Nupepa Puka La Kuokoa, Volume I, Number 82, 14 June 1893 — REV. KEONI G. PATON [ARTICLE]

REV. KEONI G. PATON

** t Nonu ana iwaenā o ka Laiiui Aikanakao . «* . ••**'■*•*'• - * '' m ‘ JSEu Bre%3eredlsa.. • - ; •, r ■ l ‘ ' ī ‘v ; Ua ikemaka maua i na hana i lawelawe ia e na misionari, o Ladana, a ūa hokai mainoino ia ena hana naau menemene ole aka poe Pope o Farani. Ma kekahi la, oiai au me ka’n wahine i hele ai e holoholo inka o ka aina, na.hoea aku la mana i kaiii o kekahi anaina kanaka nui e halawai ana ilo- . ko oka nlii nahele. Eao ana kahi i kahi o lakou iho, a e heluheln ina hoi ika olelo a ke Akua mea hoi 1 unuhiia ekā poe misionari iloko oka lakoh olelo ponoi, aka, uapapa ikaikā loa nae ka poe Farani ia lakou aole loa e helnheln ia; mea. Pela iho.Ia ka ekalesia Roma i nkali mau ai mahope o ka mehen i wade mna ia er ka ekālesia hoole pope, ka hanā pelapela - a me ke ino. Ua .hookanlnaia maua ma Houmea he elna pnle.

Ua uonoi mai la ketahi poe Pelekane kakaikahi ia J u e ma- : lama i kekahi halawai haipule aka, he mea hiki ole ke loaa ia kulana kuokoa, oiai, aole loa e 3 hiki ke loaa ka ae mai ke kia- 1 aina maL Eia uo nae, ua pa- 1 pekikoia e a J u kekahi poe kei- ] ki liilii ma ko lakou mau ho- 1 me ponoi. No ka hana ana 1 pela, ua hele aku au e wehe- * wehe ia mea i ke kiaaiha. 1 Ua aloha mai la oia ia ? u ma ke ano “o ka Misionari nui ka- £ ulana o Nu Heberedi." Ua ••• ■ c nihaninau mai la oia ia’u me ka oluolu no na mea e pili ana * X! i ka’u hana malaila, a ua makemake pu hoi oia e ike heaha la ka manao o Enelani no ua mau paemoku la, a Enelani hoi i lawe ai mahope mai. Aole loa oiari mnau mai ia’uno ka mea e pili ana ika papekiko ia ana o na keiki opiopio, a i ole no na hana hoomana. Ma. ia ahiahi ua hoouna aku la oia . • T i kana kakauolelo e hoomakaukau ia kona moku liolo lealea no ka lawe hele ana.ia a maua, a ma kek'ahi la ae, ua c holo like aku la makou a pau c a puni ka mokupuni o ka poe a lawehāla i hoopaa pio ia, a me a

ke kihapai mea kanu a ke auponi. Mawako ae hoi o ia mau mea uani a hauoīi, aia hoi na puulu nui 6 ka poe nanaina ahiu o na lawehala o ka poe paahao mai Farani mai. ‘ Ua nonoi aku la au i ke kiaaina e ae mai oia e kau aku maua maluna o ko lakou mokukaua no ka holo ana_ i Sidane. XJa ae koke mai la.oiame ke ohohia niu. Ua pahola hui ia. mai na hana lokomaikai māluna : o maiia. IIa . .haawi • 1 V ' ' ' . lokomaikai mai la ke kapena i kona keena no’u a me ka’u wahine. He wahi fcu i ka hooweliweli o Houmea iloko hoi o Na Caledonia. 0 kā hapa nui p ka poe Farani i heleilaila, he poe lawehala wale no. He waiwai loa hoi ka noho ana o kekahi poe, aka o ka.hapanui uae, he ano kauwa knapaa ko lakou noho ana, I ko’u pae ana aku i Sidane, ua komohia ia au iloko o kekahi kupilikii nui. 0 ke ku ana mai no ia o ka mokukaua Curaeoa mai na mokupuni mai, a malaila hoi o Comodoa *W*iseman i kau ai i kekahi hoopai weliweli malunia o na kānaka ponoi oia maupaemoku no ka pepehi malu ia anaame ka powa ia ana • o kekahi poe kalepa a me kahi poe ; eae o ua poe kanaka la. Oiai e like no me ka mea i maa mau ma ia ano hihia, o kana misionari ka mea nana e unuhi i ka olelo mawaena o na kanaka.a me ke aliimoku, a he mea mau no hoi e hooikaika mau ana na misionari e hoomama ia ka hoopai: a e hana ia hoi meke aloha no ka pono o ka nohoana maluhia.

- Aka, he mau la kakaikahi mamua oko makou pae ana mai, ua ulu ae he pihoihoi nui ma Sidane a pioloke o ! na poe a pau mamuli o kekahi j mau manao kalai.i hoopukaia ' maloko ona nupepa me na kii i kaha i paiia a hoolaha pu ia maloko oua pōe nupepa la. j Ua olelo ia ae,.uakakauiakela mau manao e kekahi aliimoku : o luna oka mokukaua Curaeoa. Ōka mokupuni o Tanna « ke kumu mua o keia mau poino. Ua kahaia hoi ke kii oka f mokukaua Curacoa oiai oia e ku ana mawaho raai oka ae- .l kai a o ka Dayspring hoi, ua kakaula ia oia. mahope o ka mokukaua. Ua kiki poka ia na poe kanaka o Tanna me ua pu kaupohiwi ame na poka pahu, a e auhee liilh ana lakou me ka nui o ka makē maiuoino, e waiho mokaki ana hoi ko lakou mau heana ma ka f aekai oka mako. 0na misionari hoi, ua hoikeia ko lakou maluhia ma ka hoikeia ana maloko oke kii, oiai, aia lakou j a pau ua hoakoakoa ia ma ka aoao lulu o ka mokukaua. 1 S % 4 •

Ua nui ua lei hoahe- , wa i kalahea ia ae ine ke ano ahiu no ke ahh ' wa ana i na poe hupp, ■ aole loa hoi he leo hoo- : kahi i hoole a kue aku hpi. Pela.pu no hoi ka j poe kristiano o na ekaIesia o lakou pu no kekahi ihuipu mai ma keia mea. Ua telegarapa ia aku keia mea hou i Enelani a me Amerika. la’u i hiki aku ai iluna ; o ka lepp p Sidanē,;ua.ike iho la an owau ■ kekahi. o na kanaka i hopwahawaha' hui loa ia ma Australia, aua maea hoi ka inoa o ka misiona o Uu Hebere<Ii i ka pukaihu o na poē a pau. Ma ia ahiahi iho ua wailio pku au i ka’u pane iloko o ka lima o ka luuahooponopono me ka hoole anaaoleloahe kaua - 0 ia auo i hakokoiama-" laila, me ka wehewehe pololei aku ma na kumu oiaio, oiai ow r au no ka hoike i ike maka ma ua w r alh la, me kuu i aku e lawe ana au a hoopii i kela wahahee imua o ke kanawaike - ole e hoihoi houkela mea kakau i kana mea 1 hoolaha .ai r a e hoike ae hoi oia i kaua mihi ana imua o ke akea ma ka hoolaha akea ana iloko o ka nupepa. Ua hoolaha ae la'kanupepai ka’u kalaimanap a ua hoopau ia hoi ke kuhihewa o ua. ppe a pam Ua hele aku la au e ike a e kuka pu me ke Comodoa, a ua nonoi aku hoi au iaia e kok.ua mai oia ia’u ma ka hoopau loa ana i keia mea ino i hapala-wa-le ia mai maluna.o ko makou misiona. • Ua hai mai la hoi oia ia’u, ua hoole mai kona poe aliimoku a pau iaia aole loa lakou i laūna iki me kela mea i pūka ilokp o na nupepa. Aka he, ano . manao np. nae koua ua komohia io no ' kekahi o kona poe aliimoku ma kela hana hewa. *' J (Ao!e i pau.)