Nupepa Puka La Kuokoa, Volume I, Number 95, 10 July 1893 — He Kaua ma Kalalau. Elua Koa i Make ia Koolau! [ARTICLE]

He Kaua ma Kalalau. Elua Koa i Make ia Koolau!

Ua ku mai 'ka Iwalani ma Honolulu i ka hora 10 o ka la Sabati ilio uei, a ua hoi mai maluna ona o Lutera Wilikoki a me na koa elua, o Johnson laua o Marmout. Ua hoi pu mai no hoi na makai o Kamana laua o Kimo Macv. KA M00LEL0 0 NA HANA MA KALALAU. Kalalau, lulai 4,—He nui ka uwe o na kamaaina i ka lawe ia’na o ka poe mai maluna o Waialeale. A hala aku lakou, ua kauoha aku o Kapeua Larsen i na kamaaina apau e hele iuka i kahi hoomoana. Malaila i ninaninau ai ia lakou i kahi o Koolauu, me na lepera elima e pee nei. Ua hoike mai kekahi kanaka i kona manao ua hele kela poe elima i Haena kahi o ko lakou poe hoahanau. Kolaila ua hoounaia o Wahinealoha ame na poe e ae elua me na lio i Haena. A po ka la hoi mai lakou me Kini he hapa haole. Hai mai o Kini i kona manao ua maalo ae na lepera ma kona wahi. I ke kakahiaka Poakahi, ua kauo ia ka pukuniahi liilii maluna o kekahi puu a hooleleia na poka pahu i ka aoao hikiua 0 ke kahawai mauka, He nui ka halulu o ke poha ana, aohe nae i makau o Koolau, aohe iho mai. Eha makai haole a me Paoa 1 noho i ka po o ka la Sabati maluna o ka lapa kahi i pee ai

t 0 Keolau malalo iho. Aohe uae i ike aku lakou iaia. | I ka Poakahi. ua pii o Lutaj nela Kiug a rue na koa eha ma : ka aoao Hanalei o ke kahawai. Ua loaa ia iakou kekahi hale pili, aohe nae ua Koolau la ma ia wahi. Ahiahi Poakahi, hoouuaia ka poe makai a pau e hoomoana elua mile aku iuka. Hox*a 3 o kakahiaka Poalua, ua hele o Larsen laua o Eeynolds i Haena ma ka waapa e huli ai malaila i ua lepera elima. Hai mai o DevereII i kona lohe ua hele aku lakou i Haualei. Ua hoi pu mai me Larsen na kamaaina o Kalalau 1 holo ai i Haena mamua, a hiki mai lakou, hoouna aku o Larsen i na kanaka Hawaii elua i Hanalei e huli i na lepera elima oia o Manuia ma. Ko ka lohe ole ia o na hana a na makai, i kakahiaka Poalua, hora 8, ua hoouna īa aku 0 Mekia Pratt me na koa he umi-kumamalima e huli pono a loaa ko Koolau ma wahi i pee ai. Mauka loa, ua loaa he wahi hoomoana i haalele ia me ka pupuahulu. ī ka nana ana, ewalu poe i moe malaila i kela po. Ua loaa he ia, ke paiai, ka paakai a me elua eke kalo no hoi. Ma ka huli ana, ua loaa kekahi ala e pii ana i kahi kiekie a. hiki i ka pali. Ua ae o Anderson laua o Evanston e hele imua. Pii aku o Anderson imua a kahea mai, “Pii mai, ua loaa ia ; u ka moali.” 0 ka lohe ia no ia o elua kani ana o ka pu. Haule aku o Anderson ilalo o ka pali. Hopepe no hoi na poe' koa elima mahope iho a kaa aku ma ka nahelehele. O Johnsdn ua nui kona eha i ke kaa ana. Aia o Koolau ma kekahi papa pohaku uui kahi i pee ai, he wahi ana no hoi mahope iho kahi e moe iho ai ka wahine a me ke keiki. He hiki no iaia ke ki pu aku i na mea a pau e hookokoke mai ana iaia. A liuliu iki aku, ua iho mai na lepera eha me Manuia ma. Ua loaa ia lakou mauka o Haena ua pololi loa, o Kiui kekahi i hele pu mai, o Kala k„ Kaili k., Meliaka w., Kihoa k., na inoa o lakou. Poakolu, lulai 5—Hora 5, ua pii o*Larsen a me PLeynolds iuka me kekahi poe kamaaina ■ e huli i ke kupapau o Auderson. Ua kaa iho ilalo a kokol.o aku i kahi e kaa ole hou aku ai, ua hemo ka palule, a be mau lau nahele kai hookomo ia i ka puka i komo ai ka poka. E moe ana iluna ke alo. Ma ke kauoha a Lai’seo, ua ki ia he 60 paha mau poka i kahi o Koolau, aohe nae kela i kipu mai. Kauohaia na koa e hookokoke aku i kona wāhi, ai iho aku i kai. Pii aku o Rey-i nolds ma a 15 paha anana ke i kaawale mai kahi mai o Koolau e pee aua. Ekolu lakou i hele mua, a o ke kani mai no i ia o na puelua. Ku kekahi poka ma ke poo o Makahe a haule make aku la. 0 Hirschberg, kekahi no hoi mahope ua make ia manawa hookahi 1 kana pu ponoi, ua hihia i ka

uahelehele a kani hewa ku ī iaia. Ua wela ia kona a-i ika . paueia. j j Ahiahi, ua lawe ia mai ua kupapau ekolu i kahi hoomoana; aua kanuia lakou i ka 3epo. me na kipu aloha ana uo na koa make. Poalima, īulai 7 —I ke kakahiaka nui Poalima, ua hoolele ia na poka pahu he 19 i ka pali kahi a Koolau ma i pee ai. Aole nae i maopopo ka haule ana ma kahi kokoke aku. Ua kiai pono ia kona wahi e hiki ole ai iaia ke mahuka aku. Ua hoomaka ia ka eli i kekahi ala ma ka pali a hiki i kahi e hiki ai ke kipu aku iaia mailuna mai. Ua loaa na raifela elua a Stolz ma i haoia ai ua uhiia e Koolau i na pohaku. E hele ana o Reynolds a me na koa eono maluna o Iwalani i Hanalei e kii i na lepera he umi i haalele ia Kalalau a hele aku ilaila. Elima lepera i lawe ia mai no lakou na inoa, Paoa (k), Kalaina (w), Kihoa (k), Kala (k), Kaili (b), ai ka pae ana mai i ka uwapo, ua lawe koke ia lakou i Kalihi. E holo hou ana o Iwalaui i Kalalau i keia ahiahi e lawe ana he mau poka pahu hou.