Nupepa Puka La Kuokoa, Volume I, Number 90, 28 June 1893 — Na Kulu Kehau o na Pali Nihoniho o Kalalau, Kauai. [ARTICLE]

Na Kulu Kehau o na Pali Nihoniho o Kalalau, Kauai.

E Mr. Lunaheoponopono: 0 ka ekaM paha keia a loaa houi ka lehulehu he mau hooia ana mai kekahi makapeni aku no na mea e pili ana i keia wahi i haiia maluna. mai ka haalele ana mai o ka ipu kukui malamalaina hookahi o keia awawa nani lua ole, oia hoi o Mr. Mokunui, a hiki i keia mau la oia keia malalo iho: NA MEA PILI KALAIAINA. CJa huliamahi na kanaka o keia wahi ma ka aoao o ka Moiwahine, a koe wale iho no elua a ekolu paha kanaka, he mau mea laua i noho ia e ka lunaikehala kulaua ma na ano a pau. Mamua o ka wehewehe ana mai o na elele o ka H. H. A. A. i na pomaikai e loaa ana ma o ka hoihoi hou ia o ka Moi, ua paa mua na inoa. KA KEA PILI 1ĪAHIAI. Manao kou mea kakau, aole kekahi wahi awawa a aina i noho ia e na kanaka eleu, miki, a manao hana e like me Kalalau. E ike ana oe mai ka la a po i na kanaka aoo a me ka poe opiopio, iloko o na loi, e kanu ai ana kekahi, a e hana ana kekahi i kekahi mau mea e ae e pono ai ka noho ana, aole hoi e like me ko kekahi mau apana e ae a’u e ike nei, he kika i na lima o na opio a po ka la, a he kilipi hpi i ka poe i oo mai ke kakahiaka a kekahi kakahiaka hou ae. E ai mau ana keia poe i ka ai ono a me ka i-a momona i imi pono ia me ka hou o ko lakou lae, a aole hoi e like me ko kekahi wahi e akn, he hui i ke kuouou me ka palaoa i hala ai ka la, a nana aku o ka makani no kekahi wa aku. NO KA LEPEEA. I- kekahi mau la aku nei, ua hiki mai la ka Luna Makai Nui 0 Waimea, oia o Louis Stotz, e hopuhopu i na mai lepera no ka lawe aku i Kalawao. He nui ka poe i ae aku, a he nui no hoi ka poe i hooie. Ea! e na makamaka, o keia wale no paha kahiaina uuku hoonahoa 1 ka pane aku.i na lima o ke aupuni, aia no i ko makou manao. Iwaena o ka poe i ae aku e heie, oia no o Mr. Kapahee Kauanaulu, ke keiki lalawai o na ale hanupanupa o Kaulakahi a me ke kupikipikio o Lehua kowa. 1 ka hoomaopopo aku o kou mea kakau, aole ioa e ae ana o ekolu-hapaha o na lepera e he!e. a iwaena o ka poe hoole o Mt. Kauai ana paha kekahi ; no ke aloha piha i ka aina. -HUAKAI HOPE LOA A KAPAHEE 11 KE ONE HANAU. Mahope iho o ka pau ana o ka Lonis Stotz mau hana, ua haawi ae o Kapahee i olelo ' kuahaua e hele ana oia e ike i kona one hanau oia ka moku ■ kaili la no ka wa hope a me * ka ike pu no hoi i ka ohana. i Oiai nō nae, aia oia iloko o ka 1 pilikia kukonukonu a ka mai haalele ohana. Hookahi wale

j no wahi mea hiki iaia ke hana,; j oia ka paa ana ike au oka hoe, ame ka ike aku i kahi ana i au mau ai. E hoomanao e na makamaka, o keia no ke Kapahee i kaulana ae no ka au ana i na moana elua ika makahiki 1875 paha, oiai, ko lakou waapa e holo ana mai Kauai aku no Niihau, ua loaa iho la lakou i ka ino a huli ka waapa. Hoomaka aku la kela a me keia e au no lakou pakahi iho. Aole i liuliu, ua poino iho la ka nui a kee uo o Kapahee no elua la me elua po, pae aku la i Lehua, uoho oia ilaila no ka wa pokole a hoomaka aku la e au uo Niihau. Hookahi la pae aku la oia i Niihau, a mawaho ae o keia, nana no i hoi mai i Kauai nei mai Oahu mai iloko o hookahi la maluna o kawaapa me kana mau keiki elua. He ahikanaaa oia no ka moana me ka lawa piha ma na ano a pau. No kona kaulana i keia mau mea i haiia ae la, ua makana mai o Kalakaua i kekahi o kona waapa heihei holo loa ia Kapahee. Na ia waapa me Kapahee i au aku na ale o Kaulakahi, iloko o hookahi hora mai Kauai a Niihau. He makamaka maikai o Kapahee, a e haohao piha no ko Kalalau nei ke nalowale aku oia. 0ke kalokalo a kou mea kakau, e kokua mau ka Haku iaia. HAAWI NA LEPEEA I KO LAKOU ALOHA IIOPE. Ke lonolono ia mai nei, ke kuka nei ka poe i ae e hele no Kalawao e haawi i ahaaina mu mamua iki oka au ana aku i ke kai loa a me ka haalele hope loa ana ike one hanau. Me he la, i Jra nana aku, ua ane like keia mai me ka ale hope loa ana o ka hanu. Eia iwaena o keia wahi aina uuku ua aneane paha e hapawalu o ka huina kanaka, ua loohia i keia mai weliweli. EUAKAI KAAPŪNI A JOS. CUH>:tngs ia kauai. Sia ke kaapuni nei o Jos. Cummings.i ka mokupuni o Mano nei, me kekahi haole a me elua kanaka hana maluna 0 kekahi wahi waapa uuku. E hoomaka ana mai Koolau aku. 1ko laua hoea ana i Milolii, aneane e piha ka waapa i ka ia. Ke..lohe wale ia mai nei, elua mea i noi aku nei o ka apana o Hanalei no ka hookohu lunakanawai, ke pau ae ko K. Puuki hookohn. Ua oi aku ka pono e hoonoho hou ia no ka mea nona ka inoa maluna ma ia wahi, ka mea i lehia ia hana a hilinai ia hoi, a e kapae ena makamaka i ka lawe ana mai ika mana poi mai ka waha mai o kekahi hoa kanaka. Hūī HAWAII ALOEA AINA. He oia mau no ka manao o na makaainana o keia apana ma ka aoao hoihoi hou i ka Moiwahine ma kona wahl mau. 0 keia ae la na anoai o na pali nihoniho. Me ka mahalo ina keiki ulele hua metala. Owau iho no, Hanakoa.