Nupepa Puka La Kuokoa, Volume I, Number 77, 5 June 1893 — Ka Ikaika o ka Aupuni Kuikawa. [ARTICLE]

Ka Ikaika o ka Aupuni Kuikawa.

Da maopopo loa ka hilinai ia o ke Aupuni Kuikawa i keia manawa, ka ikaika, ke onipaa a me ke kokua awiwi ia mai e ka poe kalepa o Honolulu nei i ka wa a Claus Spreckels i hoao ai e hoopilikia mai. Aohe kanalua o na haole waiwai o Honolulu, no ia mea ua hoaie koke mai i kela mau dala he $95,000, i koi ia mai. I ka Poalima aku nei.ua hookaa aku ke Kuhina Waiwai i $45,000 i ka Eanako o Spreckels. A i keia Poakahi e pau ana na dala he $50,000 i koe i ka hookaa ia. He pono ia makou e wehewehe aku i ke kumu o kela aie, penei: I kela kau Ahaolelo i ka malama o Sepatemaba, he nui ka hopohopo o na kanaka no na hana a ka Moiwahine i kue ai i ke kumukauawai ma kana hoole ana e hoonoho i na.Kuhina kupono i ka manao o ka Ahaolelo. No ia hopohopo ua kii nui aku na kanaka ikalakou mau dala ma ka Eanako Hoahu Dala o ka Hale Leta. Nolaila i mea e hookaa aku ai i ua mau dala la, ua aie aku kela poe Kuhina ia Spreckels uo keīapuu da1a hs $95,000. I ka hapai aaa o keia 'poe Kuhina i ka hana, ua loaa ia lakou i na la mua o Feberuari, he nui ua dala o ka waihona, no na auh.au mai. Kolalla ua olelo aku lakon ia Spreckels, c hookaa aku i kela $95.000, iaia. Ua.hoole mai kela aole makemake, e waiho no.pela, me ka hookaa mai i ka uku panee iaia. Kolaila ua hookaa aku lakou i kekahi mau aie e ae. Ano la, no kona huhu paha i ka hoole o na haole, aole e haalele i ka manao hoohui, ua koi hookikina mai o Spreckels i kana mau dala, a ua pau i ka hookaa ia aku iaia, a o kona nele no ia i kela uku panee maikai i loaa iaia mamua. Aole i lilo i kela ona milioua ka hookele ana i ke aupuni Hawaii no kona pomaikai wale

iho uo, e like me ia i hookele ai i ka vra ia Kalakana ka mana, a nana e hooko i na manao o kona haku Spreckels. Ke hele hanohano nei i keia la na Knhina o ke Anpuni Kuikawa e noho ma ko iakon mau keena hana ma lolani Hale. E lilo ana kela home o na Moi o Hawaii nei, i wahi noho no ka mana hooko o ke anpuni ma keia mua aku. 0 keia honee ana i ko lakou mau keena oibana malaila, he mea i noonoo a hooholo ia no kēkahi man hehedoma i hala. 0 lolani Hale, he wahi kupono e pale aku ai ina enemi. Na ke akea o ka pa ma kela a me keia aoao, aole e hiki ke hookokoke mai na enemi me ke kipu ole ia. 0ka hoihoi ana no hoi o na koa malaila kekahi mea i hooholo mua ia, he mea e hapa ai na koa a e pono ai no ka hoomalu ana a me ka pale ana i na enemi. Ke mau nei ka holo imua o ke Aupuni Kuikawa ma ka ikaika, no ka hilinai mai o na kanaka i kana mau hana hoopono a me ka naanao. '