Nupepa Puka La Kuokoa, Volume I, Number 104, 25 July 1893 — He Kulana Nihinihi ko Siama e Noho nei. [ARTICLE]

He Kulana Nihinihi ko Siama e Noho nei.

0 ke alii o Siama kekahi o ua alii i hookipa oluolu ia Kalakaua ka 5Ioi o Hawaii, i kona hele kaapuni ana i ka honua. Ua liaawi mai kela ia Kalakaua i kekahi elepani gula nuku i mea hoomanao iaia. Holaila, he kumu no e manao aloha aku ai kanaka Hawaii i kela lahni.; Eia no hoi kekahi, ke koko hookahi no kela mau lahui o Inielia Hileina me ko ua lahui o ka Polunesia nei, i kapaia he Malaia. Eia nae, ua mau ke komo ana mai o ka la&ui Kina mai kahiko loa mai a hm pu me ka lahui Malaia ma Siama, nolaila, he mau la-

I i | hui hapa-pake kela man laliui. o Siama, Burema, Tonekina. i | I keia v;a, ua pio o Toue- | kina i ke aupuni o Faraui. a i ua pio no lioi o Burema i ke | aupuni o Beritania. 0 Siama wale no koe mawaena o laua, a ke kii aku nei na mokukaua Farani e kaua aku i kona alii. 0 kona pio paha auanei koe, e haawi ana paha ke Akua i ka hoopakele ia. He nui no ka mahalo o ko Enelani a me ko Ameiika i ke alii o Siama a me kona poe kanaka. no ko lakou imi ikaika * ana e apo aku i ka naauao o Europa, Ma ia mea, ua hahai aku o Siama ma na kapuai o lapana, e imi i ka naauao o ua aiua i hoomalamalama ia. No Enelani mai ka nui o ka malamalama. Ua kamailio maikai ka moi a me ka hapanui o na aln nui ma ka olelo Enelani. Ekolu alii opio e noho imi naauao nei ma Enelani. He poe Enelani no hoi na kumu ao o na alii opio ma ka hale alii. He 250 haole Enelaui ma Banekoka, he 50 o lakou ma na oihana aupuui. He nui no hoi na haole Geremania a me nahaole Henemaka, aohe haole Farani malaila. No ia kumu, e. ' 7 ina e pau ana ke Kuokoa o Siama, aia malalo o Beritania ko ka moi makemake e imi ai 1 ka maluhia, aole malalo o ,Farani. Ma Eauekoka, ua hoomaikai ia kekahi mau alanui me na hale kuai hanohano e like me na kalauakauhale o Europa, he nui no hoi na kaa lealea maikai. He lehulehu no hoi na mokuahi Beritania ma ka muliwai nui Meinama. 0 ka hoomana nui o Siama. ✓ oia no ka hoomaua Buddha, e like me ko lapana. Aka nae, ua hookipa aloha mai ka moi i na kumu karistiano mai Amerika a me Enelani mai. Ua halawai pinepiue o Ha*da a rae Damon me na misionari o Siama mai e hoi aua maluna o na mokuahi nui e kipa pinepine nei ma Honolulu. Ke holo maikai nei ka olelo a Kristo ma kela aina. Ua kukulu ia ma Eanekoka he kula | hanai kaikamahine no na kaikamahine kaukaualii, he poe wahine Enelaai na kumu. He eono miliona na kanaka o Siama. 0 ka hapanui o lakou ua noho ma na kapa o ka mu- : liwai nui Meinama, malaila. e mahi ai i ka raiki. He mokukaua hou ko ke alii, ua like kona maikai me ka mokukaua » Bosetona, aia no ma ka muli- ■ wai imua o kona hale alii. i Aka, ua pii loa aku na moku- ■■ kaua Farani, a e lawe pio ia '■ ana paha ko ke alii moku hou - elakou. Ua maopopo, aole e hiki 1 kela mau lahui ma ka hema o Asia ke kaua aku me na lahui ili keokeo o Europa. He palu-; pala kela poe īnia, no ka noho! mau ma ka aina mahana wela | o ka la. 0 ko Europa poe, he J pukonakona, he ikaika loa, no ka aumeume inau me ke anu o ■ ke kau hooilo. Oia like no ke i kumu e lanakila ai ka poe īapana, no ke ānu o ko lakou

aiua. Pela no ma Kina, h? lanakila na Pake Tatari oka aina anu ma ka Akan, maluna ona pake oka hema. 0na alii o Kina, he poe Tatari ma Pekina. He mea pono i kanaka Hawaii e noonoo i keia pilikia o Siama. Mai manao na Hawaii e hoomau i ke kuokoa. Aia ma ka hoohui ama me ka makamaka nui o Ameiika e loaa ai ka maluhia ame ka nakele i na enemi.