Nupepa Puka La Kuokoa, Volume I, Number 81, 13 June 1893 — NA KUMU NO KA HOOHUI AINA. [ARTICLE]

NA KUMU NO KA HOOHUI AINA.

KE K1JLA$A AUPUHl 0 AMEEIKA. Haku ia e Z, Naahielua no ka Pomaikai o _na Ahahui Hoohui • Ainama Hookena, S. Kona, - Hawaii, Mei 27* 1893. NO NA OIHANA. HANALIIIA AKAHAI (MECHAXIC). - (Koena mal kela pule mal.) I ka wa o ke kaua huliamahi, ua loaa ijaa koa na pu hahao maoli i ka pauda mie ka poka, alaila fci aku, aka i keia wa, he mau pu kī ma ke sekonu I ka manawa. A ua kapili ' ia no hoi na moku ma Nu Enelani » N me ka holomua uuku loa, a ua hoopiha ia lakou me na mea kauaoke ano kahike, aka i keīa wa, ma na pa 1 -kapili moku o ka Uniona i kēia mau * la e ike ia ana na moku holo loa o L ke ano hou, aona aumokukaua ' hoi, uahanaia me na kila mauoaL noa ma kahi o na moka laau o ka I j %v*u inamuu, a i hoopīha ia me ua • Ē i pukuniahi nuaui kani aīapīne,a me I I sia <>u rī*ifela nuuui kohu pu . panapaiui nunuī, a me ha inea kaua e ae o ke ano hou loa, e līke me ko na niokn kaua o ka p:ipa ekahi o Ka * Unīuna. O un inok» me na mea ! heopalm topid(i. ’ j O ku mikini hookaawale i na ano- * j aoo mal ka pulupulu ae i imi ia e " I \Viiitney, Me keīa ano iniUini i hiki 7 1 :>i ke hoohikiwawe ia na nuoano ke kunm o ke kanu ia ana o kit pulu- * ■ pulu a nui naa kela aina, na inokui aīna- Hema. I ka A. D. 1880, ua '! heomaopopo ia aia mamua aku o 14,000,000 eka, a e ohi ia.ana he ,; helona nui o 6,000,000 maa bela . | puīupulu. Ma ‘ keia ano ka noho Jmana ana o na Mokuaina Hui jna i; ka hoolawa ana i ke ao nei i ka i ! pulupulu, a me ia mea ka hana ia ana o na lole huluhulu a kakon e > ar.hu nei i keia mau la. i i i .kawai knkala ia ai ke kuokoa J o Amerika, aole i oi aku mamua o ; e-laa enekini.mahn iloko o na Moku-

aina he 13. Aka aae, iloko ona j makahiki elīooa o ka haalelo ana o j - ka Mokualna oNu loka, aia hoi ua j hoomaka o Fitch i ka waapa mokuahi ma Delaware i ka 1803-4, aua hana o Evan i upena kuu olepe 4 mahu ma Piladelepia, i Ea 1807. - Ua hoomaka o Fulson e hana i na.j moku mahu, i ka 1819 ka hooholola \ ana oka mokoahi mua loa ma ka ] moana Alelanika, a i ka 1830, ka j hana ana o Peter Cooper ike kaa- j maha mua loa ma Amerika,. e kauo j anainakaa ohua malana o ke ala- j hao o Baltimore ame Ohio. He 23 j wale no milo alahao i kukulu ia ma j Amerika, ika 1883, aneane 18,000 : mile i paa, ao ka huina nui l hoo- j maopopoia 110,000 mile, ao na lilo * no ka hana ana he $7*000,000,000. .0 ke telegarapa mua loa I hana < ia iba malama o May, 1844, mawaena o Wasinetoua ame Baltimore % me keia mau olelo: u Ka mea ake j Akuai hana , i! y7 He 40 wale no makahiki mahope mai ua ike ia he j 164,000 mile no keia oihana i hoo- i moe ia, a he nui wale aku ona mea | ike eae i hana la a i loaa mai-* Ha imi ia e na poe limahana akamai o j Amerika kela mea ame keia mea : hana lima a ua aneane e pau lua oīa ' na mea hana no ka wa maluhia a : me ka wa kaua, mai na pukuniahi | ai na ohe hoonui ike. Oka moo- ] lelo no na mea hon i hana ia a i ; hoikeike ia ma ke keena hoikeike, ; aia he 22,000 ika 1888, ao ka mea ! kamahao loa o ke keneturia 19, oia 3 ka Ipu Olelo. Aua ike kakou i keīa ! mea hou i kela makahiki aku nei. ; No loko mai o keia mau mea i ioaa . ai iko Amerika poe hui lahui ka nui ona pomaikai ame ka mana nui. Oke kahua kahi i loaa ai keia mau mea a pau, oīa no ka hoopomaikai ana āko hikou kumukanawaī, a i hoike ia ma ka pauku 1 mahelo 3 no na hana n me ka mana o ka. Ahaolelo Lahui. Ina e nana pono ia ana kona mau apana (clauses) e maopopo nb auanei īa kakou kona manao a me kona auo. Nolaiia, iaoukoueo’u mau hoaloha, na mukua, »a kupuua a me o*u. mau hoahanau aloha o Hawaii nei, ke nonoi aka nei au iaoukou e hoomauawanui' pu mal kakou ma ka hoolohe ana i keia kumuhana, he wahi mea uuku koe a o ka pau no ia. I tp kakou makaikai ana i ke kur !ana o na Mokaaina Hui ma- ka hana, ka waiwai a me ka hanohano, a hoihoi mai i.kumu hoohalike .no kakou i keia mau, ke hai aku nei aū me ke kanalua ole, aia o Hawaii maluna oke kulana emi hope ma ka hooholomua ana ika oihana fcalepa kuloko a me kuwaho, kaoihana mahiko, etc., he kulana emi hope, alaila, heaha la ka mea pono e hana ia ai? Oka hoohui wale aka no mc Ameiika Huipuia ke alahele maaīilhī ' lo;i UOU U HiīWali c hana Hī, no nn kumu 'uui penei: 1-. U* o Ainei'ika Huipuui i keīa \vi i'ne kekuhi kula wai nui 1 pi»m i v *‘ ;l »j a okona k» e hemo ai oīa ka (i :.- o j hui aina,” a i ole ia, e paa Ux | nei fea \val «ua puaawui hi, I mau pouo a me n:t p\»maikai, oīl*. 2. Aoie e haalele mal ana o Amen ku ia Uawaii nei ma ke’ ano e l -;ta i w:ib; hoolulu mokukaua noua ma. Ua Moana Paklpika. Noīaila, e aponi; mui ana oia I ka hoohui uma : ma ke :tno paaulaau, a ī ole, nioku- j aiua puhaAinahe wahi kanalua ko kuu mau hoa makaainana mamoli o na kanawai, alaila, e oluolu kela ame keīa e hai mai a e noi mai ma kahi plli i na kanawai. i ka mea e kamailio nei. Nolaila, ua hiki mai kakou i ka hopena o keia kumohana, a na kakou e lawe a malanaa, aole wau © olelo aku ana ia oueou e komo mai, aka, e noo.noo pono kela a me keia nona iho. Me ka mahalo.