Nupepa Puka La Kuokoa, Volume I, Number 102, 20 July 1893 — KA EUEU WIWO OLE O NU IOKA A I OLE, O KA Makai Kiu Hale Niwela. [ARTICLE]

KA EUEU WIWO OLE O NU IOKA A I OLE, O KA Makai Kiu Hale Niwela.

MOKUNA vnr. Aia maluna pono ae o kahi a Hale e ka neī, e kaa ana he wati nuī, a ua , ike ae la la he elima minute i koe hoea mai kona mau kokua. I kela wa hoī, ua koele mai la kekahi niea ma kahi o fce poheoheo keleawe a ianei i hoopa aku ai, nolaila ua maopopo koke iaia nei e i ae na kokaa ke hele mai nei. I kela wa no hol, ua iohe pu mai la ua powa la i keīa koele, oiai ua liko ke koele ana me ka wati, aka, ua lohe mai la . no nae na pepeiao lohe nui wale o ua poe powa la, a ua komo aku ]a no ka hoohui iloko o ko lakou mau > naau no ke ano o kela mea. Ia wa, - hoopaka ae la lakou i Kekahi . v maa huaolelo huhu, a haalele iho la -i kahi a ka makai kiu e noho ana a aahee nai aku la ma'kekahi wahi e aku. ‘ Hoomaopopo iho la no o Hale i ke : ;. ano oia pau njii ana o ua poe la i ka ~ a la wa, ua poaii hou ae la ■ . feona maa maka, a haule maule hou - >aka la. , : I kona pohala houana ae, ua hoo- ;: maopopo ae la oia,t he mau hoaloha Jke nana iho ana maluna ona me na‘ i .hanaina kaamaha. Mamulī hoi o hoohalnu ia ana onaikekahi

mau laau, oa pohala malkai loa ae la 4 ~īa, a hiki pono hoi ke pane mal 1 na ninau. «Ua paa nae paha ua poe la ia oukou?” wahi a ka makai kiu i ninaa ae ai. “Aole,” wahi a ka pane. “Auhea la ke kino make o kekahi o ua poe powa la?” “Aia no ke walho mai la ma o.” “Alaila, na pau aku nei ka nui o lakou i ka holo, ea?” «Ae.” “He keu keia aka poe maalea nuiwalea’u iikeole ai mamua,” wahi a ua makai kiu la. «Heaha no hoi ko mea i hoike mua ole ao ai ma ka uwila?” la ninau, ua wehewehe aku la ua makai klu la i na mea a pau. “Pehea oe i pakele ai iloko oka makawala o na poka e hiolo ana maluna o kou kino?” “Ua paa kuu kino me ka pale kīla, a mawaho iho hoi kuu aahu hoanoe, nolaila, aoie au e pīlikīa ke ku mai ma ke kino, o ko’a poino wale noma ke poo.” “Ua maopopo no ia oe aole oe i poino Iki ma ke kino?” Ua maopopo loa ia’u kela mea, olai mnhope ihoo kuu poholo ana ae ma ke keena mawaho, ua hoomaopopo mua au mamua o knu kolo hele aua mai e hookanī aku i ka faele hoaīlona ia oukou,” wahi a ua makai kiu la. I kela wa, ua hoihoi koke ia aku la ka makal kiu no kahi o loaa ai na lapaau maīkai aua. Ma ka nana ana o ko kauka i kona mau palapu ma kc poo, ua -hoomaopopo iho la oīa ho kanaka panīu paa ioa keia, a ona eha i loaa iaia he mau pohole ili wale no. Ma kekahī la ac, ua pioo na kanaka ika heluhelu ana īho īloko o na nupepa no kokahi mau hana powa hoonana nui wale 1 hana ia e kekahi ona poe i lako pono me na mea eha, a ua hoohoka ia uae lakou me ko lakou ikaika e kekahi ona makai kiu oplopio loa oke kulanakauhale a me ka make ana o kekahi kaoaka o ua poe powa la. Oa heīuhelu īho la ka makai kiu opio I keia mau olelo me kona ano makemake ole, oiai ua hoike kaokoa la kona inoa, a he kumu hoi īa nona epoinoaike hoomaopopo mai bekahi o na powa i kona ano maoli. He oiaio, ua lilo kona inoa ī mea weli īa e ua poe la, aka, aole nae lakou i ike maka i koua mau helehelena ponoi. Ua ioaa mai iaia he makana nui maī na ona mal o ka baneko mamuli 0 ka pakele ana o ka iakou waihoua nui mamull o ke koa o keia opīo, a ua hoomaikai nui mai hoi lakou iaianeL Ika elua o' ha la mahope mai o ka mea i Ike ia maluna ae, na ike hou ia o Hale Niwela e hele holoholo ana ma ke alanuī o ke kulanakauhale. Ua aahu no nao la me na aahu hoano e, Ua maopopo no iaia, ela ola be kiai ia nei e ba poe enemī, ai na wa a pau ana e hele mehameha ai ma ke alanui aole e nele kona hoomakakiu ia, nolaila oīa i hoanoe mau aL laīa eihoana ma ke alanuiakea kahi hoi ona poe a pau e hele nui aī, ua ike aku la ia i .kekahi mea a kona mau maka I ike mau ai e komo ana iloko o kekahi hale kuai, Aole i liuliu, aa komo pu aku la oia iioko oia hale kuai hookahi, a kaulono aku la kona mau maka maluna o kekahi lede i hele a wehiwehī me na aahu hihiu. Mahope iho okē koai ana oua wahine la i kekahi mau mea, ua oili aku la ua wahine la mailoko aku o ka hale kuai, a o ua makal kiu aku nei no naahopo o kona meheu, a i ka lioea ana ma kekahi wahi mehameha, ūa hoopa aku la oia ma ke ki-poohiwi o ua Iede la. Huli ino mai la ua lede la me ua maka i piha I ba huhu, a hoomaka koke mai la e huhu ika mahaoi o ia nol, aka aole i pau pono kana mau olelo, ua hoike aku la keia laia 1 kekahi o ka hoailona malu a laua iae like ai me Emma Kalene, ka wahine o ka halepaahao a hoa kuka mala hoi o Hale Niwela ina la pokole i kaa hope ae. la wa, ua maopopo koko mai la i ua wahine la o ka makai kīu no keia, a pane mai la ia: oe no ka’u e ake nui nei e halawaL TJ Aole i pau . •