi luina e hele pu āka me ia. Pīi aku la lakou iuka o ka aina ma kahi o hapalua mile mai kai aku o ke awa. He mea e hoi ka ehaeha o ko īda naaa, oiai aole i maopopo iaia i hea la oia e lawe ia nei, a ua makemake ole up hoi oia e ninau aku, aka ua hahai wale aku la no ia me he ilio la. Hooia akn la lākou ma kekahi wahi papa’i hale uuku . e ku mehameha aua maloko o kekahiwahiululaau. Ikolakou hoea aua aku ma ka-ipuka, ua kikeke aku la o 6ara Tamela, a wehe ia mai la ka puka e kekahi kanaka aoo e aahu āua me ka aahu kahuna o *ke kulaha hoomana katolibā, “Ē kipa hale e a’umau keiki” wahi ua kauaka ano e ’la, a iloko nae oia wa, e lawa mau ana koma mau maka i ka lede opio, me he la ma ka Aneti hōomaopopo āku, ua aue maopopo mua no i ua kauaka la ke kumu o keia huakai. la wa, ua hawanwana aku la ua Gara Tamela i.kekahi mau mea i ua kanaka kohu kahona la, a i ka pāu ana, ua kamailio mai la o Gara ,Taraela la Ida. “E hoike aku au ia oe i ke kumu o keia huakai, oia hoi keia: E mare ia aua kaua i keia.wā auo e keia makua mai-

kai, ka inea hoi a ke akna i poni ai uo ia hana laa.” “Aole loa e ae mai ana ke akua i keia mau ano hana, a ina no oe e kau-o ana ia’uiloko 0 keia ano mare, aole loa no au e ae iki ana, a aole no hoi he aha hookolokolo hookahi nana hooia mai keiaano mare,” 1 pane aku ai o Ida. Akaaka hoohenehene iho la ua Gara Tamela la, me ka i ana mai: “Mai kuhihewa iki oeikela mea, oiai i ko kaua wa e mare ia, alaila, na’u oe, a na'u hookahī wale no.” Me ka nana ole ia o ko Ida mau waimaka e hiolo ana, na hooko mai la ua kahuna la i kana ōihāna mare maluna o lda me 6ara Tamela. C AoU ipeau)